او که در دهه 80فیلم‌هایی مثل «مرگ آرام» را با بازی نیکول کیدمن در سرزمین مادری‌اش ساخت، در هالیوود فیلم‌هایی مثل «خطرآنی و عیان» و «بازی‌های میهن پرستانه» را ساخته است. «سالت» جدیدترین فیلم وی یک اکشن دلهره‌آور سیاسی است که تولید آن با بحث و جنجال زیادی همراه بود. او در یک گفت‌وگوی تازه درباره تکوین این فیلم و مسائل مربوط به آن صحبت می‌کند. پیش‌بینی می‌شود این فیلم یکی از کارهای مطرح سینمای جهان طی ماه‌های آینده باشد.
- شکل‌گیری این فیلم کمی عجیب است. منظورم این است که قبل از شروع فیلم، ناگهان کاراکتر اصلی آن‌که یک مرد بود به یک کاراکتر زن تغییر کرد. پروسه بازیگریابی آن هم خیلی طولانی و بحث انگیز شد. شما از کجای کار درگیر این پروژه شدید و ارتباط شما با این تغییر و تحولات چیست؟
اولین‌بار که با من درباره پروژه «سالت» صحبت شد سال 2006 بود و من از همان زمان درگیر آن شدم. بحث زیادی با تهیه‌کنندگان فیلم در شرکت سونی داشتم اما بعد از آن بحث‌ها، تری جرج کار روی فیلمنامه را شروع کرد. من در ارتباط با او نبودم و نمی‌دانستم دارد چه کار می‌کند. یک سال گذشت و دوباره دیداری با مدیران سونی داشتم. بازهم درباره این پروژه بحث و گفت‌وگو کردیم. در حقیقت، ماه مه سال قبل بود که بحث تولید فیلم جدی شد. فهمیدم که بعد از تری‌جرج، شرکت سونی از کرت ویمر دعوت کرده تا مقداری کار روی فیلمنامه انجام دهد. ما با تام کروز صحبت کرده بودیم تا نقش اصلی فیلم را بازی کند. (نقشی که بعدا به آنجلینا جولی رسید) اسم کاراکتر اصلی فیلم ادوین سالت بود. چند جلسه فیلمنامه خوانی داشتیم و بازیگران زیادی در این جلسات شرکت کردند. یکی از آنها ساموئل ال جکسن بود که در نسخه سینمایی یکی از نقش‌های مهم را بازی می‌کند. هدف از فیلمنامه خوانی این بود که متوجه حال و هوای بازیگران مختلف در هنگام خواندن نقش‌ها بشویم.
- در این زمان تام کروز هم در جریان کار بود؟
بله. پس از خواندن فیلمنامه به صورت گروهی، تهیه‌کنندگان فیلم تصمیم قاطع خود برای ساخت آن را گرفتند. ولی نکته‌ای که در این بین مطرح شد این بود که آنها نمی‌توانستند تام را در این پروژه داشته باشند؛ علت اصلی تعهدات کاری زیاد او برای بازی در فیلم‌های دیگر بود. بحث تولید «سالت» آنقدر طول کشید که وی زمان و فرصت آزاد خود برای حضور در آن را از دست داد. در شرایطی که مشخص شده بود تام نمی‌تواند با پروژه همکاری کند، تهیه‌کنندگان فیلم به فکر یک جایگزین افتادند. البته احساس شخصی خودم از صحبت‌هایی که با تام داشتم این است که او کمی می‌ترسید شخصیت سالت چیزی شبیه کاراکتر اتان هانت مجموعه فیلم «ماموریت غیرممکن» درآید. هانت هم مثل سالت یک مامور ضدجاسوسی سرسخت بود که توانایی‌های ویژه‌ای در خودش داشت. همه ما تلاش کردیم تا قصه را به شکلی درآوریم که تفاوت‌های دو کاراکتر اتان هانت و ادوین سالت زیاد شود. اما خب، نمی‌شد تمام چیزها را دور ریخت و یک چیز جدید خلق کرد. حرف تام این بود که نمی‌خواهد دوباره به کاراکتری برگردد که قبل از این نقش مشابه آن را روی پرده سینما بازی کرده است.
