همشهری آنلاین- الهام مصدقی راد: ۳.۵ درصد مساحت کل کشور تحت تاثیر فرونشست قرار دارد و زندگی ۱۴ میلیون ایرانی را با خطر مواجه کرده است. این ، جدیدترین اطلاعاتی است که از نتایج تحقیقات محمود حق شناس حقیقی و مهدی معتق ، دو محقق ایرانی از دانشگاه لایبنیتس هانوفر و مرکز تحقیقات علوم زیرزمینی و فرونشست زمین و با بررسی و پردازش حدود ۶ هزار تصویر ماهواره ای بین سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ به دست آمده است . کاهش سطح آب سفره های زیرزمینی منجر به تخریب آبخوان شده و موجب فرونشست زمین می‌شود. حفر چاه های عمیق و عمیق تر عمدتا به منظور توسعه کشاورزی ،در نقاط متعدد ایران ، مساله فرونشست را به موضوعی بحرانی تبدیل کرده است که اگر در موردش با مُهر محرمانه سکوت کنیم ، بازهم فرونشست کار خودش را می‌کند.
بر اساس نتایج تحقیقات معتق و حق شناس که در مجله Science Advances منتشر شده ، پنج استان خراسان رضوی ، کرمان ، گلستان ، فارس و قزوین به ترتیب در بالاترین رده بهره برداری از منابع آب زیرزمینی قرار دارند اما اگر میزان از دست رفتن منابع آب زیرزمینی را به مساحت استانها تقسیم کنیم ، استانهای البرز، گلستان ، تهران و قزوین در رقابتی تنگاتنگ به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را به خود اختصاص می‌دهند.
افزایش بهره وری ، راهکار خروج از بحران
رضا شهبازی ،مدیرکل دفتر مخاطرات زمین شناسی،زیست محیطی پژوهشکده علوم زمین : اگر مدیریت منابع آب درست انجام شود ، نه فرونشست داریم و نه گرد و غبار اما هم اکنون با این دو پدیده مواجه هستیم. تغییر اقلیم ، افزایش دما ، خشکی بیشتر و بارش کمتر نیز به آن افزوده شده و مخاطراتش را تشدید کرده است. ۱۰ تا ۱۵ درصد منابع آب شیرین کشور در اختیار صنعت و خدمات قرار گرفته و حدود ۸۵ درصد نیز در کشاورزی مصرف می‌شود. اگر وزارت جهاد کشاورزی تحولی ایجاد کرده و هدف گذاری سالانه افزایش ۱۰ درصد بهره وری در کشاورزی را در دستور کار قرار دهد ،به اندازه مجموع آب مورد استفاده در صنعت و خدمات ، آب آزاد می‌شود. اگر این برنامه را در همه بخش ها اما با اولویت کشاورزی اجرایی کنیم ، بعد از گذشت ۱۰ تا ۱۵ سال ، مساله فرونشست و گرد و غبار کاهش یافته و از شرایط بحرانی فعلی فاصله خواهد گرفت . در این صورت آبخوان های نیمه تخریب شده نیز آرام آرام احیا خواهند شد.
مساحت فرونشست در استان های بحرانی :
استان خراسان رضوی : ۹۶۰۰ کیلومتر مربع
استان کرمان : ۷۶۰۰ کیلومتر مربع
استان فارس : ۶۱۰۰ کیلومتر مربع
استان خوزستان : ۵۵۰۰ کیلومترمربع
استان گلستان : ۵۲۰۰ کیلومتر مربع
استان اصفهان : ۳۳۰۰ کیلومتر مربع
استان سمنان : ۲۴۰۰ کیلومتر مربع
استان قزوین : ۲۳۰۰ کیلومتر مربع
استان تهران : ۱۸۰۰ کیلومتر مربع
بیشینه فرونشست سالانه در برخی استانهای کشور :
کرمان: ۳۷ سانتی متر در سال
البرز : ۲۹ سانتی متر در سال
قم : ۲۲ سانتی متر در سال
مرکزی : ۲۱ سانتی متر درسال
تهران ۲۰ سانتی متر در سال
فارس :۲۰ سانتی متر در سال
خراسان رضوی :۱۹ سانتی متر در سال
بیشتر بدانید :