«رسول بابایی»، دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشگاه تهران، توانست با موفقیت از رساله دکتری خود با عنوان «باستان‌شناسی جنایی: روش‌های ارزیابی جنایی در تجزیه و تحلیل خشونت در بستر باستان‌شناسی» دفاع کند.
تعریف باستان‌شناسی جنایی
باستان‌شناسی جنایی یک رشته تحقیقاتی است که تلاش می‌کند تاریخچه و جزئیات جرم و جنایت را از زوایای مختلف تحلیل کند. این شاخه از باستان‌شناسی به بررسی جنایات و جنایتکاران در گذشته، شامل جنایات معمولا بزرگ مثل قتل، دزدی، آشوب و غیره می‌پردازد. علاوه بر این، می‌تواند به تحلیل روابط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی موجود در آن دوران بپردازد که ممکن است به وقوع جرم و جنایت کمک کرده باشند. این رشته از باستان‌شناسی با استفاده از ادوات و تکنیک‌های متنوعی ازجمله آثار باستانی، اسناد تاریخی، شواهد جنایی، آثار هنری و معماری و حتی مطالعات زبانی و فرهنگی، سعی در بازسازی رویدادهای جنایی و فهم عوامل مختلف مرتبط با آنها دارد.
کاوش علمی
حسن کریمیان، مدیر گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران می‌گوید: «پس از همکاری باستان‌شناسان با بازرسان سازمان ملل در کاوش قبور جمعی و تعیین کیفیت تدفین قربانیان جنایات جنگی در بوسنی هرزگوین و عراق، زمینه همکاری باستان‌شناسان با پلیس جنایی فراهم آمد. این تجربیات تدریجا منجر به تربیت باستان‌شناسان جنایی و تالیف‌های بسیار شد. در کشورهای غربی، این متخصصان در همکاری با سایر دست‌اندرکاران کشف جرائم، ضمن حفاری سیستماتیک و کشف آلات و ادوات مجرمانه در صحنه‌های جرم درخصوص کمیت و کیفیت وقوع اظهارنظر می‌کنند. از آنجا که مدیریت صحنه جرم نخستین و حساس‌ترین مرحله در تحقیقات جنایی است، باستان‌شناسان جنایی قادر خواهند بود با به‌کارگیری روش‌های علمی کاوش، ضمن مطالعه دقیق مکان تدفین و اشیای مکشوفه، بازسازی‌های مفیدی برای درک دقیق‌تر صحنه جرم انجام دهند.»
بیشتر بخوانید:
اهمیت علم باستان‌شناسی جنایی
فهم بهتر گذشته: با مطالعه جنایات گذشته و شرایطی که منجر به وقوع آنها شده، می‌توانیم فهم بهتری از زندگی و فرهنگ گذشته داشته باشیم. این مطالعات به ما کمک می‌کنند تا عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی که در پشت جرم و جنایت قرار دارد را بشناسیم.
پیشگیری از جرم و جنایت: با بررسی الگوها و عواملی که به وقوع جرم و جنایت در گذشته منجر شده‌اند، می‌توانیم از آنها در زمینه پیشگیری از جرم و جنایت در آینده استفاده کنیم.
پیشرفت در علم جنایی: مطالعه جرم و جنایت در گذشته می‌تواند به پژوهش‌ها و تحقیقات در حوزه علم جنایی کمک کند. این مطالعات می‌توانند الگوهای جدیدی را برای تحلیل جرم و جنایت و توسعه روش‌های پیشگیری ارائه دهند.