به گزارش همشهری آنلاین، «لورا هولگیت» نماینده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی در وین، در جلسه روز سه‌شنبه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیانیه‌ای را درباره «راستی‌آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد» قرائت کرد.
نماینده آمریکا بدون اشاره به خروج یکجانبه واشنگتن از توافق هسته‌ای، مدعی شد «تصمیم سه سال پیش ایران برای توقف اجرای تعهدات هسته‌ای خود در برجام و متعاقب آن برداشتن تجهیزات نظارت و پایش مرتبط با برجام، تلاش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تضعیف می‌کند».
نمایندگی ایران در سازمان‌های بین‌المللی اعلام کرده «تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی کشور طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ توافق بوده و پاسخی به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، همراه با ناتوانی سه کشور اروپایی در پایبندی به تعهدات خود بود. این واقعیت آشکار به هیچ وجه نمی‌تواند مبنایی برای سه کشور اروپایی برای خودداری از اجرای تعهدات خود باشد».
هولگیت در ادامه مدعی شد «امتناع ایران از اجرای تعهدات خود تحت کد اصلاحی ۳.۱ و تصمیم آن برای توقف اجرای موقت پروتکل الحاقی، به‌شدت دسترسی به اطلاعات و مکان‌هایی که آژانس برای برای اجرای ماموریت راستی‌آزمایی به منظور اطمینان از عدم وجود فعالیت‌های اعلام نشده به آن‌ها نیاز دارد را محدود می‌کند.
این در حالی است که پذیرش اجرای کد اصلاحی ۳.۱ از جمله اقدامات منعکس شده در بند ۱۳ از مقدمه برجام و همچنین بند ۶۵ پیوست یک آن بود. به دنبال خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه تحت این توافق، ایران در اعمال حقوق خود وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، تصمیم گرفت صرفاً به تعهدات خود در چارچوب موافقت‌نامه پادمان جامع عمل کند. با این حال، ایران با حسن‌نیت و در سایه تفاهم به دست آمده با مدیرکل، قبلاً اطلاعات کلی در مورد برنامه‌ریزی مؤسسات جدید را ارائه و اعلام کرده است که اطلاعات پادمانی مربوطه در زمان مقرر در اختیار آژانس قرار خواهد گرفت.
نماینده آمریکا در این بیانیه به گزارش «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که مدعی شده «این نهاد تداوم دانش خود درباره تولید و موجودی سانتریفیوژها و اجزای مرتبط با آن، در حالی‌که ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد ایران در حال افزایش است را از دست داده است».
در این بیانیه همچنین ادعای تکراری مبنی بر اینکه «توجیه معتبر غیرنظامی برای ایران به منظور انباشت ذخایر اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا وجود ندارد»، تکرار شده است. آمریکا مدعی شده این اقدامات در تضاد با رفتار سایر کشورهای غیرهسته‌ای است که عضو معاهده ان‌پی‌تی هستند.
هولگیت در ادامه بیانیه خود مدعی شده «در پرتو این چالش‌های ادامه‌دار، ضروری است که ایران اطلاعات و دسترسی مورد نیاز به‌منظور فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی را در اختیار آژانس قرار دهد».
نماینده آمریکا به لغو انتصاب بازرسان آژانس در ایران هم اشاره کرد و گفت ایران به‌جای این اقدامات، تصمیم گرفت چندین بازرس باتجربه آژانس را لغو انتصاب کند.
ایران اما اعلام کرده حق حاکمیت خود برای اعتراض به لغو انتصاب بازرسان آژانس، نه تنها در زمان پیشنهاد انتصاب بلکه در هر زمان دیگری پس از انتصاب نیز را برای خود محفوظ می‌دارد. در حال حاضر تعداد کل ۱۲۰ بازرس منصوب شده برای ایران در اختیار آژانس است. این به وضوح نشان می‌دهد که ایران تمایل دارد آژانس را قادر سازد تا وظایف خود را با بهره‌مندی از بازرسان مختلف با تجربه انجام دهد. اعمال این حق به هیچ وجه مستقیم یا غیرمستقیم بر توانایی آژانس برای انجام بازرسی‌های خود در ایران تأثیر نمی‌گذارد.
