مناجات‌خوان حرم شبی را به خاطر دارد که تولیت آستان فارغ از همه عناوینش، مثل همه زائران امام غریب (ع) پای گنبد طلا به مناجات‌خوانی او دل سپرد و در ذهن دیگری به شنیدن نام او تصاویر شال و کلاه کردنش برای رفع و رجوع امور سیل‌زدگان کلات جان می‌گیرد.

همشهری آنلاین:همه این خاطرات خوش که روزی جزء شیرین‌ترین لحظات عمر آنها بوده، حالا اشک به چشمشان می‌آورد و دلتنگی‌شان را دوچندان می‌کند. در سال‌هایی که رئیس‌جمهور شهید خادم خورشید بود، آنها در کنارش بودند و نمی‌دانستند که این لحظات شیرین خیلی زود به خاطراتی تبدیل می‌شوند که مرورشان بغضی سنگین و ابدی در گلوی‌شان می‌نشاند:

بیشتر بخوانید:اهالی جنوب تهران ؛ فکر نمی کردیم دیدار آخرمان با رئیس جمهور باشد

  • محمدحسین نجف‌پور، مناجات‌خوان:

عاشقانه‌ای با دوست؛ پای گلدسته حرم

محمد حسین نجف‌پور از ٣٢ سال پیش به افتخار غریب الغربا (ع) هر شب ٢٤٨ پله را طی می‌کند تا مناجات پیش از اذان مغرب را بخواند. او که در زمان خادمی و تولیت رئیس‌جمهور شهید نیز مناجات‌خوان حرم بوده تعریف می‌کند: «یک شب شهید رئیسی که آن زمان تولیت آستان بودند به صحن انقلاب آمدند و سراغ مناجات‌خوان گلدسته صحن را گرفتند. وقتی به دیدن‌شان رفتم گفتند من هم می‌خواهم یک شب همراه تو به بالای گلدسته بیایم و مناجاتت را از نزدیک بشنوم. ایشان از پادرد رنج می‌برد و من گفتم شما نمی‌توانید ١٢٤ پله صحن انقلاب تا پای گلدسته را بالا و پایین بروید. شهید حرفم را قبول کرد و آن شب کنار گنبد با حال خوشی مناجات‌خوانی را شنید و تا صبح مشغول نماز و دعا بود.» مناجات‌خوان آستان رضا (ع) در همه این سال‌ها در گرما و سرما بدون چشمداشت مادی مناجات‌خوانی کرده است. او می‌گوید: «فردای آن روز شهید می‌خواستند برای سال‌ها مناجات‌خوانی‌ام به من پاداش بدهند. من از ایشان خواستم به پسر ١٧‌ساله‌ام اجازه دهد به‌صورت افتخاری هر هفته یک شب در حرم مناجات بخواند تا باقیات صالحات من باشد. شهید پذیرفت و درحالی‌که تا آن روز هیچکس در این سن مفتخر به خادمی حرم نشده بود، پسرم را مناجات‌خوان و کشیک انتظامی افتخاری حرم کرد.»


فقیر و غنی میهمان امام رئوف (ع) هستند

نجف‌پور از نزدیک شاهد علقه خادم الرضا (ع) نسبت به زائران رضوی بوده است. او می‌گوید: «حتی وقتی باید درجلسات رسمی مهم شرکت می‌کرد، در مسیرش با دیدن زائر یا مجاوری دلشکسته پا نگه می‌داشت و بدون آن که نگران چشم انتظاری مسئولان باشد، با حوصله به حرف‌ها و درددل‌های آنها گوش می‌کرد و به محافظانش هم اجازه نمی‌داد مانع صحبت آنها شوند.» خادم قدیمی آستان از تعهد سیدابراهیم رئیسی برای نشاندن فقیر و غنی بر سر سفره کرامت امام هشتم (ع) می‌گوید: «در مناسبت‌هایی مانند ماه رمضان علاوه بر آن که غذای حضرتی در مناطق محروم شهر توزیع می‌شد، شهید تعدادی از خادمیاران را به مناطق بالا و مرفه نشین مشهد می‌فرستاد تا فیش غذای حضرتی توزیع کنند. او می‌گفت من زائران زیادی را دیده‌ام که با وجود تمکن مالی در آرزوی خوردن لقمه‌ای غذای حضرتی هستند. آنها نباید از این فیض محروم کنیم.»

