همشهری آنلاین - گروه سیاسی: برگزاری انتخابات تمام الکترونیکی در ۴ حوزه انتخابیه و قانون شفافیت و نظارت بر تأمین مالی فعالیت های انتخاباتی ۲ مورد جدید در انتخابات مجلس دوازدهم بودند. با محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون سیاست داخلی و شوراهای مجلس درباره نتایج اجرای قوانین جدید گفت‌وگو کردیم.
تجربه انتخابات تمام الکترونیکی در ۴ حوزه انتخابیه مثبت بود؟
انتخابات الکترونیکی مزیت‌های زیادی دارد، از جمله اینکه موجب سهولت در اخذ رای می‌شود، شمارش آرا به‌راحتی و بدون هیچ‌گونه دغدغه‌ای انجام می‌شود.
پس چرا گسترده اجرای انتخابات الکترونیکی بیشتر نمی‌شود؟
بحث امنیت سامانه وجود دارد. اگر امنیت سامانه حفظ شود، بهترین راه برگزاری انتخابات الکترونیکی است.
این صحبت مطرح شده است که برخی چون فرصت حضور در صف رای نداشتند، از رای دادن باز ماندند.
البته امروز در دنیا شاهد هستیم مردم بدون اینکه پای صندوق‌های رای بیایند، با بهره‌گیری از کد ملی و شماره همراهی که دارند، می‌توانند از خانه خودشان تایید هویت خود را بگیرند و رای بدهند، الآن دنیا به این سیستم دارد عمل می‌کند. ما در این دوره از انتخابات ۷۵۰ هزار نفر عوامل اجرایی و نظارت داشتیم که عدد بالایی است. مردم برای رای دادن باید مسافت زیادی طی کنند یا در داخل صف منتظر بمانند و وقت‌شان گرفته شود. با استفاده از روش‌های جدید می‌توان رای مردم را اخذ کرد، آنها در این حالت می‌توانند از خانه خودشان و از طریق گوشی همراه وارد سامانه انتخاباتی شوند، سپس شناسایی صورت می‌گیرد و رای خودشان را ارائه خواهند کرد. با بهره‌گیری از روش جدید بهتر می‌توانیم از آرای مردم برخوردار شویم، بدون آنکه نیازی به حضور فیزیکی پای صندوق‌های رای باشد و این در صرفه‌جویی زمان هم بسیار مهم است.
مشارکت افزایش پیدا می‌کند؟
مشارکت هم می‌تواند افزایش پیدا کند. وقتی مردم بتوانند از خانه رای دهند، با احتمال بیشتری رای خواهند داد، ضمن اینکه دیگر نیاز نیست مباحثی مثل حفاظت از صندوق‌ها داشته باشیم. به‌طور کلی امنیت کار بالا می‌رود و سلامت انتخابات نیز افزایش پیدا می‌کند. این سامانه‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شود که کمترین آسیب متوجه آن باشد.
سخنگوی شورای نگهبان گفته است از برگزاری تمام الکترونیکی انتخابات در ۴ حوزه رضایت نسبی داریم.
بله. آنها رضایت خودشان را نسبت به این موضوع اعلام کرده‌اند ولی ما باید به‌سمت روش‌های جدیدی برویم که هزینه‌ها کاهش پیدا کند و مردم در کوتاه‌ترین زمان بتوانند رای خودشان را اعلام کنند. من فکر می‌کنم سلامت کار هم بیشتر باشد.
یک نماینده مجلس پر کردن تعرفه‌های رای به‌صورت انبوه و با کد ملی دیگران را منتشر کرده است. اینکه رای دادن با کد ملی دیگران اتفاق بیفتد محتمل‌تر است یا پر کردن فله‌ای تعرفه‌های رای؟
تفاوتی نمی‌کند. اگر عوامل اجرایی و نظارتی پای صندوق‌های رای حضور داشته باشند، احراز هویت فرد با کارت شناسایی صورت می‌گیرد و دیگر نمی‌توان با کارت فرد دیگری رای داد. احراز هویت مهمترین بخش است. ولی در بهره‌گیری از گوشی‌های همراه هر کسی یک کد ملی دارد و یک شماره همراه؛ در این حالت وزارت ارتباطات می‌تواند برای هر ایرانی که به سن قانونی رسیده باشد، یک شماره همراه ثبت کند تا او با موبایل خودش اقدام به رای دادن کند. در این حالت بحث خرید رای یا گرفتن کارت شناسایی دیگران هم اصلا وجود نخواهد داشت.
برخی نامزدها گفته بودند که شماره حساب خودشان را هم به وزارت کشور اعلام کرده بودند. برخی منتخبان نیز هزینه‌های خود را شفاف اعلام کردند. هزینه‌های انتخاباتی براساس قوانین جدید کنترل شد؟
من بعید می‌دانم اتفاق خاصی از نظر کنترل حساب‌ها صورت گرفته باشد، چون رقمی برای سقف تبلیغات انتخاباتی تعیین نشد، فلذا وقتی عدد و رقم تعیین نشود، نمی‌شود کنترلی روی این موضوع داشت که هر کدام از نامزدها بالاتر از حد میزان تبلیغات کرده‌اند یا خیر. البته از طریق شماره حساب‌هایی که داده‌اند می‌شود این را کنترل کرد، ولی شاید به روش‌های دیگری هزینه‌هایی را پرداخت کرده باشند که اصلا در داخل شماره حساب هم نیامده باشد.
مجلس در بحث انتشار فیلم‌هایی که تقلب انتخاباتی در برخی حوزه‌های انتخابیه را مطرح کرده‌اند، ورود کرده است؟
ما هنوز جمع‌بندی نکرده‌ایم. بعد از تعطیلات نوروزی، عوامل اجرایی وزارت کشور باید توضیحات لازم را در این خصوص به مجلس ارائه کنند. درباره نحوه برگزاری انتخابات و نقاط ضعف احتمالی از آنها توضیح خواهیم خواست. در بحث خود قانون انتخابات نیز اگر لازم باشد، ممکن اصلاحاتی در آینده انجام شود.