همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: چندی پیش برخی از دانشمندان با این استدلال که همه گونه‌ها به یک اندازه لایق توجه جهانیان هستند، پیشنهاد دادند که از نامگذاری سلبریتی‌ها و مشاهیر بر روی گونه‌ها دست برداشته بشود. اما این اختلافات منجر به کاهش انتخاب نام بزرگان و یا حتی سلبریتی‌ها برای نامگذاری گونه‌های جدید گیاهی و جانوری نشده است.
پرچم شاعران بالاست
برای نامگذاری گونه‌های تازه کشف شده به افتخار مشاهیر ایرانی، رقابت تنگاتنگی بین فردوسی، عمرخیام، داریوش، ابوعلی‌سینا، ابوریحان بیرونی، حافظ، خشارشاه یکم، شمس تبریزی، کوروش کبیر، مولانا و رودکی وجود دارد. اما در میان معاصران سلیقه‌ها متنوع و متفاوت است. نام‌های انتخابی از شاعران قرن هشتم به سیاستمداران معاصر چون امیرکبیر و رییسعلی دلواری می‌رسد.
| مشاهیر |
گونه‌هایی که به نام مشاهیر نامگذاری شده |
معرفی یک نمونه |
محل کشف |
نام محقق |
|---|---|---|---|---|
| خیام |
هاگ فسیل شده، عنکبوت، گیاه گلدار، آمونیت (نوعی جانور منقرض شده دریایی از خانواده نرم تنان)، نیم‌بالان (نوعی از حشرات)، ماهی، مایت (موجوداتی میکروسکوپی از شاخه بندپایان)، کریپتوسپور (از هاگ‌های فسیل شده میکروسکوپی)، گیاه گلدار، عنکبوت، شته (آفت گیاهان)، زنبور |
گیاه هلیوتوپیوم خیامی آخانی (گونه‌ای‌آفتاب‌پرست) |
کپه داغ استان گلستان |
حسین آخانی |
| داریوش هخامنشی |
بیتل (نوعی سوسک) و مایت |
سوسک آترانوس داریوشی- |
زاگرس و کرمان |
مرجان سیدی |
| ابوعلی‌سینا |
عنکبوت، گیاه گلدار، پروانه، آمونیت، نوعی باکتری |
باکتری رامساریا ابوعلی‌سینا |
رامسر |
فاطمه حیدری |
| ابوریحان بیرونی |
ماهی و آمونیت |
سیاه ماهی |
فقط در رودخانه پلاسجان اصفهان |
زارعیان |
| حافظ: - |
نوعی مایت، پروتیست(آغازیان)، شته، ماهی |
آغازیان مویریا حافظی |
کوه بوغو خراسان |
محمد قویدل سیوکی |
| خشایار شاه یکم |
عنکبوت، زنبور، ماهی |
عنکبوت هلیوفانوس خشایارشاه یکم |
جنوب کرمان |
علیرضا زمانی |
| شمس تبریزی |
بیتل (نوعی سوسک) |
مدئوتروگوس شمسی |
لرستان و کرمان |
ریچارد سنال |
| کوروش کبیر |
مایت، گربه ماهی، باکتری، بیتل |
گربه ماهی کوروش |
فقط در زهکش رودخانه کول داراب فارس |
حمیدرضا اسماعیلی |
| مولوی |
زنبور، ماهی |
زنبور مولوی |
شیلی |
نگار میرشریفی |
| رودکی |
عنکبوت |
عنکبوت سودشس رودکی |
استان فارس |
جرزی پروزینسکی عنکبوت شناس لهستانی |
| سعدی |
ماهی |
سیاه ماهی سعدی |
رودهای جنوب ایران |
آرش جولاده رودبار |
| میرزا تقی خان امیرکبیر |
ماهی |
ماهی شاه کولی |
رودخانه قره چای استان مرکزی |
حامد موسوی ثابت |
| محمدحسین شهریار |
فسیل آمونیت، نوعی قارچ، مایت |
آمونیت شهریار |
آذربایجان شرقی |
دیتر کورن |
| رئیسعلی دلواری |
ماهی |
سگ ماهی دلواری |
فقط در چشمه قره قاچ رودخانه مند |
حامد موسوی ثابت |
| پروین اعتصامی |
ماهی |
سگ ماهی پروین |
رودخانه سیروان |
گلناز صیادزاده |
| حسین پناهی |
ماهی |
گربه ماهی |
فقط در سراب رود زهره |
حامد موسوی ثابت |
| محمدرضا شجریان |
ماهی، زنبور، مایت |
سیاه‌ماهی شجریان |
رودهای زهره گاماسیاب و تیره |
آرش جولاده رودبار |
| نیما ارکانی حامد (فیزیکدان) |
زنبور |
فنوتوپوس نیما ارکانی |
سیستان و بلوچستان |
مصطفی غفوری مقدم |
| علی دایی |
ماهی |
گربه ماهی |
فقط سراب رود کرخه |
حامد موسوی ثابت |
| مریم میرزاخانی |
زنبور |
زنبور پارازیتویید (شبه‌انگل) |
زابل |
مریم زدویی حیدری |
| مجید سمیعی |
ماهی |
ماهی خیاطه سمیعی |
فقط در سرداب رود و آستارا |
حامد موسوی ثابت |
| شهید سعید پرهام(محیطبان) |
ماهی |
خیاطه ماهی پرهام |
نهر بابا امان خراسان شمالی |
حامد موسوی ثابت |
| رامبد جوان |
عنکبوت |
عنکبوت میرشکار |
کویر مرکزی قم |
علیرضا زمانی |
| هادی فهیمی (خزنده شناس) |
عنکبوت |
عنکبوت فهیمی |
کویر لوت |
علیرضا زمانی |