همشهری آنلاین – گروه سیاسی: چهارشنبه، سومین روز از فرصت تبلیغات انتخاباتی کاندیداها درحالی آغاز می‌شود که بررسی‌ها از رعایت حداکثری «رعایت اخلاق انتخاباتی» ازسوی کاندیداها حکایت دارد. دراین میان اما، رعایت اخلاق انتخاباتی ازسوی کاندیداها تنها یک وجه از رقابت‌های انتخاباتی جاری به‌حساب می‌آید؛ موضوعی که روی دیگر آن، رعایت اخلاق هواداری ازسوی حامیان کاندیداها، به‌ویژه در فضای‌مجازی و شبکه‌های اجتماعی است که باید با حساسیت ویژه‌ای ازسوی کاندیداها و مسئولان ستادهای انتخاباتی مورد بررسی و نظارت قرار گیرد.
این درحالی است که طی روزهای اخیر مقام‌های ارشد قضایی کشور، ازجمله غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه در هشداری دراین زمینه، تأکید کرده‌اند رفتار و عملکرد هواداران کاندیداها در عرصه‌های مختلف، به‌ویژه فضای‌مجازی رصد و با بی‌اخلاقی‌های احتمالی دراین زمینه برخورد خواهد شد.
نظارت راهبردی دستگاه قضایی
تشکیل ستاد پیشگیری و رسیدگی به جرائم انتخاباتی به ریاست دادستان کل کشور، یکی از اقدام‌های راهبردی دستگاه قضایی به‌منظور مقابله با بداخلاقی‌های انتخاباتی، به‌ویژه ازسوی هواداران کاندیداها بوده‌است؛ ستادی که وظایف ۹ گانه آن، اقدام مؤثری در راستای سالم‌سازی فضای رقابت‌های انتخاباتی در کشور به‌حساب می‌آید.
- پایش و رصد مداوم و مستمر همه اقدام‌ها و فعالیت‌های انتخاباتی و اتخاذ تدابیر و تمهیدات پیشگیرانه ضروری با هدف پیشگیری از جرائم انتخاباتی
- ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌ها و نهادهای عضو ستاد در جهت پیشگیری از وقوع جرائم انتخاباتی
- تبیین و تعیین برنامه‌های پیشگیرانه و نحوه اجرای آنها در زمینه پیشگیری از جرائم احتمالی
- هماهنگی و تعامل مداوم با هیأت‌اجرایی و نظارت بر انتخابات و سایر دستگاه‌ها و نهادهای مسئول در زمینه برگزاری هرچه بهتر انتخابات و پیشگیری از وقوع جرائم مصرح در قانون
- ارشاد و راهبری ستادهای استانی و شهرستانی و نظارت بر آنها
- انعکاس فوری شرح وقایع و جرائم مهم به‌ترتیب به ستاد استان و ستاد مرکزی
- - توجیه، ارشاد و انذار تشکل‌ها، احزاب، گروه‌ها، ستادهای تبلیغاتی، اشخاص حقیقی و حقوقی با هدف بازدارندگی و پیشگیری از وقوع جرائم انتخاباتی
- اطلاع‌رسانی، تشریح و توضیح مفاد قانون و جرائم و مجازات‌های قانونی از طریق رسانه‌های جمعی با هدف ارتقای آگاهی‌های عمومی، کاهش و پیشگیری از بروز جرائم انتخاباتی
- انعکاس رسمی اقدام‌های مجرمانه دستگاه‌ها، نهادها یا اشخاص به مراجع صالح
۱۰نکته کلیدی برای رعایت اخلاق هواداری
بروز برخی بداخلاقی‌های انتخاباتی ازسوی هواداران کاندیداها در شرایطی است که رعایت برخی نکات ازسوی کاندیداها و هواداران‌شان، کلید برگزاری رقابت انتخاباتی سالم و اخلاقی به‌شمار می‌رود؛ راهبردهایی که بارها ازسوی برگزارکنندگان انتخابات مورد تأکید قرار گرفته‌است.
