همشهری- پریسا نوری: یکی از این تفریحات اوریگامی یا درستکردن احجام کاغذی است. اگر در آخر هفته بهدنبال راهی ارزان و مفرح برای سرگرمکردن خود و خانواده هستید و حوصله بیرونرفتن و ماندن در ترافیک را ندارید، این صفحه و پیشنهادهایش را از دست ندهید.
اوریگامی از ۲ کلمه «اوری» بهمعنای «تازدن» و «گامی» بهمعنای «کاغذ» تشکیل شده است. ترکیب این دو کلمه شامل هنری میشود که از تاکردن کاغذ و تولید اشکال مختلف به وسیله آن یا بهتر بگوییم جانبخشی به کاغذهای رنگارنگ بهدست میآید.
چه اشکالی میتوان ساخت: از پرندگان و حیوانات گرفته تا وسایل خانه و شکلهای هندسی و اشکال متنوع ... .
قو
یکی از آسانترین مدلهای اوریگامی، ساخت پرنده است که محبوبیت زیادی هم دارد.
شیوه ساخت:
۱. کاغذ مربعی خود را از قطرهای آن تا و دوباره باز کنید تا کاغذتان به شکل زیر دربیاید.
۲. دوطرف را به سمت داخل تا کنید تا به خط تایی که به تازگی ایجاد کردهاید، برسند.
۳. شکل ساختهشده را از وسط تا کنید تا بهصورت زیر در بیاید.
۴. برای ساختن گردن قو، گوشه نوک تیز کاغذ را به سمت بالا بکشید و آن را به سمت بیرون تا کنید. برای این کار همانطور که گردن قو را بالا میآورید، تای وسط را کمی باز کنید. در نهایت باید شکلی مانند شکل زیر بهدست آورید.
۵. حالا نوبت صورت قو است، برای این کار همانند مرحله قبلی کافی است بالای گردن را به سمت بیرون تا کنید.
روباه
یکی از زیباترین نمونههای اوریگامی حیوانات و آسان و سرگرمکننده است.
شیوه ساخت
۱. کاغذ مربعی شکل خود را از قسمت قطر آن تا و یک مثلث ایجاد کنید. سپس دوگوشه مثلث را به سمت مرکز کاغذ تا کنید.
۲. مربع بهدست آمده را دوباره از وسط تا کنید. دوطرف مثلث را تا کرده و دو لبه کوچک ایجاد کنید.
۳. قسمت لبههای متقارن را روی کاغذ خوابانده و آن را با دست صاف کنید تا سر و گوشهای روباه ایجاد شود.
۴. در این مرحله فقط دم روباه مانده که برای ساختش گوشه مثلثی شکل سمت چپ را به سمت داخل (با زاویه کمی به سمت پایین) تا کنید.
۵. حالا برای آنکه صورت روباه واضحتر باشد، میتوانید دوچشم زیبا روی آن بکشید.
فیل
ساخت یک فیل اوریگامی نهتنها یک مهارت بسیار جالب در کاردستی است بلکه میتواند یک هدیه باشد.
شیوه ساخت:
۱. یک کاغذ مربعی شکل انتخاب کرده و با تاکردن گوشه بالا به گوشه پایین، کاغذ را از وسط تا کنید.
۲. دوباره با تاکردن گوشه سمت چپ به گوشه راست، کاغذ خود را از وسط تا کرده و سپس آن را باز کنید.
۳. حالا لبههای چپ و راست مثلث را به سمت خط تای مرکزی تا کنید.
۴. هر دو گوشه بالا را به سمت بیرون و با زاویه ۴۵درجه تا کنید.
۵. گوشههای کاغذ را مانند شکل به پشت تا کنید.
قایق
شما میتوانید اوریگامی قایق را با هر طرح و رنگ یا هر اندازهای که دوست دارید، بسازید.
شیوه ساخت:
۱. کاغذ را دقیقا از وسط تا کنید. احتیاط کنید که خط تا کج نباشد. سپس خط تای آن را از بالا تا پایین کمی فشار دهید تا به خوبی عمیق شود.
۲. دو گوشهای که وسط کاغذ هستند را به سمت داخل ببرید و تا کنید تا مثلثهای کوچکی ایجاد شود. روی دو خط تا را به خوبی با دست فشار دهید. در این حالت سمت دیگر کاغذ دو لبه خواهد بود. لبه بالایی را به سمت مثلثها تا کنید. تا اینجای کار، بادبان قایق و یکی از دو سمت بدنه آن در اوریگامی قایق شکل گرفته است.
۳. در این مرحله از کاغذ را برگردانید و لبه دیگر را هم مانند مرحله قبل به سمت مثلثها (همان بادبانهای قایق) تا کنید. خط تای ایجاد شده در این مرحله از ساخت اوریگامی قایق را هم فشار دهید تا شکل بهتری پیدا کند. تا این مرحله خط تای بدنه اوریگامی قایق مشخص شده، بنابراین تای آن را باز کنید و گوشههای بدنه را به سمت داخل تا بزنید تا مثلثهای کوچکی ایجاد شود.
