همشهری آنلاین – گروه سیاسی: اگرچه پهپاد «شاهد ۱۳۶»، به‌عنوان یکی از تسلیحات راهبردی ایران، از شهرت جهانی برخوردار شده و مشتریان بین‌المللی بسیاری پیدا کرده، اما انتشار مشخصات رسمی تازه از پهپاد «شاهد ۲۳۸» به‌عنوان یکی از تازه‌ترین دستاوردهای پهپادی ایران، نشان‌دهنده تحول راهبردی در کارآیی پهپاد شاهد ۱۳۶ است.
«شاهد ۲۳۸» پهپاد انتحاری توربوجت و در واقع نسخه ارتقا یافته شاهد ۱۳۶ است که تقریبا برای نخستین‌بار در پاییز سال‌گذشته نام آن برسر زبان‌ها افتاد. ۲۸ آبان‌ماه ۱۴۰۲ بود که در جریان حضور رهبر معظم انقلاب در دانشگاه علوم و فنون هوافضای عاشورا و بازدید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از آخرین دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه‌پاسداران، رسانه‌ها از رونمایی نسخه ارتقا یافته‌ای از پهپاد شاهد ۱۳۶ خبر دادند؛ پهپادی که در آن مقطع گفته شد از جست‌وجوگر اپتیکی در دماغه برخوردار بوده و برای نخستین‌بار به نمایش درآمده‌است.
اگرچه در آن مقطع مشخصات ویژه‌ای از شاهد ۲۳۸ مطرح نشد، اما طی روزهای اخیر اطلاعات تازه‌ای از این پهپاد منتشر شده‌است که از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این پهپاد حکایت دارد.
چرا غربی‌ها از شاهدهای ایرانی می‌ترسند
رونمایی از این پهپاد در آن مقطع زمینه‌ساز دور تازه‌ای از گمانه‌زنی‌ها درباره توان پهپادی راهبردی جمهوری‌اسلامی شد که بیش‌از هر چیز، هراس دولت‌های اروپایی را به‌دنبال داشت. براین اساس هم بود که برخی خبرگزاری‌های اروپایی، مانند «دویچه‌وله» آلمان، با انتشار گزارش‌هایی درباره رونمایی از نسخه جدید پهپاد شاهد ۱۳۶، به‌عنوان «شاهد ۲۳۸»، این دستاورد را برگ‌برنده ایران در تسلط بر تنگه هرمز ارزیابی کردند.
به اذعان برخی کارشناسان غربی، درچنین شرایطی استفاده نیروی‌دریایی سپاه پاسداران از این نوع پهپادها، موازنه تسلط بر تنگه استراتژیک هرمز را به‌سود ایران تغییر خواهد داد؛ تنگه‌ای که در زمینه انتقال انرژی، از اهمیت حیاتی برای دولت‌های غربی برخوردار است.
براساس برخی آمارهای موجود، سالانه چیزی در حدود یک‌پنجم نفت جهان از تنگه هرمز عبور می‌کند. همچنین گفته می‌شود به‌طور تقریبی روزانه حدود ۲۰ درصد «ال. ان. جی» جهان هم از این تنگه منتقل می‌شود؛ آمارهایی که اهمیت راهبردی تنگه هرمز را برای غربی‌ها دوچندان و در مقابل، دستاوردهای پهپادی ایران، نگرانی‌های‌شان را صدچندان کرده‌است. این درحالی است که طی ماه‌های اخیر صادرات پهپادهای خانواده «شاهد» به روسیه زمینه‌ساز افزایش نگرانی‌های غربی شده‌است.
مشخصات شاهد ۲۳۸
نوع: پهپاد تاکتیکی ارتفاع متوسط
ماموریت: انتحاری
ساخت: صنایع هوایی شاهد
نوع برخاست: جی‌تو – خودرویی
بیشینه سرعت کروز: ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت
وزن برخاست: ۳۸۰ کیلوگرم
بیشینه برد: ۱۲۰۰ کیلومتر
ارتفاع پروازی: ۳۰ هزار پا
مداومت پروازی: ۲ ساعت
قابلیت ویژه: رهاسازی بمب / کنترل رادیویی و ماهواره‌ای
هدایت و کنترل: خودکار
نوع موتور: جت
مقایسه دو پهپاد راهبردی ایران
«شاهد ۱۳۶» و «شاهد ۲۳۸» با وجود برخی مشابهت‌ها، مانند سرعت کروز (۵۰۰ کیلومتر بر ساعت) و مداومت پروازی (حدود ۲ ساعت)، از تفاوت‌های متمایز کننده‌ای برخوردارند که شاهد ۲۳۸ را به سلاح مخوف ایرانی‌ها مشهور کرده‌است.
از جمله تفاوت‌ها می‌توان به «ارتفاع پروازی» اشاره کرد که در شاهد ۱۳۶ حدود ۱۵۰۰ پا عنوان شده، اما در شاهد ۲۳۸ به ۳۰ هزار پا رسیده‌است. ازسوی دیگر موتور میکرو توربوجت شاهد ۲۳۸ را از دیگر تمایزهای این دو پهپاد عنوان می‌کنند که کارایی شاهد ۲۳۸ را ارتقا داده‌است. گفته می‌شود در حوزه بر عملیاتی نیز این دو پهپاد تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.