به گزارش همشهری آنلاین، این بخاری‌ها که این روزها در باغات پسته رفسنجان بیشتر دیده می‌شود، قوطی‌های فلزی‌ای هستند که سوختن گازوئیل داخل آن‌ها، دمای باغ را ۲ تا ۳ درجه افزایش و شکوفه‌های درختان را از خطر سرمازدگی نجات می‌دهد. کشاورزان کرمانی معتقدند با حمایت شرکت‌های دانش‌بنیان این طرح ابتکاری ساز و کار علمی پیدا خواهد کرد.
نجات باغ از سرما
هنوز ساعتی تا اذان صبح مانده و آسمان یک دست سیاه است. شعله‌های کوچک یکی یکی در باغ روشن می‌شود و باغ پسته پس از دقایقی روشن‌تر از آسمان می‌شود، حتی روشن‌تر از گرگ و میش هوا. بخاری‌های باغی به اندازه گازوئیلی که دارند حدود ۲ ساعتی روشن می‌مانند و حدود ساعت ۶ صبح خاموش می‌شوند. همین ۲ تا ۳ ساعت کافی است تا سرمای صبحگاهی اول بهار را از باغ پسته بگیرند و باغ را از سرمازدگی نجات دهند.
عباس مهران، مهندس کشاورزی ساکن کرمان به همشهری می‌گوید: «از سال ۱۳۹۶ به بعد سرمازدگی اول بهار باعث شد تا باغات پسته کمابیش خسارت ببیند. کشاورزان هم به دنبال نجات باغ راه جایگزین به نام بخاری باغی را انتخاب کردند.»
درختان آور در اولویت
«قدیم‌ترها نخاله‌های پسته را آتش می‌زدیم تا دمای باغ بالا برود و درختان را سرما نزند.» این را بهروز زینعلی به همشهری می‌گوید. او که یکی از باغداران پسته در رفسنجان کرمان است، صحبتش را این‌طور ادامه می‌دهد: «دو سالی می‌شود که از بخاری باغی برای جلوگیری از سرمازدگی استفاده می‌کنیم. بین هر بخاری باغی حدود ۵ متر فاصله است. بخاری در واقع قوطی فلزی ۳ لیتری روغن است که داخل آن گازوئیل می‌سوزد و گرما ایجاد می‌کند. با این روش سال گذشته در رفسنجان خسارت سرمازدگی نداشتیم، اما در باغات سیرجان خسارت ایجاد شد.»
به گفته زینعلی، برای هر هکتار باغ حدود ۱۰۰ بخاری باغی لازم است که نمی‌گذارند دمای باغ به صفر درجه سانتی‌گراد برسد. روشن کردن بخاری‌های باغی در یک هکتار همکاری ۱۰ نفر را می‌طلبد. با هماهنگی صورت گرفته بین جهاد کشاورزی کرمان و شرکت نفت، میزان سوخت گازوئیل موردنیاز به باغداران اختصاص داده می‌شود. با توجه به اینکه درختان پسته یک سال در میان آور (بار ده) هستند، زینعلی می‌گوید که اولویت روشن کردن بخاری برای بخشی از باغ پسته است که درختان آور داشته باشد تا سوخت کمتری مصرف شود.
طراحی بخاری باغی همسو با محیط زیست
بخاری‌های باغی از هفته دوم فروردین به مدت ماه در باغات پسته رفسنجان روشن می‌شود، زیرا کاهش دما در کرمان و خسارت به درختان پسته در این مدت اتفاق می‌افتد. بخاری باغی یکی از روش‌های قدیمی گرم نگه باغ است که هر چند خسارت سرمازدگی را از محصول دور می‌کند، اما دود ناشی از سوخت گازوئیل آلودگی زیست محیطی را به همراه دارد.
علی اسماعیل‌پور، یکی از محققان پژوهشکده پسته کرمان به همشهری می‌گوید: «از آنجا که سوخت گازوئیل آلودگی خاک، آب و هوا را در بر دارد، حتما باید ادامه روش استفاده از بخاری باغی با پشتوانه علمی پیش برود. از سوی دیگر مدت استفاده از بخاری باغی در باغات پسته حدود یک ماه و نجات محصول پسته بسیار مهم است. طراحی بخاری باغی با سوخت گاز نیز در دست بررسی و تهیه است.»
- سطح زیر کشت پسته در کل کشور : ۵۰۰۰۰۰ هکتار
- سطح زیر کشت پسته در استان کرمان: ۲۴۰۰۰۰ هکتار
- میزان برداشت پسته در استان کرمان: ۱۱۰۰۰۰ تن
بیشتر بخوانید:
از ایلِجار چه می دانید؟ یک همدلی برای نشاکاری