- به این ترتیب، سرنوشت کار به کجا رسید؟
وقتی این موضوع به صورت رسمی از سوی تام کروز به تهیه‌کنندگان گفته شد، پروژه برای چند هفته به بایگانی سپرده شد؛ باید یک اقدام اساسی درباره آن صورت می‌گرفت بعید به نظر می‌رسید پس از کناره‌گیری تام، بازیگر مرد مشهور و مطرحی حاضر به قبول بازی در این فیلم شود. از همان زمانی که بحث احتمال عدم حضور تام در فیلم مطرح شد، امی پاسکال یکی از تهیه‌کنندگان فیلمنامه آنجلینا جولی را چندبار مطرح کرد. درصحبت‌های مقدماتی که با آنجلینا جولی داشتم، متوجه شدم که او دوست دارد در این فیلم بازی کند. به این ترتیب، همه چیز مهیا بود و همه برای تولید و خلق یک مجموعه فیلم ضدجاسوسی که کاراکتر اصلی آن یک خانم باشد، آماده و مشتاق بودند، فیلمنامه کامل را برای جولی فرستادیم و پس از آن در ماه سپتامبر سال گذشته، من و کرت ویمر و یکی از تهیه‌کنندگان فیلم راهی جنوب فرانسه شدیم تا با او ملاقات کنیم؛ او ساکن این محل بود و در کنار برادپیت و فرزندانش زندگی می‌کرد.
- آیا جلب رضایت او برای بازی در فیلم کار سختی بود؟
حدود 5روز آنجا بودیم. بحث زیادی با او کردیم و برایش توضیح دادیم که می‌خواهیم چه جور فیلمی بسازیم. مهمترین نکته، توضیح این مطلب بود که چگونه یک کاراکتر مرد در یک داستان ضدجاسوسی تبدیل به یک کاراکتر زن شده و این تغییر، چگونه صورت گرفته است. براساس بحث‌هایی که با جولی کردیم، قرار شد فیلمنامه دوباره نویسی شود. این کار را برایان هلگند انجام داد. او نه تنها برخی چیزها را در خود فیلمنامه عوض کرد، بلکه دست به تغییر تعدادی از دیالوگ‌ها هم زد. تلاش ما این بود که دیدگاه‌های جولی هم در فیلمنامه لحاظ شود. او وقتی فیلمنامه را خواند، گفت آماده امضای قرارداد است.
- پایه و اساس فیلمنامه‌ای که فیلمبرداری کردید، همان فیلمنامه‌ای بود که قرار بود تام کروز بازی کند؟
این فیلمنامه در طول چند سالی که دست به دست می‌گشت، تغییراتی پیدا کرد و گسترش یافت. اما در تمام این سال‌ها، ایده و طرح اصلی آن دست نخورده ماند. خط اصلی قصه همیشه درباره یک مامور مخفی ضد جاسوسی بود که متهم به همکاری با روس‌ها می‌شود. او در طول قصه باید ضمن دفاع از خویش، بی‌گناهی‌اش را ثابت کند. اما لحن فیلم طی این سال‌ها تحول پیدا کرد. در عین حال، همان‌طور که خودتان می‌دانید لحن و حال و هوای اکشن‌های دلهره‌آور سینمایی طی سال‌های اخیر تغییراتی کرده‌اند. زمانی مجموعه فیلم‌های جیمز باندی الگوی تولید اینگونه فیلم‌ها بودند، ولی از زمانی که مجموعه فیلم «بورن» آمده، این وضعیت تغییر کرده است کاراکترهای فیلم‌های جیمز باندی به نوعی کارتون گونه بودند، ولی در حال حاضر قصه‌های جیمز باندی هم خیلی جدی شده‌اند و از نظر احساس و دراماتیک اصلا قابل مقایسه با فیلم‌های قبلی این مجموعه فیلم نیستند.
