همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: با توجه به آنکه بخش عمده حیات بر زمین مربوط به گونه‌های میکروسکوپی است که با گذر زمان قابل شناسایی نیست، این رویداد بر مبنای جنبه‌های زیست‌شناختی قابل مشاهده انجام می‌شود و نه کل حیات بر روی زمین.
فراموش نکنیم انقراض روی زمین به میزان یکنواخت رخ نداده‌است و در واقع سنجش آن بر اساس فسیل‌های جانداران دریایی انجام می‌شود.
طی ۵۴۰ میلیون سال حیات روی زمین، پنج رویداد انقراض بزرگ شناسایی شده که طی هر دوره آن بیش از نیمی از جانداران از میان رفته‌اند. البته با توجه به تعریف انقراض جمعی و تغییر عوامل سنجش آن، تا ۲۰ مورد انقراض قابل شناسایی است.
انقراض دسته جمعی و مرموز
انقراض دسته جمعی و مرموز باستانی تکتونیک صفحه باعث شد «گونه‌های اصلی» نابود شوند. بر اساس تحقیقات جدید، حرکات صفحه تکتونیک نیم میلیارد سال پیش باعث شد یک گونه کامل از بین برود.
البته دانشمندان در حال مطالعه لایه‌های سنگی در قطب جنوب و استرالیای جنوبی برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد این دوره زمانی بوده‌اند.
بیشتر بدانیم:
تاریخ احتمالی انقراض انسان‌ها | سیاره ما با انقراض دسته‌جمعی روبه‌رو می‌شود
چند درصد از جغرافیای ایران روی گسل زلزله قرار دارد؟
کشف بقایای ابرقاره‌ای باستانی در اعماق اقیانوس هند
ابرقاره گوندوانا
مطالعات دانشمندان نشان می‌دهد هر دو منطقه یک ابرقاره به نام گوندوانا را در یک دوره زمانی به نام کامبرین تشکیل دادند. ضمن آنکه تصور می‌شود که این ابرقاره در حدود ۵۱۳ میلیون سال پیش وجود داشته است.
تصور می‌شد که حرکت صفحات تکتونیکی در زیر این قاره باعث پرواز کوه‌ها و سقوط بخش بزرگی از قاره به دریا می‌شود.
رویداد سینسک
محققان از انقراض دسته جمعی مرتبط با آن به عنوان رویداد سینسک یاد می‌کنند که به گفته Live Science، بین ۵۴۰ تا ۴۸۵ میلیون سال پیش رخ داده است.
تحقیقات جدید در مورد این رویداد نیز در مجله Science Advances منتشر شده که پل مایرو، رسوب شناس در کالج کلرادو، نویسنده اصلی این مطالعه بود.
عامل اصلی انقراض
پل مایرو به Live Science گفت: این تکتونیک بود که به طرز عجیبی باعث انقراض شد. زمین‌ساخت یا تکتونیک (Tectonics) یکی از شاخه‌های زمین شناسی است که به مطالعه تغییرشکل پوسته زمین بر اثر تنش‌ها و کرنش‌های وارد شده در طول دوران‌های مختلف زمین‌شناسی می‌پردازد.
زمین‌ساخت یا تکتونیک Tectonics
هدف اصلی زمین‌ساخت توجیه هندسه و نحوه پیدایش سازه‌ها و ساختارهای زمین‌شناسی مانند طاقدیس‌ها، گسل‌ها و ناودیس‌هاست. همچنین به مطالعه ساختار درونی زمین، چگونگی تشکیل رشته کوه‌ها، اقیانوس‌ها، زمین لرزه‌ها و رخدادهای دیگر در سطح زمین می‌پردازد.
قربانیان اصلی انقراض
گفته می‌شود که هیولیت ها و اسفنج‌هایی به نام آرکئوسیاتیدها قربانیان اصلی این انقراض بوده‌اند. موجودات کوچک هیولیت پوسته‌های مخروطی دارند که نمونه‌های زیادی از آنها به صورت فسیلی موجود است.
محققان مدت‌ها در مورد علت از بین رفتن این موجودات بررسی کرده‌اند. اما مطالعات جدید نشان می‌دهد تکتونیک گندوانا مقصر اصلی این انقراض است.
بر اساس این تحقیقات، صخره‌های باستانی که این موجودات آن را خانه می‌نامیدند، زمانی که صفحات تکتونیکی متحرک اقیانوس را تغییر دادند، نابود شدند.
فسیل‌های تریلوبیت
در حال حاضر فسیل‌های تریلوبیت برای تعیین زمان وقوع رویداد انقراض مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ضمن آنکه محققان می‌توانند از فسیل‌های تریلوبیت برای تعیین قدمت یک سنگ استفاده کنند. مطالعه جدید شامل مقایسه فسیل‌های تریلوبیت در استرالیا و قطب جنوب بود. این موضوع باعث شد تا آشکار شود که این دو مکان زمانی به هم متصل بودند.
مایرو به Live Science گفته است: همه چیز سر جای خودش قرار گرفت. تاریخ زمین شناسی در تمام طول مسیر در استرالیا وجود داشت که در قطب جنوب وجود داشت.
منبع:
https://www.the-sun.com/tech/۱۱۱۰۰۲۶۰/mysterious-ancient-mass-extinction-plate-tectonics/