همشهری آنلاین – گروه سیاسی: در شرایطی که دولت نتانیاهو با چالشها و بحرانهای داخلی و بینالمللی فزایندهای دست به گریبان است، ناظران تحولات منطقه معتقدند راهبرد «بحرانسازی برای ایران» که ازسوی محور غربی – عبری طی هفتههای اخیر پیگیری میشد با شکست سنگینی مواجه شده و طرف غربی نه تنها در اجماعسازی علیه تهران در عرصه بینالمللی موفق نبودهاست، بلکه برخی ارزیابیها، از افزایش محبوبیت جمهوریاسلامی در افکارعمومی جهانیان و بهویژه جهان اسلامی و دنیای عرب پس از انجام عملیات «وعده صادق» خبر میدهد.
این درحالی است که آمریکاییها، با همراهی برخی دولتهای غربی، طی روزهای اخیر تلاش کردند با بهکارگیری ابزارهای مختلف، از تحریم گرفته تا فشار از طریق نهادهای بینالمللی و... تهران را تحتفشار قرار دهند؛ رویکردی که با دستاورد مشخصی برای آنان همراه نبودهاست و در ادامه به بررسی نمودهای چنین شکستی میپردازیم.
۱
شکست در ایجاد بازدارندگی مقابل ایران
اگرچه طی روزهای اخیر عملیات «وعده صادق» نیروهای مسلح ایران از جنبههای مختلف مورد بررسی و تحلیل کارشناسان نظامی و سیاسی قرار گرفته، اما با بررسی تحلیلها و نظرات مطرح شده دراین مدت ازسوی تحلیلگران بینالمللی، به جرات میتوان ادعا کرد این نخستینبار است قریب به اتفاق ناظران غربی تحولات خاورمیانه به این نظر تقریبا مشترک رسیدهاند که واشنگتن پس از سالها تلاش و اقدام، در ایجاد موازنه بازدارنده در مقابل تهران ناکام ماندهاست.
۲
ناکامی در نهادهای بینالمللی
به دنبال انجام عملیات «وعده صادق» علیه برخی اهداف نظامی در سرزمینهای اشغالی، آمریکاییها با همراهی تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) تلاش کردند با برگزاری نشست اضطراری در شورایامنیت سازمان ملل، این نهاد بینالمللی را به عرصهای برای اجماعسازی جهانی علیه ایران تبدیل کنند؛ راهبردی که البته برای آنان نتیجهای دربر نداشت و نشست ۲۶ اردیبهشتماه (۱۴ آوریل ۲۰۲۴) نیز به عرصهای برای طرح انتقادهای ضدصهیونیستی ازسوی نمایندگان برخی کشورها تبدیل شد و علیرغم راهبرد مدنظر محور غربی، بدون صدور قطعنامه به پایان رسید.
۳
افزایش محبوبیت ایران در افکارعومی جهان
اگرچه رسانهها و مقامهای سیاسی غربی تلاش کردند پس از عملیات تنبیهی ایران علیه رژیم صهیونیستی، جمهوریاسلامی را به دلیل «حمله نظامی به اسرائیل» در افکارعومی جهانیان محکوم و نوعی «همدلی» با تلآویو ایجاد کنند، بررسی اخبار منتشر شده در رسانههای غربی و همچنین رصد شبکههای اجتماعی نشان میدهد نهتنها این راهبرد نتیجهای به دنبال نداشته، بلکه همهچیز از افزایش محبوبیت ایران در افکارعمومی دنیا و بهویژه جهان عرب حکایت دارد. براساس خبرهای منتشر شده، از آمریکا گرفته تا کانادا و تعداد قابلتوجهی از کشورهای اسلامی و عربی، مردم با شیوههای مختلف، از جمله برگزاری تجمع، حمایت خود را از اقدام ایران اعلام کردند.
۴
توسعه مناسبات آسیایی ایران
سفر روزهای اخیر رئیسجمهور ایران به پاکستان نشان داد در شرایطی که مقامهای تلآویو در شرایط بغرنج داخلی و همچنین بینالمللی قرار گرفتهاند، رویکرد «تهدیدنمایی ایران» نتایج مطلوبی برای محور عبری – غربی بههمراه نداشته و تهران درحال گسترش روزافزون مناسبات دیپلماتیک خود با کشورهای مختلف است. دستورکارهای رئیسی در اسلامآباد نشان داد با وجود فضاسازیها درباره «نقش مخرب ایران در ثبات منطقه»، چنین ادعاهایی بهرهای از واقعیت ندارد و تهران راهبردهای مدنظر خود برای پیشبرد سیاست همسایگی و ثبات منطقهای را با قدرت به پیش میبرد.