  • رضا عرفانیان؛ خادم قدیمی حرم و از کارکنان دفتر شهید رئیسی در دوران تولیت آستان رضوی:

لحظه‌های همدلی

«فرقی نمی‌کند ز کجا می‌دهی سلام
او می‌دهد جواب تو را، اصل نیت است...»
رضا عرفانیان این ابیات را بارها از زبان رئیس‌جمهور شهید شنیده است. او افتخار بیش از ٢٠ سال خدمت به حرم را در کارنامه اش دارد و می‌گوید: «حجت الاسلام رئیسی به برقراری مساوات و همدلی در میان خادمان حرم تعهد زیادی داشت و با راه اندازی کانون‌های خدمت رضوی شرایطی را به وجود آورد که هر کس در هر گوشه کشور که به امام هشتم (ع) عرق و ارادتی دارد، بتواند به ایشان خدمت کند. »این خادم قدیمی حرم امام رضا (ع) در سفرهای بسیاری همراه و همپای سیدابراهیم رئیسی بوده و تعریف می‌کند: «در مسیر سفر به کربلا برای استراحتی کوتاه در موکبی توقف کردیم. زائران زیادی که متوجه حضور شهید در موکب شدند دور ما حلقه زدند و نه‌تنها به ایشان فرصت استراحت نمی‌دادند، بلکه طولانی شدن گفت و شنود آنها با شهید برنامه‌ریزی ما برای رسیدن به مقصد را به هم می‌زد. همدلی شهید با مردم باعث تعجب موکب‌دار عراقی شده بود. این موکب‌دار آرزوی زیارت امام هشتم (ع) را داشت و وقتی شهید رئیسی از او خواست همراه خانواده اش به‌عنوان میهمان حرم و بدون هزینه به ایران سفر کند از خوشحالی سر از پا نمی‌شناخت.»


موکبی برای سیل‌زدگان

عرفانیان به سیل ویرانگر کلات مشهد در سال ١٣٩٧ اشاره می‌کند و می‌گوید: «وقتی خبر سیل به گوش شهید رئیسی رسید، مشغول تدریس بود. با شنیدن خبر فورا کلاس درس را تعطیل کرد و به روستای کلات رفت تا به سیل‌زدگان سرکشی کند. با آن که ایشان به‌عنوان تولیت آستان در رسیدگی به سیل‌زدگان مسئولیتی نداشت، در آن جا موکب خدمت راه اندازی کرد تا آب و غذای گرم به مردم سیل‌زده برسانیم.»
تعهد حجت‌الاسلام رئیسی برای پیگیری درخواست‌های مراجعان آستان میان خدام حرم زبانزد است. عرفانیان تعریف می‌کند: «شهید در تولیت آستان واحد ارتباطات مردمی را راه اندازی کرد و هر روز صدها نامه از سوی زائران و مجاوران حرم به این واحد می‌رسید که مشکلات و درخواست‌های خود را با تولیت آستان در میان گذاشته بودند. شهید رئیسی هر روز تعداد زیادی از این نامه‌ها شخصا مطالعه و خادمیاران را مسئول رسیدگی به آنها می‌کرد. بعد از مدتی هم پیگیری می‌کرد تا مطمئن شود مشکل درخواست‌کنندگان حل شده است.» عرفانیان در دوره‌ای که حجت‌الاسلام رئیسی تولیت آستان را بر عهده داشت، از کارکنان دفتر وی بوده و موارد بسیاری را به خاطر دارد که او مقدمات زیارت سال‌مندان و افراد مسکین آرزومند را فراهم کرده تا با هزینه آستان به آرزوی پابوسی امام رضا (ع) برسند. او می‌گوید: «اگر مامور ترخیص بیماری نیازمند یا رسیدگی به امور درمانی یکی از جانبازان دفاع مقدس می‌شدیم از ما می‌خواست مستندات پیگیری و حل‌وفصل مشکل را به ایشان ارائه دهیم.»

