قوشبازی و تربیت پرندگان شکاری و شکار هوبره، بخشی از آداب و رسوم ملتهای عرب حاشیه خلیجفارس است که ریشهای عمیق در فرهنگ آنها دارد و درست همین ریشههای فرهنگیست که حیات این پرنده را به خطر میاندازد.
در سرزمین پهناور ایران از خانواده هوبره، سه زیرگونه اصلی وجود دارد که اولین آن شامل بزرگترین پرنده کشورمان یعنی میشمرغ با وزنی حدود 15کیلوگرم میشود.
این پرنده مانند هوبره، تغذیهای متفاوت دارد و در حال حاضر، تعداد اندکی از این پرنده بزرگ در کشور باقی مانده است.
دومین پرنده، هوبره است که از میشمرغ کوچکتر است. طول بدن میشمرغ 100سانتیمتر است در صورتی که هوبره بدنی با طول 63 سانتیمتر دارد. این پرنده، بیشتر شبیه بوقلمون ماده است و نوکی کوتاه و دمی باریک دارد.سومین زیرگونه خانواده هوبره، زنگولهبال نام دارد که نصف میشمرغ یعنی حدود 45سانتیمتر طول بدن دارد و بسیار محتاط است.
هوبرهها، بدنی چاق و دمی کوتاه دارند و در پاهای بلندشان، سه انگشت دیده میشود.
این پرنده برای نگهداری غذا، چینهدان ندارد و در بالهایش نیز غدهای برای چربکردن پرها وجود ندارد و در عوض کرک و پر، پودری دارد که در هنگام پرواز در مناطق پرغبار کویری، پرها را تمیز نگه میدارد.
هوبره نر معمولا از جفت ماده بزرگتر است که البته رفتارهای جنسی نر و ماده این نوع پرنده نیز در نوع خود جالب و دیدنیست. قزاقستان، یکی از محلهای اصلی تخمگذاری هوبرهها شناخته شده اما فرارسیدن سرما در این کشور، موجب مهاجرت این پرندگان به مناطق گرمتری چون امارات متحده عربی میشود و در این میان، مناطقی چون ایران و پاکستان، به ایستگاهی برای تجدید قوا و تغذیه این پرندگان تبدیل میشوند.
زیستگاه اصلی هوبره، مناطق کویری و جلگههایی با علفزارهای کوتاه است. این پرنده خود را بهخوبی با محیط وفق میدهد، به طوری که میتواند بدون آب و غذا، مدتها دوام بیاورد.
آنها بهندرت آب مینوشند و معمولا با خوردن شبنم روی گیاهان و تغذیه از جانوران کوچکتر، آب لازم برای بدن خود را تامین میکنند.
ا
ین پرندگان به اصطلاح گیاهخوار، در کنار تغذیه از گلهای بیابانی، برگ های سبز و جوانههای تازه، از پستانداران کوچک، خزندگان و حتی مارها و بیمهرگانی چون مورچهها، حلزونها، کرمها و عقربها نیز تغذیه میکنند.
پرهای خالدار هوبرهها، آنها را بهراحتی در بیابانها استتار میکنند. این پرنده با اینکه بالهایی قوی برای موفقیت در شکار دارد، معمولا ترجیح میدهد روی زمین بدود و طعمه خود را جستوجو کند.
هوبرهها در محیط طبیعی، از ماه آبان تا اوایل زمستان جفتگیری میکنند اما بعد از زمستان، علاقه چندانی از خود برای این امر نشان نمیدهند.
بیشتر تخمگذاری هوبرهها در کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق مانند قزاقستان صورت میگیرد اما در منطقه خارتوران استان سمنان در کشورمان نیز شاهد تخمگذاری این پرنده هستیم.اخیرا تعدادی از آنها در این منطقه و همچنین پارک ملی دشت کویر دیده شدهاند که نشان از بومیشدن آنها دارد.هوبره ماده، 2 تا 3 تخم میگذارد و بین 21 تا 23 روز روی آنها میخوابد.
جوجه تازه به دنیا آمده هوبره در 35روزگی قادر به پرواز است اما به این زودیها از پدر و مادر خود جدا نمیشود.
زمان پرواز دستههای کوچک هوبره که برای یافتن محلی امن و مناسب به سمت مناطق گرم از جمله کشورهای عربی صورت میگیرد، لحظاتی زیبا و دیدنی و فرصتی مناسب برای جوانان عرب جهت شکار این پرندگان است.
عربها معتقدند هوبرهها که از دیرباز در اشعار آنها آمده، بهترین وسیله برای تربیت پرندگان شکاری و برترین طعمه برای آنها هستند چرا که به اعتقاد آنها هر پرنده شکاری که خوب تربیت شده باشد، میتواند در یک روز 8 تا 9 هوبره را از پشت سر شکار کند.