۵
شاهدی بر ادعای خنثیسازی تحریمها
استفاده از کهنهابزار «تحریم»، یکی از مهمترین رویکردهایی بودهاست که پس از عملیات «وعده صادق» برای مواجهه با جمهوریاسلامی ازسوی محور آمریکا – اتحادیه اروپا اتخاذ شد. دراین میان اما سفر روزهای اخیر رئیسجمهور ایران به پاکستان و سریلانکا، یکی از نمودهای مهم گامهای موفق تهران درمسیر خنثیسازی تحریمها به حساب میآید. در جریان این سفر علاوهبر اینکه تهران و اسلامآباد از هدفگذاری برای تجارت ۱۰ میلیارد دلاری خبر دادند، گامهای مهمی نیز بهمنظور تقویت همکاریهای مشترک در حوزه انرژی برداشتند. ازسوی دیگر بهرهبرداری از ابرپروژه سد و نیروگاه «اومااویا» در سریلانکا، از ثمردهی راهبردهای ضدتحریمی ایران حکایت دارد.
۶
التهابسازی دلاری بینتیجه
به فاصله اندکی از انجام عملیات «وعده صادق» ازسوی نیروهای مسلح جمهوریاسلامی ایران، رویکرد ملتهب کردن بازار ارز به یکی از اصلیترین دستورکارهای رسانههای معاند تبدیل شد؛ راهبردی که اهداف مختلفی را پیگیری میکرد. درچنین شرایطی اما، با وجود واکنش هیجانی اولیه بازار ارز به عملیات «وعده صادق»، با مدیریت اعمال شده ازسوی دستگاههای مسئول، موج هیجانی ایجاد شده، به سرعت فروکش کرد و بازار ارز طی روزهای اخیر روند نزولی به خود گرفت.
۷
جریانسازی داخلی ناکام
به دنبال ناکامی محور عبری – غربی در مقابله با ایران در دو عرصه میدانی و سیاسی، بار دیگر جریانسازی داخلی به بهانه اجرای طرح «نور» ازسوی پلیس، در دستورکار رسانههای غربی و معاند قرار گرفت. براین اساس هم بود که طی روزهای اخیر شاهد بودهایم این دست رسانهها با همراهی برخی مقامهای غربی، برای بحرانسازی داخلی اقدام کردهاند، اما این راهبرد نیز دستاورد روشنی برای آنها بهدنبال نداشتهاست، چراکه فرماندهی انتظامی کشور طی روزهای اخیر در اطلاعیهای از مردم و بهویژه بانوان معتقد و قانونمدار کشور برای همکاری و همراهی در اجرای طرح نور قدردانی کرد. ازسوی دیگر سردار احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی کشور اعلام کرد براساس گزارشهای دریافتی، ۹۰ درصد تذکرگیرندگان در طرح «نور»، رفتار و پوشش خود را اصلاح و با پلیس همکاری کردهاند؛ خبری که از بیتوجهی مردم ایران به فضاسازیها حکایت دارد.
۸
شکست راهبرد «پیروزینمایی» تلآویو
یکی از مهمترین نکاتی که پساز عملیات «وعده صادق» ازسوی تحلیلگران منطقهای و بینالمللی مورد توجه قرار، رویکرد «پیروزینمایی» ازسوی مقامهای رژیم صهیونیستی بود. دراین چارچوب هم بود که تلاش کنند ضمن «ناموفق» جلوه دادن عملیات موشکی – پهپادی نیروهای مسلح ایران، آن را «پیروزی بزرگ» برای سامانههای پدافندی خود جلوه دهند. دراین میان اما، راهبرد پنهانکاری از ابعاد عملیات «وعده صادق» نیز موثر نیفتاد و با انتشار اخبار جدید از اصابت موشکهای ایرانی به اهداف تعیین شده، بطلان ادعاهای تلآویو درباره توان پدافندی و دفاعی خود بیش از پیش نمایان شد. درچنین شرایطی اکنون بیش از آنکه موضوع اصابت موشکها و پهپادهای ایرانی به هدف مدنظر تحلیلگران جهانی باشد، شکست هیمنه نظامی رژیم صهیونیستی و دستبالای ایران در عرصه بازدارندگی مورد توجه قرار گرفتهاست.