به گزارش همشهری آنلاین اینجا هیچ خبری از دیوارهای بتنی یا سیم خاردار یا مرزبندی‌های رایج دیگر نیست. این نهر آب درست از دل یک باغ میوه در یک روستا می‌گذرد و به‌دلیل نسبت خویشاوندی از روزگار گذشته تا امروز، اهالی دوطرف به راحتی به دوسوی مرز تردد می‌کنند، حتی پای گردشگران هم برای دیدن این مرز متفاوت به روستا باز شده است. برخی درختان تنومندی که روی نهر آب سایه انداخته‌اند ریشه در خاک ایران دارند و تنه و شاخ و برگ‌شان در عراق است.
جغرافیای خاص
روستای بیاره، روستایی است در دل اورامانات. مردمان این روستا کرد هورامی هستند که فقط به‌دلیل مرز سیاسی از اورامانات ایران جدا شده، ولی از لحاظ آداب و رسوم و فرهنگ درست مثل اهالی روستای هانی‌گرمله در کرمانشاه هستند. توپوگرافی منطقه این موقعیت خاص را رقم زده است. «عزیز مصطفایی» کارشناس میراث استان کرمانشاه می‌گوید: «اورامانات مجموعه‌ای از کوه‌های سربه فلک‌کشیده است که مرز طبیعی با عراق درست کرده. ۳دشت هم در این منطقه وجود دارد که شامل دشت ذهاب و ماهی‌دشت در کرمانشاه و دشت شهرزور در عراق است. از کوه تته در اورامانات که پایین می‌آییم، ۴روستا در کرمانشاه قرار گرفته که مرزی هستند. روستاهای کیمنه و بیرواس در بالادست و روستاهای دزاور و هانی‌گرمله در پایین‌دست. روستای بیاره در عراق درست در غرب هانی‌گرمله واقع شده. روستای دزاور در کرمانشاه و شهر تویلَه در عراق در پایین‌دست دره قرار گرفته و هم‌مرز هستند. بعد از روستاهای پایین‌دست هم‌مرز، دشت شهرزور عراق دیده می‌شود.»
تردد آسان برای اهالی
گردشگران و کردهای ایران و عراق در این روستای سرسبز تردد می‌کنند و از قهوه‌خانه «مام درویش» چای تازه‌دم می‌نوشند. علاوه بر این گردشگرانی از انگلیس، آمریکا و ترکیه برای بازدید این مرز مهمان خانه‌های روستایی شده‌اند. مصطفایی می‌گوید: «قبل از این نهر آب که به‌عنوان مرز تعیین شده، پاسگاه مرزی هست. افراد بومی برای تردد مشکلی ندارند، ولی به‌دلیل حساسیت‌های مرزی هر گردشگری نمی‌تواند به روستا برود و حتما نیاز به هماهنگی و همراهی یکی از افراد روستاست. مرزبانان هم اهالی روستا را می‌شناسند. روستاهای مرزی کیمنه، بیرواس، دزاور و هانی‌گرمله کرمانشاه نیز به همین سبب هنوز از نظر گردشگری شکوفا نشده‌اند.»
درختان سرسبز زنده ماندند
مهم‌ترین دلیل پویایی و زندگی در روستای مرزی بیاره و هانی‌گرمله، پیوندهای خویشاوندی بین اهالی ۲روستاست. مصطفایی مثالی از روزگار جنگ تحمیلی ایران و عراق می‌زند که روستاهای مرزی ایران را به ویرانی کشاند: «شغل اهالی روستای بیاره باغداری بوده است. هرچند در روزگار فعلی اقتصاد سنتی تغییر کرده و شاهد مراودات مرزی و کولبری هم هستیم، اما در روزگار جنگ و زیر آتش‌باران هم باغات روستاهای بیاره و تویله خشک نشد. آب این باغات از بخشی از کوه‌های اورامانات که در ایران است سرازیر می‌شود. پیوندهای عمیق خویشاوندی که در محدوده این روستا سبب ترددهای عرفی شده، حتی باغات را هم در سخت‌ترین روزها زنده نگه داشت.»
او پیشنهادی هم دارد: «درصورت موافقت با اضافه شدن روستاهای هورامان عراق به پرونده ثبت جهانی اورامانات، زمینه ایجاد فضای فرهنگی دوستانه بین اهالی دوسوی مرز نیز ایجاد می‌شود.»
ببینید: برای سفر به روستای مرزی بیاره این فیلم را تماشا کنید
بیشتر بخوانید:
کلاس این آقا معلم در مدرسه تشکیل نمی شود