نماینده آمریکا همچنین مدعی شده آمریکا مانع از بازگشت ایران به تعهدات برجامی نیست و اظهارات درباره اینکه این کشور به همراه سه کشور اروپایی عضو برجام اراده سیاسی برای جمع‌بندی مذاکرات سال ۲۰۲۲ نداشته‌اند را رد کرده است.
دیپلمات آمریکایی در ادامه ادعاهای عجیب خود آورده که ۲ بار در سال ۲۰۲۲ توافق‌هایی روی میز گذاشته شد اما ایران با «خواسته های غیرقابل قبول و فراتر از برجام» به آن‌ها پاسخ داد.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه شهید جمهوری اسلامی ایران در تیر ماه ۱۴۰۱ درباره روند مذاکرات و بدعهدی آمریکا گفته بود: در آخرین دور مذاکرات اگر طرف آمریکایی واقع بینانه برخورد می‌کرد، پیش از هر مقطع دیگری به توافق نزدیک بودیم اما آمریکایی‌ها برخی از مسائل جدید را مطرح کردند؛ همکاران من ماه‌ها در وین بحث و مذاکره کردند و با سه کشور اروپایی، روسیه و چین، گفت‌وگوهای خیلی طولانی و دقیقِ کارشناسی داشتند که به طور مثال چه اشخاص حقیقی و یا حقوقی از لیست تحریم ها باید خارج شوند اما طرف آمریکایی به یک‌باره ایده جدیدی را مطرح کرد و گفت که ما باید در پاورقی متن، این عبارت را اضافه کنیم که اشخاصی که از لیست تحریم در نتیجه این مذاکرات خارج می‌شوند، ممکن است مجددا به دلایلی غیر از هسته‌ای، در لیست تحریم آمریکا قرار بگیرند.
امیرعبداللهیان در ادامه گفت: در نتیجه ما به طرف آمریکایی از طریق اتحادیه اروپا و برخی واسطه‌هایی که پیام های دو طرف را تبادل می‌کردند، گفتیم آیا شما به دنبال رسیدن به توافق هستید یا به دنبال طولانی کردن مسیر توافق؟!
هولگیت در ادامه، مدعی شده «در حالی‌که برنامه هسته‌ای ایران به‌صورت قابل توجهی گسترش یافته و دانش درباره برنامه هسته‌ای ایران از دست رفته و همکاری ایران با آژانس به پائین‌ترین حد خود رسیده است، این ایده که مسائل باقی‌مانده می‌تواند ظرف چند روز حل‌وفصل شود، بی‌معنی است».
این ادعا در حالی بیان شده که ایران بارها اعلام کرده اقدامات هسته‌ای که انجام داده، برگشت‌پذیر است و در صورت بازگشت غربی‌ها به توافق، ایران هم به‌سرعت به تعهدات خود بازخواهد گشت.
نماینده آمریکا در سخنرانی خود بار دیگر از ایران خواست «مسیر خود را معکوس کند، به‌طور کامل و به منظور اجرای فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت آژانس از جمله اجرای اقدامات مرتبط با بیانیه مشترک خود با آژانس در مارس ۲۰۲۳، با این نهاد همکاری کند».
او همچنین از ایران خواست «از تصمیم خود برای لغو انتصاب بازرسان آژانس بازگردد، اجرای موقت پروتکل الحاقی را از سر بگیرد و کد اصلاح‌شده ۳.۱ را بدون تاخیر اجرا کند».
ایران اعلام کرده در رابطه با بازرسان لغو انتصاب شده، آژانس باید به طور کامل به حقوق ایران براساس موافقت‌نامه پادمان جامع احترام بگذارد. هرگونه تلاش برای به‌خطر انداختن حقوق حاکمیتی کشورهای عضو در مغایرت با موافقت‌نامه پادمان جامع پادمانی مربوطه غیرقابل قبول است و نباید سابقه‌ای ایجاد کند که حقوق کشورهای عضو را به مخاطره اندازد.