به گزارش همشهری آنلاین، یکی از بحث‌های اصلی اقتصاد ایران در طول چند سال گذشته این بوده که بین دلار و نقدینگی کدام یک بیشترین نقش را در خلق تورم دارد. برخی بر این اعتقادند که علت اصلی تورم، رشد دلار است و برخی دیگر با تکیه بر علم اقتصاد معتقدند که تورم یک پدیده پولی است و عامل اصلی تورم رشد نقدینگی است. در دولت قبل حتی جدل‌های اقتصادی مختلفی در این زمینه بین بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه شکل گرفت، این بحث‌ها در نهایت به یک گفتمان اقتصادی تبدیل شد و اختلافات همچنان با شدت بیشتری ادامه دارد، اما در تازه‌ترین رویداد، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وابسته به وزارت صنعت، یک گزارش پژوهشی تهیه کرده که نشان می‌دهد نقش نقدینگی بیشتر از دلار است و کاهش تولید ناخالص داخلی نیز یکی دیگر از عوامل خلق تورم در اقتصاد ایران است.
بیشتر بخوانید
تورم اجاره از قیمت مسکن سبقت گرفت | روایت تازه بانک مرکزی از بازار مسکن
توضیحات مهم رئیسی درباره روند تورم | من روزانه آمار قیمت ها می‌گیرم نه هفتگی و...
براساس گزارش مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، بررسی روند تاریخی طی دهه‌های اخیر نشان می‌دهد ۳ عامل اصلی ایجاد تورم در اقتصاد ایران شامل رشد نقدینگی، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی است؛ به‌طوری‌که هر ۱۰درصد افزایش نقدینگی، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی، به‌ترتیب ۵، ۴ و منفی ۵درصد تورم ایجاد خواهد کرد. بنابراین از متوسط تورم ۲۷. ۱درصدی در دوره ۱۴۰۲ - ۱۳۹۲، حدود ۵۵درصد آن ناشی از نقدینگی و ۳۵درصد آن ناشی از نرخ ارز بوده و دلایل اصلی تورم در اقتصاد ایران را باید در رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز جست‌وجو کرد.
سهم ۳۹ درصدی وزارت جهاد در تورم
در بخش دیگری از این گزارش به سهم وزارتخانه‌های مختلف در تورم پرداخته شده است. در دوره ۱۴۰۲ - ۱۳۹۲ بیشترین تورم مرتبط با ۳گروه خوراکی‌ها، مسکن و حمل‌ونقل بوده که عمدتا مرتبط با وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی هستند. بر این اساس طی دوره ۱۴۰۲ - ۱۳۹۲ از تورم ۱۰۰درصدی به‌طور متوسط وزارت جهاد کشاورزی سهم ۳۹درصدی، وزارت راه و شهرسازی سهم ۳۳درصدی و وزارت صمت سهم ۱۸درصدی را از تورم کل به خود اختصاص داده‌اند. از طرف دیگر عوامل مؤثر بر اقتصاد ایران شامل نقدینگی و نرخ ارز بوده که عمدتاً در حیطه وظایف بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار دارند. این دو متغیر دارای سهم مسلط حدود ۹۰درصدی از تورم در اقتصاد ایران هستند.