همشهری آنلاین - محمد بلبلی: بازار طلا و سکه همواره یکی از پرنوسان‌ترین بازارهای ایران بوده است. در این میان، تشخیص جنس اصلی از تقلبی برای خرید یا فروش طلا و سکه، چالشی همیشگی برای سرمایه‌گذاران و خریداران بوده است. منصور نامداری زندی، کارشناس طلا و جواهرات راهکارهایی برای خرید امن و آگاهانه طلا و سکه ارائه می‌دهد. وی همچنین درباره ضرورت آگاهی خریداران نسبت به حقوق خود درصورت خرید سکه تقلبی توضیح داده و راه‌های پیگیری و جبران خسارت را شرح می‌دهد.
چه راه‌هایی برای تشخیص طلا یا سکه اصل از تقلبی وجود دارد؟
یک مشتری عادی که تخصص خاصی درباره طلا و سکه ندارد به هیچ عنوان نمی‌تواند سکه تقلبی یا طلای تقلبی را از اصل تشخیص بدهد.
طلا یا سکه را حتما باید از عرضه‌کنندگانی خرید که مجوز اتحادیه شهر ساکن در آن را دارند و باید به طلافروشی‌های معتبر مراجعه کرد.
طلاها، زیورآلات و سکه‌های اصلی دارای کد شناسایی هستند که روی آنها حک شده است. کد شناسایی طلا مشخصات تولیدکننده از آدرس و شماره تلفن را در بر می‌گیرد.
اگر طلا یا سکه خریداری شده کد شناسایی نداشته باشد چه باید کرد؟
خریدار باید به اتحادیه طلافروشان شهری که در آنجا خرید انجام داده مراجعه کند و مورد را به اطلاع مسئولان مربوطه برساند تا از طریق قانونی پیگیری صورت بگیرد.
چگونه سکه تقلبی را از اصل تشخیص دهیم؟
یکی از راه‌هایی که همیشه برای خرید زیورآلات طلا پیشنهاد می‌کنم، خرید از طلافروشی‌های با قدمت بالاست. اکثر طلافروش‌ها البته از اعضای صنف هستند و جواز کسب مخصوص اتحادیه را دارند.
تقریبا همه طلافروشی‌های مجاز جواز کسب خود را جایی در فروشگاه خود نصب می‌کنند، خریدارها می‌توانند با دیدن جواز کسب با خیال آسوده خرید انجام دهند. همچنین با جست‌وجوی نام طلافروشی در اینترنت می‌توانند از سابقه کاری اکثر طلافروشی‌های قدیمی باخبر شوند. یکی دیگر از مشخصات طلافروشی‌های معتبر و دارای مجوز رسمی، صدور فاکتورهای الکترونیکی‌است، چرا که طلافروشی‌های نامعتبر امکان استفاده از این سیستم را ندارند.
بیشتر بخوانید:
طلا فروشان و مردم با ثبت سرمایه‌های خود مشمول مالیات می شوند؟
سکه‌های اصلی علائم و نشانه خاصی دارند؟
واقعیت امر این است که خریدار باید وزن سکه را بداند، هر سکه تمام بهار آزادی ۱۳/۸ گرم وزن دارد و عیار طلای آن ۹۰۰ از ۱۰۰۰ است. اما باز هم نمی‌توان از روی وزن، اصلی‌بودن سکه را تشخیص داد؛ چراکه سکه‌های تقلبی هم می‌توانند با همین وزن تولید شوند.
یکی دیگر از مشخصات سکه اصلی رنگ آن است، زمان خرید سکه، بهتر است یک سکه طلایی به همراه داشته‌باشیم تا بتوانیم رنگ سکه‌ها را با هم مقایسه کنیم. اگر رنگ سکه زرد یا کاملاً طلایی باشد این سکه به‌احتمال زیاد سکه تقلبی است.
سکه‌های اصلی ضرب بسیار مرتب و به‌اصطلاح تمیزی دارند، مثلا کنگره‌های دور سکه‌های اصل بسیار یکنواخت و منظم هستند که می‌توان با لمس‌کردن متوجه این مسئله شد. همچنین نقوش و خطوط روی سکه باید به‌صورت مرتب و بدون درهم‌ریختگی باشد.
با همه این اوصاف ممکن است که حتی سر خود فروشنده با تجربه نیز کلاه برود، منظورم این است که حتما برای خرید سکه و طلاهای گرانقیمت از یک کارشناس کمک بگیرید.
اگر سکه داخل وکیوم باشد می‌توانیم بگوییم اصلی است؟
خیر. سکه تقلبی هم می‌تواند داخل وکیوم باشد. بهترین راه برای خرید سکه طلای اصلی مراجعه به واحد صنفی عضو اتحادیه است، اگر از جایی غیر از این خرید کنیم امکان تقلبی‌بودن سکه وجود دارد.