  • سید خلیل منبتی؛ خادم حرم، معاون سابق اماکن متبرکه و امور زائران و مشاور حجت‌الاسلام احمد مروی:

تکریم زائران رضوی

سید خلیل منبتی از روزهایی می‌گوید که حجت‌الاسلام رئیسی برای ساختن زائرسراهای متعدد در گوشه کنار حرم آستین بالا زد. او که از سال ١٣٨٢ لباس خادمی بارگاه رضوی را بر تن کرده، می‌گوید: «شهید رئیسی با آن که تولیت آستان بود، عادت به پشت می‌زنشینی نداشت. او هر شب شخصا اطراف و داخل حرم را بازدید می‌کرد تا خیالش آسوده باشد که زائران حرم مشکل و کم‌بودی ندارند. آن زمان زائرسراهای کنونی حرم راه نیفتاده بود و بسیاری از زائران که توان اسکان در هتل‌ها و مسافرخانه‌ها را نداشتند، در داخل خودروهای خود و یا معابر اطراف حرم اتراق و استراحت می‌کردند. حجت‌الاسلام رئیسی با دیدن شرایط آنها ما را مامور کرد که محلی برای اسکان آنها فراهم کنیم.» منبتی که در دوران تولیت حجت‌الاسلام رئیسی معاونت اماکن متبرکه و امور زائران را بر عهده داشته، توضیح می‌دهد: «به دستور ایشان ما پایانه مسافربری برون شهری را که بیش از ٤٠٠ نفر ظرفیت داشت اجاره کردیم تا زائران شب را در آن جا استراحت و بعد از صرف صبحانه راهی حرم شوند. داخل رواق‌های منفی یک هم استراحتگاه‌های موقتی برای زائران آماده شد تا بتوانند در آن جا استراحتی کوتاه داشته باشند.» منبتی ادامه می‌دهد: «شهید رئیسی به ما سفارش می‌کرد که هر زائری که وارد مشهدالرضا (ع) می‌شود باید اولین وعده غذایش را بر سر سفره ثامن‌الحجج (ع) صرف کند. آن زمان روزانه بیش از ۵٠ هزار زائر وارد مشهد می‌شدند و اولین وعده غذایی خود را میهمان امام غریب بودند.»


خادم مخالفان و موافقان سیاسی اش بود

خادم قدیمی حرم و مشاور تولیت کنونی آستان درباره اعتقادات حجت‌الاسلام رئیسی می‌گوید: «شهید همیشه می‌گفت اگر حرف حقی گفته شود، مهم نیست گوینده آن از چه جناحی باشد و چه خط‌ومشی سیاسی داشته باشد. حتی اهمیتی ندارد که آن فرد عالم باشد یا کودکی کم‌سن و سال آن کلام را مطرح کند. حرف حق باید شنیده و بها داده شود.»
منبتی درباره رسیدگی حجت‌الاسلام رئیسی به پرسنل و کارکنان آستان می‌گوید: «شرایط معیشتی و مشکلات کارکنان آستان را مرتب بررسی می‌کرد و به نیروهای خدماتی و نیروهای فرش حرم که مسئول پهن کردن و جمع‌آوری فرش‌ها هستند، ماهیانه و به‌صورت پنهانی بسته‌های معیشتی و کمک‌های نقدی اهدا می‌کرد تا دچار تنگی معیشت نشوند. شهید از مدیرانی نبود که از حال کارکنان مجموعه بی‌خبر باشد و احوالپرس و جویای شرایط‌شان بود.»