۴. همان قسمتی که گوشههای آن را تا زدید دوباره به سمت بالا تا بزنید. اگر تا این مرحله را درست پیش برده باشید، گوشههای یکی از لبه کاغذ به سمت داخل تا شده و سمت دیگر همچنان ظاهری مانند یک مستطیل باریک دارد. لبههای سمتی که تا نشده را زیر لایه مقابلش ببرید.
۵. با دو دستتان وسط دو لایه کاغذ اوریگامی قایق را بگیرید و به آرامی به سمت بیرون آن بکشید تا مانند شکل لوزی شود. خطوط لازم را ایجاد کنید و تا بزنید تا لوزی، شکل مشخصی پیدا کند.
۶. وقتی لوزی بهدست آمد، لوزی بزرگ را از هر دو طرف به سمت بالا ببرید. بعد با دست آن را فشار دهید تا کاملا خط مشخصی پیدا کند.
۷. تای کاغذ را از قسمتی که بادبان قایق قرار گرفته باز کنید و گوشههای سمت چپ و راست را به سمت بیرون بکشید. کامل آن را صاف کنید. در این مرحله از اوریگامی قایق کاغذی با قایقی صاف و دو بعدی مواجه هستید که بادبانش کمی ناپیداست. حالا بدنه قایق را به سمت خارج بکشید تا حجم اوریگامی قایق بهوجود بیاید.
قواعد ۶ گانه اوریگامی
اوریگامی هم مثل هر هنر دیگر، اصول و قواعدی دارد که با رعایت آنها کار آسانتر میشود. این قواعد شامل نحوه صحیح تازدن کاغذ و انجام مراحل اجرای کار است.
۱-تا کردن کاغذ، باید روی یک سطح صاف و سخت انجام شود.
۲- تمام تاها باید با دقت انجام شود.
۳- تاها باید صاف و فشرده باشد و بهوسیله ناخن خط انداخته شود.
۴- انتخاب کاغذ باید از نظر رنگ و میزان استقامت، متناسب با شکل موردنظر باشد.
۵- مراحل انجام کار بهصورت طرحهایی ارائهشدهاست. برای انجام هر مرحله به طرح مربوط به آن توجه کنید.
۶- پس از انجام هر مرحله، به شکل بعدی نگاه کنید. آنچه را که ساختهاید باید مانند آن شکل باشد.
کاغذ مخصوص را بشناسید
کاغذهایی که در بازار با عنوان کاغذ مخصوص اوریگامی عرضه میشوند، نازک، صاف و مقاوم هستند و هنگام تاکردن دچار تغییر شکل نمیشوند. این کاغذها که در رنگها و طرحهای متنوع و مختلف عرضه میشوند، وزن کمی دارند، چین و چروک را بسیار خوب نگه میدارند و استفاده از آن حتی برای افراد مبتدی بسیار ساده و آسان است. کاغذهای ویژه اوریگامی معمولا به شکل مربعهای به طول ۱۵ سانتیمتر و در بستههای ۳۰ تا ۱۲۰ تایی در فروشگاههای لوازمالتحریر عرضه میشوند و میانگین قیمت آنها بستگی به جنس، ابعاد، طرح و نقش و تعداد موجود در هر بسته بین ۳۰ تا ۱۲۰ هزار تومان است.
چالش ذهنی
هرچند سرگرمی با اوریگامی پیر و جوان نمیشناسند و این کار برای همه سنین جذاب و لذتبخش است، اما تحقیقات نشان داده اوریگامی برای کودکان صرفا یک تفریح نیست بلکه با تحریک ذهنی و فیزیکی، ذهن کودک را درگیر کرده و تمرکز، مهارتهای حرکتی ظریف یا دستورزی و هماهنگی دست و چشم کودکان را پرورش میدهد. همچنین نحوه تاکردن کاغذ برای ساخت اشکال گوناگون، کودک را در سطح شناختی به چالش میکشد زیرا به ناچار دستورالعملها را برای یادگیری یک مدل دنبال میکند. بنابراین حافظه، تفکر غیرکلامی، توجه، درک سهبعدی اجسام و اشکال و تخیل او بیشتر تحریک میشوند، زیرا مغز هر مدل اوریگامی اعم از ساده یا پیچیده را بررسی و تجزیه و تحلیل میکند. از سوی دیگر تماشای یک تکه کاغذ که به چیزی ملموس تبدیل میشود، (یک خلقت جدید توسط خود کودک) باعث ایجاد حس افتخار، افزایش اعتماد بهنفس و رشد مهارتهای فردی کودکان میشود.
نام تفریح: اوریگامی
کشور مبدا بازی: ژاپن
رده سنی: کودکان تا کهنسالان
مدت زمان آموزش: یک تا ۲ ساعت
وسایل مورد نیاز: کاغذ