همچنین نمی‌توان گفت سکه‌هایی که داخل وکیوم نیستند همه تقلبی هستند یا عیار پایینی دارند، بیشتر سکه‌های بدون وکیوم توسط خود فروشندگان خریده می‌شود تا بعد از کارشناسی و اثبات اصل‌بودن، سکه‌ها را در وکیوم‌های مخصوص فروشگاه خود قرار دهند.
پس وکیوم سکه باید با نام فروشگاه یکی باشد؟
دقیقا. یکی از مسائلی که هنگام خرید سکه باید به آن توجه کرد همین وکیوم است که باید نام و مشخصات خود فروشنده و آن واحد صنفی روی آن چاپ شده باشد؛ چرا که اگر احیانا سکه دارای مشکل بود، خریدار بتواند از روی مشخصات درج شده روی وکیوم مسئله را پیگیری یا به فروشگاه مورد نظر مراجعه کند.
یعنی با خیال راحت از واحد صنفی عضو اتحادیه خرید کنیم؟
بله، اما در مواردی هم پیش آمده که از واحد صنفی معتبر نیز سکه تقلبی خریداری شود. به این صورت که فروشنده قبلی که بسیار قابل اعتماد بوده از آن ملک رفته و مغازه را فرد دیگری اجاره کرده که به اندازه فروشنده قبلی دارای تجربه نبوده و به‌خود او نیز سکه تقلبی به جای اصلی فروخته شده است. این در شرایطی است که فروشنده به هیچ وجه قصد کلاهبرداری نداشته و خود او نیز به‌خاطر خرید غیرکارشناسی دچار مشکل شده است.
البته باید بگویم که اکثر فروشندگان واحدهای صنفی معتبر دارای مجوز، صاحب ملک هستند و به ندرت پیش می‌آید که ملک خود را به فرد دیگری واگذار کنند.
در این صورت، خریدار باید چه کند؟
چون خرید از جای مشخصی انجام شده از طریق مراجع قانونی و اتحادیه قابل پیگیری است و امکان احقاق حق وجود دارد.
در بخش جواهرات و سنگ‌های قیمتی هم امکان تقلب وجود دارد؟
بله حتی بیشتر از سکه و زیورآلات طلا، چرا که کمتر کسی در زمینه شناخت سنگ‌های قیمتی تخصص دارد آن هم به‌دلیل خاص و کمتر در دسترس عموم بودن سنگ‌های جواهر است. برخی از این سنگ‌های تقلبی حتی از نظر خواص شیمیایی بسیار شبیه به سنگ‌های قیمتی واقعی هستند.
در بیشتر موارد، سنگ‌های تقلبی همان سنگ‌های قیمتی مصنوعی هستند؛ یعنی در آزمایشگاه و با وسایل پیشرفته ساخته شده‌اند تا جایگزینی برای سنگ‌های قیمتی واقعی باشند. به همین دلیل تشخیص تقلبی یا اصل‌بودن آنها بسیار دشوار است.
خرید سنگ‌های جواهر قیمتی باید حتما با کمک کارشناس انجام شود. کارشناسی سنگ‌های قیمتی با کارشناسی سکه و طلا بسیار متفاوت است و هر کدام در رشته خود می‌توانند صاحب‌نظر باشند.
آیا خرید سکه و طلا هم مانند خرید ارز زمان و ساعت خاصی در هفته دارد؟
سکه و طلا را نمی‌توانیم بگوییم که چه زمانی موقع خریدن آن است. خود من بعد از ۳۵ سال فعالیت در این زمینه هنوز دقیق نمی‌توانم بگویم بهترین زمان برای خرید یا فروش کدام است.
چرا که قیمت طلا در کشور ما همیشه چندان هم با قیمت انس جهانی طلا همخوانی ندارد و بر مبنای قیمت دلار قیمت‌گذاری می‌شود. مثلا روز ۱۹ فروردین طلا یک قیمت بود و فردای آن روز یک قیمت دیگر؛ اونس طلای جهانی نسبت به نوزدهم بالا رفته، اما قیمت طلای داخل کشور پایین آمده است.
کسی که به او سکه تقلبی فروخته شده باید چه بکند؟
توصیه می‌کنم به هیچ وجه از دستفروش‌ها سکه خریداری نشود، چرا که درصورت تقلبی‌بودن به هیچ‌وجه قابل پیگیری نیست، همچنین اگر از فروشگاه خریداری می‌کنید حتما وکیوم با مشخصات فروشگاه همخوانی داشته باشد.
اما درصورت خرید سکه تقلبی از یک فروشگاه مشخص، فرد می‌تواند از طریق اتحادیه پیگیری کند، همچنین اگر وکیوم سکه خریداری شده باز شده باشد، شکایت خریدار از سوی اتحادیه قابل‌قبول نیست.
در این رابطه نکته‌ای هست که بخواهید بگویید.
خواهش من از مردم این است که در سال جدید تصمیم بگیرند برای خرید اجناس، مصنوعات طلا، جواهر و سکه به جاهایی رجوع کنند که معتمد خودشان و معتمد صنف بوده و مجوز اتحادیه داشته باشند.