همشهری آنلاین - مریم سرخوش: زمزمه کمبود شیرخشک به اوایل1402 برمی‌گردد؛ اما اواخر تابستان همان سال یکباره کمبود شدید، شوک بزرگی به خانواده‌های دارای فرزند شیرخواره وارد کرد. شیرخشک‌هایی که در سه دسته در کشور تامین می‌شوند، اول شیرخشک‌های رگولار که بیشترین میزان مصرف را دارند و واردات آن تا پیش از بروز کمبودها صفر بود. همچنین شیرخشک‌های رژیمی که از طریق واردات تامین می‌شوند و ماهانه 900 هزار قوطی مصرف دارند و شیرخشک‌های متابولیک که مورد نیاز کودکان با بیماری‌های خاص است، مصرف پایینی دارند و کاملا وارداتی؛ سالانه حدود یک میلیون.
با بروز کمبود، اما شیرخشک‌های رگولار با بیشترین مصرف هم چالش جدی برای خانواده‌ها ایجاد کرد، قفسه بسیاری از داروخانه‌ها برای انواع شیرخشک خالی شد و آنهایی هم که داشتند، موجودی‌شان را با جیره‌بندی عرضه می‌کردند. ارزانی شیرخشک با قیمت حدودا 50هزار تومان برای هر قوطی، نفعی برای تولیدکننده نداشت و تولید به‌شدت کاهش یافت و سازمان غذا و دارو را هم در بازه زمانی کوتاهی مجبور به واردات فوریتی کرد.
از سوی دیگر، تأخیر در تخصیص ارز هم منجر به بروز اختلال در چرخه روند تولید شد و وضعیتی که اگر برای کسی نفعی نداشت، اما یک گروه بهترین سود را از آن بردند؛ همان‌هایی که قوطی‌های ارزان شیرخشک تولید ایران را با قیمت‌های چند برابر به کشورهای همسایه قاچاق می‌کردند.
حالا اما در کمتر از یکسال، بازار شیرخشک با چند تدبیر مهم ساماندهی شده است؛ از اصلاح قیمت به نفع تولیدکنندگان و افزایش پوشش بیمه‌ای برای شیرخواران تا ضابطه‌مندشدن تولید و عرضه شیرخشک در زنجیره مصرف و سامانه تیتک. روند پرفراز و نشیب ساماندهی بازار شیرخشک طی یکسال گذشته را در ادامه بخوانید.
اردیبهشت 1402
5.5 میلیون قوطی شیرخشک رگولار ماهانه در کشور تولید می‌شد و به تدریج این تولید به دلیل مشکلات تولیدکنندگان رو به کاهش گذاشت
شهریور 1402
تاخیر در تخصیص و تامین ارز مورد نیاز شیرخشک پس از 4 ماه روند تولید را مختل کرد. طی این مدت سازمان غذا و دارو برای واردات شیرخشک فراخوان داد.
مهر 1402
تقریبا موجودی مواد اولیه تولیدکنندگان به پایان رسید و کمبودها تشدید شد. همزمان سازمان غذا و دارو مجوز واردات 600 هزار قوطی شیرخشک را صادر کرد. اواخر همین ماه هم سازمان غذا و دارو برای شفاف‌شدن زنجیره تامین تا عرضه برای اولین بار الزام فروش شیرخشک رگولار با بت کد ملی در سامانه تیتک را ابلاغ کرد.
آبان 1402
ارز واردات شیرخشک و مواد اولیه تامین شد و تولیدکننده‌ها در سه شیفت تولید شیرخشک را افزایش دادند، به تناسب افزایش تولید و جبران کاستی‌ها واردات شیرخشک هم محدود شد. در این ماه همچنین با هدف حمایت از تولیدکنندگان و اصلاح سیاست‌های ارزی، قیمت برای تولیدکننده افزایش پیدا کرد که البته این افزایش شامل مصرف‌کنندگان نبود.
دی 1402
تولید ماهانه شیرخشک رگولار در کشور با فعالیت سه شیفته کارخانه‌های تولیدکننده به 7 میلیون قوطی رسید و صدور مجوز برای واردات شیرخشک از سوی سازمان غذا و دارو صفر شد.
بهمن 1402
هم روند توزیع افزایش پیدا کرد و هم روند نظارت بر عرضه که منجر به ساماندهی بازار مصرف شیرخشک در کشور شد.
اسفند 1402
روند تولید و توزیع شیرخشک به پایداری رسید و برنامه‌ریزی برای تامین مستمر شیرخشک در 1403 انجام شد. تا پایان سال هم ۷۰ میلیون قوطی شیرخشک رگولار، ۱۰.۵ میلیون قوطی شیرخشک رژیمی و ۱.۲ میلیون قوطی شیرخشک متابولیک تامین شد.
فروردین 1403
تورم 6ماهه شیرخشک با وجود اصلاح سیاست‌های ارزی، 8.3 درصد شد و حمایت از مصرف‌کننده واقعی رقم خورد. تولید ماهانه 5.5 تا 6 میلیون قوطی شیرخشک هم پایدار شد.
اردیبهشت 1403
با الزام ثبت کد ملی در داروخانه‌ها، نظارت‌ها پس از تقریبا 8 ماه هوشمند و چابک‌تر شد و داروخانه‌های متخلف به راحتی قابل شناسایی شدند.
خرداد 1403
پیش از ساماندهی بازار مصرف، شیرخشک‌ها حدود 10 تا 15 درصد قاچاق می‌شدند اما اکنون ماهانه از خروج 600 تا 800 هزار قوطی قاچاق شیرخشک جلوگیری شده، یعنی ممانعت از قاچاق سالانه 10 میلیون قوطی شیرخشک.
بیشتر بخوانید
اگر شیرخشک پیدا نمی‌کنید، این مطلب را بخوانید
سوداگری جدید با اجاره کارت ملی نوزادان
تخصیص ارز به واردات مواد اولیه شیرخشک نوزاد
سهمیه‌بندی‌های مختلف خرید شیرخشک
4.5 میلیون تا 5 میلیون مصرف‌کننده واقعی (کودکان زیر 6 سال) شیرخشک در کشور هستند. برای کودکان زیر دو سال ماهانه 10 قوطی شیرخشک با قیمت یارانه‌ای و 10 قوطی با قیمت آزاد عرضه می‌شود. برای کودکان 2 تا 6 سال ماهانه 10 قوطی آزاد در نظر گرفته شده است. به طور کلی هر کد ملی بالای 6 سال می‌تواند ماهانه یک قوطی شیرخشک به قیمت آزاد بگیرد، دلیلش هم این است که اگر کودکی به دنیا بیاید و تاخیر در صدور کد ملی برای او به هر علتی وجود داشته باشد، والدین او بتوانند یک قوطی شیرخشک با کد ملی خودشان تا زمان صدور کد ملی خریداری کنند.