باد فراموشی

1 – دو دهه است که رشد جمعیت شهر تهران حتی از رشد طبیعی آن کمتر است. یعنی تمرکز جمعیت و فعالیت در استان یا مجموعه شهری تهران رخ داده است نه شهر تهران. پس آزاد کردن استقرار صنایع در پیرامون شهر تهران به‌منزله تمرکز بیشتر جمعیت و فعالیت در این منطقه خواهد بود که این خلاف اصل توسعه متوازن کشور و مصوبات و قوانین بسیاری (ازجمله قانون برنامه چهارم توسعه) است.
2 – علاوه بر آن‌که لغو ممنوعیت پیش گفته مخالف بسیاری از مصوبات و قوانینی است که توسعه پایدار کشور را هدف گرفته‌اند، باید دانست که در مصوبه ممنوعیت احداث صنایع به هیأت دولت تنها در موارد استثنایی، یعنی احداث صنایعی مشخص که امکان احداث آنها در جایی دیگر وجود ندارد، اجازه دخالت داده و دولت برای چنین اقدامی احتیاج به لغو ممنوعیت نداشته است.
3 – هر یک شغل صنعتی حداقل دو شغل خدماتی به دنبال خود ایجاد می‌کند. بدین ترتیب میزان مهاجرت و رشد جمعیت مجموعه شهری تهران به بیش از دو برابر وضعیت کنونی خواهد رسید که به‌منزله رشد جمعیت حدود 5 درصد در سال و رسیدن سهم 17 درصدی جمعیت استان تهران از کل جمعیت ایران در حال حاضر به حدود 25 درصد در سال 1400 خواهد بود. این‌چنین رشدی کشت فشرده ذی‌قیمت استان تهران را به‌همراه آب، خاک و هوای آن به نابودی خواهد کشاند.
4 – ظرفیت شهرک‌های صنعتی احداث شده و در دست احداث استان تهران (اشتهارد، حسن‌آباد و...) حتی بیشتر از نیاز اشتغال صنعتی این استان در چشم‌انداز بلندمدت با رشدی منطقی است ازاین‌رو به‌هیچ‌وجه نیاز به توسعه مناطق جدید صنعتی نیست.
5 – همان‌طور که در مصوبات آمایشی هیأت دولت پیشین در چارچوب برنامه چهارم توسعه آمده است، کلانشهرهایی چون تهران و اصفهان نیاز به تغییر ساختار اقتصادی در جهت «اقتصاد دانش پایه» دارند تا تمرکز جمعیت و فعالیت در آنها کمتر گردد.
به‌طور مثال تصویب شده که صنایع خودروسازی از تهران به‌تدریج به دیگر مناطق کشور منتقل شود و فعالیت‌های دانش پایه جای آن‌را بگیرد. بدین‌ترتیب نیاز به پهنه‌های جدید صنعتی باز هم کمتر خواهد شد.
از این نکات باز هم گفتنی و شرح دادنی است، اما پیش از آنها پرسیدنی است که چگونه یک سفر استانی هیأت دولت می‌تواند سالیان سال اجماع کارشناسی و قانونی را بروبد و حتی شعارهای این هیأت را درباره لزوم تمرکززدایی از تهران به باد فراموشی بسپارد؟