همشهری - نیلوفر ذوالفقاری: راهنمای گشت‌وگذار در مکان‌های گردشگری راکه نشانه‌های پیوند تاریخ و کتاب در آنها به روشنی دیده می‌شود، از دست ندهید.
نام مقصد: خانه کاظمی
- نشانی: خیابان 15خرداد، کوچه مستوفی، پلاک66
- نزدیکترین ایستگاه اتوبوس: میدان بهارستان
- نزدیکترین ایستگاه مترو: میدان بهارستان
- روزها و ساعات فعالیت: هر روز به غیراز دوشنبه‌ها و ایام تعطیل از ساعت 9 تا 18
- ویژه گروه سنی: بزرگسال
- امکان عکاسی: دارد
- پارکینگ: ندارد
-مکان مطالعه: دارد
معرفی: خانه کاظمی که خانه موزه تهران قدیم نام جدید آن است، بیش از 100سال عمر دارد و وسعتش به بیش از 2هزار مترمربع می‌رسد. همچنین معماری این خانه به دوران قاجار بازمی‌گردد.
مرور تاریخ، معماری و هنر تهران
قسمتی از طبقه همکف خانه کاظمی به مرکز اسناد و کتابخانه اختصاص دارد که شامل کتاب‌های تاریخ، معماری، هنر تهران و همچنین مطالعات میدانی از طریق میراث‌فرهنگی و شناسنامه ثبت معماری می‌شود. در این کتابخانه کتاب‌های مجموعه تاریخ تهران، معماری، هنر و تحقیقات میدانی میراث فرهنگی را می‌توانید مطالعه کنید. در کنار کتابخانه موزه مردم‌شناسی خانه کاظمی قرار گرفته است. در این موزه با استفاده از ماکت و عروسک، می‌توانید با مشاغل و آداب‌ورسوم مردم تهران در 150سال گذشته آشنا شوید.
نام مقصد: کافه‌کتاب دارالخلافه
- نشانی: خیابان امام‌خمینی(ره)، خیابان شیخ‌هادی، کوچه مظفری‌خواه
- نزدیکترین ایستگاه اتوبوس: شیخ هادی
- نزدیکترین ایستگاه مترو: حسن‌آباد
- روزها و ساعات فعالیت: هر روز از ساعت 8 تا 23
- ویژه گروه سنی: همه گروه‌های سنی
- امکان عکاسی: دارد
- پارکینگ: ندارد
-مکان مطالعه: دارد
معرفی: ساختمان کافه‌کتاب دارالخلافه معماری‌ای متعلق به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی دارد. این خانه متعلق به مهین‌الملک وزینانی (داماد مظفرالدین‌شاه) بوده است.
کتابخوانی رایگان
کتابخانه دارالخلافه بیش از 3هزارو500جلد کتاب، مجله و روزنامه افست شده دارد. البته برخی از کتاب‌ها قدیمی و نفیس هستند. این کتابخانه کتاب‌ها را رایگان به مشتریان امانت می‌دهد و اهل کتاب می‌توانند در حیاط این کافه یا در یکی از 5 اتاق عمارت که به اسم محله‌های قدیمی دارالخلافه نامگذاری شده، مطالعه کنند. فعالیت‌های فرهنگی دوره‌ای مانند حافظ‌خوانی و شاهنامه‌خوانی هم در این کتابخانه برگزار می‌شود. معماری داخلی دارالخلافه هم برگرفته از معماری دوران پهلوی و کوچک‌ترین جزئیات آن مانند کاغذدیواری‌ها و کاشی‌کاری‌های مربوط به همان دوره است.
نام مقصد: کتابخانه کاخ نیاوران
- نشانی: ضلع شرقی کاخ نیاوران
- نزدیکترین ایستگاه اتوبوس: میدان شهید باهنر
- نزدیکترین ایستگاه مترو: تجریش
- روزها و ساعات فعالیت: هر روز از ساعت 8 تا 16
- ویژه گروه سنی: بزرگسال
- امکان عکاسی: دارد
- پارکینگ: ندارد
-مکان مطالعه: ندارد
معرفی: کتابخانه اختصاصی نیاوران که درواقع کتابخانه اختصاصی فرح پهلوی بود، سال1355 در جوار محل سکونت خاندان پهلوی ساخته شد. این کتابخانه 770مترمربع مساحت، 2طبقه و یک زیرزمین دارد.
موزه‌کتاب‌های نفیس
مجموعه کتاب‌های چاپی موجود در کتابخانه اختصاصی بالغ بر 23هزار جلد و حدود 16هزار عنوان است که شامل آثار فارسی تألیفات فرهنگی، ادبی، اجتماعی، گزارش و آمار می‌شود. همچنین آثار خارجی کتابخانه دایره‌المعارف‌ها، دوره‌های تخصصی هنر، باستان‌شناسی و منابع تمدن و هنر ملل است. چاپ‌های اول بسیاری از سفرنامه‌های معتبر خارجیان به آسیا و ایران را می‌توان در این محل یافت. این کتابخانه به شکل موزه‌ای قابل بازدید است، اما امکان امانت گرفتن یا ورق زدن کتاب‌ها برای بازدیدکنندگان فراهم نیست.
نام مقصد: عمارت مسعودیه
- نشانی: ضلع جنوب غربی میدان بهارستان، خیابان اکباتان
- نزدیکترین ایستگاه اتوبوس: بهارستان
- نزدیکترین ایستگاه مترو: ملت
- روزها و ساعات فعالیت: هر روز از ساعت 10 تا 16
- ویژه گروه سنی: همه گروه‌های سنی
- امکان عکاسی: دارد
- پارکینگ: ندارد
-مکان مطالعه: دارد
معرفی: باغ عمارت مسعودیه به دستور مسعود میرزا، حاکم اصفهان، ملقب به ظل‌السلطان و فرزند ناصرالدین شاه ساخته شد. نام عمارت هم وامدار مسعود میرزاست.
اولین کتابخانه‌موزه ایران
سنگ‌بنای بسیاری از ساختمان‌های فرهنگی کشور در این عمارت گذاشته شد. نخستین کتابخانه و موزه ملی ایران در گوشه‌ای از این عمارت برپا شدند. حدود سال1304 انجمن معارف از یکی از اتاق‌های عمارت مسعودیه برای تاسیس نخستین کتابخانه رسمی کشور استفاده کرد. اینجا نخستین کتابخانه رسمی و در حقیقت پایه اصلی و اولیه کتابخانه ملی بود. چند سال بعد یکی دیگر از اتاق‌های عمارت به عتیقه‌های باستانی که از گوشه و کنار ایران به‌دست آمده بود، اختصاص یافت.