گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: در جنگ، زمانی که هزاران نفر کشته میشوند و بیمارستانها و مدارس بمباران میشوند طرح این پرسش که «نقش واقعی هنر چیست؟» شاید از نگاه برخی بیربط باشد؛ چرا که به نظر این افراد هر نوع هنری در مواجهه با حجم گستردهای از درد و نابودی که جنگ به همراه دارد ـ از جمله آنچه که امروز در غزه میگذرد ـ پدیدهای لوکس است که تنها کسانی از آن لذت میبرند که به اندازه کافی خوش شانس بودهاند تا از مرکز خشونتها خارج باشند و دور بمانند.
اما تاریخ نشان میدهد که برخی از بزرگترین هنرمندان جهان قدرتمندترین و تاثیرگذارترین آثار خود را ـ از قضا ـ در کوران رنج وحشتناک و آشفتگیهای عظیم اجتماعی- سیاسی خلق کردهاند. به عنوان مثال، پابلو پیکاسو نقاش اسپانیایی، یکی از مشهورترین آثار خود یعنی «گرنیکا» را که بمباران دهکده گِرنیکا در شمال اسپانیا توسط بمبافکنهای آلمان نازی در ۱۹۳۷ را به تصویر کشیده در خلال جنگ داخلی اسپانیا کشید.
هنرمندان فلسطینی و جنگ غزه
در حالی که حمله نظامی اسرائیل به غزه به ششمین ماه خود رسیده، هنرمندان فلسطینی نیز در داخل و خارج از کشور از هنر برای بیان احساسات خود و افزایش آگاهی جامعه جهانی از رنج هموطنانشان استفاده میکنند. ریم عنبر دختر جنگ است. این موسیقیدان که در عربستان سعودی متولد شده و در غزه بزرگ شده است، اولین زن نوازنده عود غزه است که امروز در شهر منچستر انگلیس زندگی میکند. او با اشاره به اینکه همواره از هنرش برای بیان درد و رنج ملت فلسطین استفاده کرده، به عربنیوز میگوید: «ما هنرمندان فلسطینی هر جا که میرویم، هدف خود را دنبال میکنیم و پیام مقاومت فلسطین رااز طریق هنرمان به جهانیان منتقل میکنیم.»
بازتاب نسل کشی در هنر
مالک مطر هنرمند ۲۴ ساله فلسطینی نیز از هنرش برای انتقال پیام استفاده میکند. او میگوید در خانوادهای بزرگ شده که شعر و هنر را میستایند و احترام زیادی برای فرهنگ بصری فلسطین قائل هستند. مطر میگوید که در چهار ماه گذشته تلاش کرده تا آثاری از قربانیان جنگ امروز غزه را به تصویر بکشد. مطر به عربنیوز میگوید: «این بدترین دوره زندگی من است. خانوادهام هنوز در غزه هستند. هر روز یک تراژدی جدید است. اتفاقی که امروز در سرزمینم رخ میدهد نسلکشی است و هیچ جا امن نیست.»
در نقاشیهای جدید مطر، نوزادان و زنان داغدار فلسطینی، حیوانات بیدفاع و ساختمانهای آسیب دیده غزه بهطور برجسته به تصویر کشیده شدهاند. او در این باره میگوید: «استفاده از رنگ سیاه و سفید در واقع کنشی اعتراضی است. من به هنر اعتقاد دارم چرا که هنر میتواند همه چیز را مستند کند و حقایق را به شیوهای انسانی و البته تکاندهنده بازتاب دهد. من فکر میکنم که جنایات غزه نباید فراموش شود چون این کار نوعی خیانت در حق مردم فلسطین است. من بهعنوان یک هنرمند فلسطینی این روزها فقط غمگین نیستم بلکه عصبانی هم هستم و باید این احساسات را از طریق هنرم ابراز کنم.»