- توجه داشتن به اولویت حفظ وحدت ملی، همبستگی اجتماعی و مسائل کشور و نظام
- احترام گذاشتن به ارزش‌های انقلاب اسلامی، قانون اساسی، مقام ولایت‌فقیه
- حرکت در مسیر تقویت گفتمان امامین انقلاب
- قانونمندی و اجرای صحیح قانون ازسوی کاندیداها و هواداران
- دامن نزدن به حساسیت‌های قومی و مذهبی
- - عدم‌حرکت در مسیر دوقطبی‌سازی جامعه
- دوری کردن از چالش‌آفرینی و تحریک‌آفرینی
- پرهیز از حرکت در پازل طراحی شده ازسوی ضدانقلاب و معاندان
- خودداری از تخریب دیگر کاندیداها به‌صورت‌های مختلف
- پرهیز از انتشار و دامن زدن به اخبار و شایعات کذب
طیف‌بندی بداخلاق‌های انتخاباتی
اگرچه طی روزهای اخیر کاندیداهای انتخابات نشان داده‌اند می‌کوشند ضمن پایبندی به الزام‌های اخلاقی و قانونی رقابت انتخاباتی، مسیر خود را برای رسیدن به پاستور هموار کنند، اما عملکرد برخی هواداران، خارج از چارچوب اخلاق هواداری بوده‌است؛ هوادارانی که می‌توان رفتارهای آنان را در قالب طیف‌های زیر دسته‌بندی کرد:
- هوچی‌گران: این طیف از هواداران معمولا می‌کوشند با برجسته‌نمایی رسانه‌ای از برخی اخبار و شایعات جعلی و غیرمستند، به نفع کاندیدای موردنظر خود یا علیه کاندیدای رقیب، فضای دلخواه به‌منظور جلب نظر رأی‌دهندگان را فراهم کنند؛ رویکردی که تجربه نشان می‌دهد معمولا نتیجه معکوس به‌دنبال داشته‌است.
- سیاه‌نمایان: طیفی از هواداران کاندیداها وجود دارند که معمولا بیش از اینکه برنامه‌ها و توانمندی‌های کاندیدای موردنظر خود را محور تبلیغات‌شان قرار دهند، به سیاه‌نمایی از وضعیت موجود روی می‌آورند؛ رویکردی که آسیب‌های جدی برای جامعه و کشور به‌دنبال دارد.
- تیفوسی‌های انتخاباتی: این طیف از هواداران کاندیداها پیش از آنکه به الزام‌های یک رقابت انتخاباتی سالم و اخلاقی پایبند باشند، فضای انتخابات را به میدانی برای کشمکش‌ها و جنجال‌سازی‌های رسانه‌ای تبدیل می‌کنند؛ رویکردی که شاید با مقتضیات میدان‌های ورزشی تاحدودی همخوان باشد، اما آسیبی جدی برای فضای انتخاباتی به‌حساب می‌آید.
- لجن‌پراکن‌ها: یکی از مهم‌ترین آسیب‌های رقابت‌های انتخاباتی حضور افرادی در میان کاندیداهاست که بدون پایبندی به ضرورت‌های اخلاقی، می‌کوشند با دروغ‌پردازی و تهمت‌پراکنی، برای کاندیدای موردنظرشان رأی جمع کنند؛ راهبردی که طی دوره‌های اخیر ناکامی دنبال‌کنندگان چنین رویکردی بارها آشکار شده است.
- پروژه‌بگیرها: بخشی از هواداران کاندیداها را افرادی تشکیل می‌دهند که بدون هیچ‌گونه پایبندی و اعتقادی به برنامه‌ها و اهداف کاندیدای مورد حمایت‌شان، صرفا براساس یک قرارداد مالی در کمپین‌های انتخاباتی آن کاندیدا فعالیت می‌کنند؛ موضوعی که یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اخلاق هواداری در رقابت‌های انتخاباتی به‌حساب می‌آید و درنهایت می‌تواند تصویر نامطلوبی از کاندیداها در افکارعمومی ایجاد کند.