همشهری آنلاین - سحر جعفریان: راحیل که به تازگی در یکی از شعب سازمان بهزیستی در یکی از کلان‌شهرهای کشور تشکیل پرونده داده تا تحت پوشش خدمات این سازمان قرار گیرد و به قدر همان خدمات، گلیم زندگی خود و ۳ فرزند قد و نیم‌قدش را از آب بیرون کشد. کاغذهای امضا شده و مهر خورده پرونده‌اش را زیر و رو می‌کند و دوباره می‌گوید: «صبح تا شب، توی خانه‌های مردم می‌شورم و می‌سابم. نه می‌فهمم صبح کی شب می‌شود و نه شب کی صبح! حتی فرصت نمی‌کنم درست و حسابی دخترها و پسرم را ببینم؛ چه برسد به اینکه امکانات خاصی مثل اسباب‌بازی‌های معمولی، تفریح در حد شهربازی و یا ثبت نام در کلاس‌های غیردرسی سرگرم‌کننده، براشون فراهم کنم. وای از اجاره، قسط، قبض، هزینه مدرسه و بیماری...» با سرریز شدن نخستین قطره اشک از چشمانش، حرفش نیمه می‌ماند. این درست همان لحظه است که مسئول امور خانواده و بانوان همان شعب از یکی از اتاق‌ها بیرون می‌آید و خطاب به راحیل ۳۰ ساله که سال‌ها رنج و سختی سرپرستی از خانواده او را ۴۰ ساله می‌نمایاند، می‌گوید: «انشالله طی یکی دو هفته آینده، کارشناس ما می‌آید برای ارزیابی حضوری موارد پرونده‌ات. تا اون موقع برو به سلامت.» و این یعنی انتظار در صفی طولانی برای برخورداری از امکاناتی که مرهم همه زخم‌های زندگی او باقی بانوان سرپرستان خانواده نیست. انتظاری که این روزها مددجویانی بسیاری را به گلایه انداخته.
نوش دارو نباشند!
مریم یکی از بانوان سرپرست خانواده در محله‌های جنوبی پایتخت است که او نیز از به هنگام و کافی نبودن خدمات سازمان بهزیستی ویژه بانوان سرپرست خانواده گلایه دارد: «مرور خدمات متنوع بهزیستی برای خانم‌های سرپرست خانواده خیلی خوشایند و امیدوارکننده به نظر می‌رسد؛ اینکه اگر مهارتی یاد گرفتی به تو وام بلاعوض می‌دهند، مستمری ماهانه به حسابت واریز می‌شود یا بسته معیشتی مناسبتی و غیره می‌گیری، همگی خوب هستند اما واقعیت این است نسبت به تورم فعلی، کافی نیستند.» تلخ می‌خندد و ادامه می‌دهد: «البته دندان‌های اسب پیشک‌کشی را نشماریم، بهتر است ولی خب نکته مهم دیگر این ماجرا این است که گاه باید ماه‌ها در نوبت انتظار باشیم تا شاید پرونده‌مان تایید شود. چه بسا در همان مدت زمان انتظار، اثاثیه یک خانم سرپرست خانواده که مستاجر هم است به خیابان ریخته شود و یا بیماری خود یا عزیزانش به مراحل حاد کشیده شود! اینها مواردی هستند که مسئولان باید بدانند با طی روال اداری یا ببخشید؛ اعتبارمان محدود است، فقط به اندازه نوش‌داروی بعد از مرگ اثر دارند!» طبق آخرین اعلام سازمان بهزیستی کشور، در حال حاضر بیش از ۲۷۸ هزار خانوار بانو سرپرست تحت پوشش سازمان قرار دارند و سالانه حدود ۲۰ درصد نیز به مجموع این آمار اضافه می‌شود. دریافت مستمری ماهانه، خدمات آموزشی و مهارتی وفنی، توانمندسازی، تامین کمک هزینه ودیعه مسکن (درصدد افزایش اعتبار) و تحصیل و درمان، اجرای طرح‌های اشتغالزایی، تامین سرمایه کار و حق بیمه از جمله خدمات سازمان بهزیستی به بانوان سرپرست خانوار است.
شاید جای خالیِ آمار
«پروین صابری»، مددکار و کارشناس امور خانواده در این باره می‌گوید: «آمارها در حوزه مسایل انسانی به ۲ بخش تقسیم می‌شوند؛ یک بخش آمارهای آشکار، رسمی و احصاشده از سوی سازمانی قانونی است و بخش دیگر می‌توانند آمارهای پنهانی باشند که به هر دلیل از قلم افتاده‌اند. اشاره به این نکته از آن حیث قابل توجه است که چون به صورت دقیق هر ۲ بخش آماری مورد پایش قرار نمی‌گیرد، کارایی طرح‌ها و خدمات تعریف شده را زیر سوال می‌برد و در نتیجه سبب گلایه مددجویان می‌شود.» سال گذشته مبلغ مستمری بانوان سرپرست خانواده با توجه به شرایطی مانند تک یا چند نفره بودن، دارا بودن فرزند معلول یا ابتلا به سایر بیماری‌های خاص از حدود ۷۶۰ هزار تومان تا ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تعیین شده بود. از سویی نیز، مدت زمان در صف انتظار برای تایید پرونده بانوان سرپرست خانواده از ۳ تا در برخی موارد یک ماه بوده که بهزیستی در اقبال رفع آن، سیاست کاهش مدت انتظار خدمات‌گیری را در پیش گرفت.