  • محمد حسین اکبرشاهی؛ ازدوستان قدیمی رئیس‌جمهور شهید و خادم قدیمی حرم:

بی‌بی گل‌هایی که به‌دنبال گوشی شنوا می‌گشتند

سابقه آشنایی محمدحسین اکبرشاهی با رئیس‌جمهور شهید به پیش از دوران خدمت او در حرم رضوی برمی گردد. اکبرشاهی از خدمات حجت‌الاسلام رئیسی در قالب معاونت امداد برای مجاوران محروم حرم می‌گوید و تعریف می‌کند: «او شخصا به منزل بسیاری از مجاوران محروم حرم سر می‌زد و رفع مشکلات آنها را وظیفه خود می‌دانست.» تصویر بی‌بی گل سلیمانی، بانوی سالمند بازفتی که پس از سفر استانی رئیس‌جمهور به چهارمحال و بختیاری صاحب‌خانه‌ای نو شد، به‌عنوان نماد مسئولیت‌پذیری سید محرومان در ذهن و حافظه ایرانیان ثبت و ضبط شده، اما اکبرشاهی شاهد گره‌گشایی شهید از مشکلات بی‌بی گل‌های بسیاری بوده است. او نقل می‌کند: «یک بار که برای بازدیدی رسمی همراه شهید رئیسی رفته بودیم، در مسیر بازگشت مادری را دیدیم که دست فرزند خردسالش را گرفته بود و کنار جاده انتظار می‌کشید تا آقای رئیسی را ببیند. خودروی ایشان از کنار او رد شد، اما آقای رئیسی که از آینه خودرو او را دیده بود به راننده دستور داد که برگردد تا دلیل حضور او در آن جاده را پرس و جو کند. آن مادر برای درمان فرزندش به کمک نیاز داشت که با پیگیری ایشان حل شد. بانوی دیگری هم که زندگی فقیرانه‌ای داشت، وقتی شهید برای زیارت به حرم می‌رفت خودش را به او رساند و خواست که مقداری وسایل منزل برایش تهیه کنیم. شهید به چند نفر از خادمان ماموریت داد که پس از اطمینان از صحت صحبت‌های او به شب نرسیده وسایل مورد نیازش را فراهم و به منزلش برسانند.»


فقط بلیط هواپیمای مردم عادی

مراودات دوستانه خادم قدیمی حرم با دوست دیرینه اش حتی در دورانی که از ساکنان ساختمان پاستور شده ادامه داشته و اکبرشاهی در بسیاری از سفرهای زیارتی رئیس‌جمهور به رسم رفاقت مسئول تهیه بلیط رفت‌وآمد ایشان بوده است. اکبرشاهی می‌گوید: «وقتی به زیارت امام رضا (ع) می‌آمد با وجود مخالفت محافظانش با هواپیماهای شخصی یا لوکس مسافرت نمی‌کرد و از من می‌خواست بلیط هواپیماهای معمولی که مردم عادی برای سفر استفاده می‌کنند برایش تهیه کنم. عید نوروز هم که برای زیارت به مشعهد آمد بلیط رفتش هواپیمای شرکت تابان بود و با هواپیمای آوا برگشت که هواپیماهایی عادی و معمولی هستند. در مشهد هم با خودروی سمند شخصی اش رفت‌وآمد می‌کرد و اجازه نمی‌داد برایش خودروی دیگری فراهم کنیم.»
او در سفر اخیر رئیس‌جمهور شهید به خراسان جنوبی همراهش بوده و می‌گوید: «در مسر رفتن به بیرجند شرایط جوی طوری بود که هواپیما نمی‌توانست در فرودگاه بنشیند و ما مجبور شدیم قسمتی از مسیر را با خودرو طی کنیم. با آن که آن روز مسیری ۵ ساعتی را ١١ ساعت و با سختی طی کردیم، آقای رئیسی کوچک‌ترین شکوه و اعتراضی نکرد و بسیار صبور و خوددار بود.»
رفیق دیرینه رئیس‌جمهور از او به‌عنوان کبوتر حرم یاد می‌کند و می‌گوید: «شهید با آن که از سختی کشیدن ابایی نداشت، اما مراقب بود که اطرافیانش دچار سختی نشوند. در سفری که برای بازدید به روستای زیرکوه قاین می‌رفتیم شب را در اتاق کوچکی استراحت کردیم که حتی وسیله گرمایشی نداشت و تا صبح از سرما نتوانستیم بخوابیم، ولی آقا سید نگران شرایط محافظانش بود و وقتی فهمید آنها در نمازخانه و در گرمای شوفاژ شب را به صبح می‌رسانند خیالش راحت شد.»