- یعنی شما هم در فیلم خود به جنبه‌های رئالیستی قصه و ماجرا، وفادار مانده‌اید؟
بله. «سالت» هم از همان سنت فیلم‌های جاسوسی ماجراجویانه و اکشن پیروی می‌کند و تلاش دارد آن را در فضایی واقع‌گرا به نمایش بگذارد. سعی‌ام این بود که قصه‌ای امروزی ارائه کنم و تماشاگران بتوانند ارتباط خوبی با کاراکترهای آن برقرار کنند. می‌خواستم از نظر عاطفی درگیر روابط بین این کاراکتر‌ها شوند و به این ترتیب، درگیری‌شان با قصه تشدید شود در کنار آن تعلیق و دلهره هم نقش مهمی در قصه و ماجرا دارد. در عین حال فراموش نکنید که «سالت» یک فیلم تابستانی است و مثل هر فیلم دیگری که در این فصل شلوغ و پر سروصدا اکران عمومی می‌شود، باید جنبه سرگرم‌کننده و جذاب خود را حفظ کند.
- وقتی فیلمی با مشخصات «سالت» می‌سازید، عناصر کاری و شخصی خودتان را نیز وارد آن می‌کنید؟
خب، نمی‌شود چنین کاری نکرد. «سالت» تلفیقی از تمام فیلم‌هایی است که تا به حال ساخته‌ام. می‌توان گفت از نقطه نظر اخلاقی چیزهایی از «آمریکایی‌آرام» را در خود دارد و وقتی بحث هیجان و دلهره می‌شود، عناصری از «خطرآنی و عیان» را می‌توان در آن پیدا کرد. همچنین عناصری از دیگر فیلم‌هایم- حتی کارهای مستندم- هم در این فیلم حضوردارد و با کمی دقت می‌توان آنها را پیدا کرد. اما مهمترین نکته‌ای که تماشاگران فیلم می‌توانند از «سالت» کشف و پیدا کنند استعداد خارق‌العاده بازیگری آنجلینا جولی است. وقتی می‌گویم خارق‌العاده قصد اغراق یا تعریف بی‌مورد را ندارم.
او یک بازیگر درخشان نقش‌های دراماتیک است که در همان حال، می‌تواند در یک فیلم اکشن مثل «آقا و خانم اسمیت» هم بازی خیلی خوبی داشته باشد یا برای مثال نگاهی به «تامب رایدر» او بیندازید، تا متوجه شوید چه می‌گویم. او در این فیلم‌های اکشن هیچ چیزی از بازیگران مرد کم ندارد و مثل آنها ایفای نقش می‌کند. خیلی جالب است که او به صورت همزمان هم در فیلم‌های درام بازی می‌کند و هم در فیلم‌های اکشن و هر دوی آنها را به یک اندازه خوب بازی می‌کند. مطمئن هستم تماشاگران «سالت» وقتی بازی او را روی پرده سینما ببینند حتما تعجب کرده و شگفت‌زده خواهند شد. این همان حس و حالتی است که خود من هنگام ساخت و کارگردانی فیلم داشتم.
- ولی این اولین‌بار نبود که با او کار می‌کردید؟
خیر. اولین‌باری که با او در یک فیلم کار کردم، فکر کنم 25ساله بود و یک جورهایی یک بازیگر تازه‌وارد بود. «کلکسیونر استخوان» من به نوعی اولین فیلم سینمایی‌اش بود که نقش مقابل دنزل واشنگتن را بازی کرد. بازی او خیلی خوب بود و اصلا شبیه یک تازه وارد به نظر نمی‌رسید. حالا 10سال پس از آن زمان، او یکی از بهترین بازیگران نسل حاضر است. او فیلم‌های خوبی را برای بازی انتخاب کرده است.
آسوشیتدپرس