همشهری آنلاین: نرخ مشارکت در انتخابات کشورهای مختلف همواره مانند ضربان قلب و یکی از نشانه‌های وضعیت حیات سیاسی و اجتماعی کشورهاست. گزارش‌ها نشان می دهد که مشارکت رای دهندگان در سراسر جهان از آغاز دهه ۱۹۹۰ کاهش یافته است. روند کاهش نرخ مشارکت در انتخابات را در بسیاری از کشورهای دموکراتیک هم می توان دید. در این گزارش ۶ واقعیت درباره نرخ مشارکت در انتخابات کشورهای مختلف جهان را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
اول: کاهش مشارکت در انتخابات، افزایش اعتراضات
گزارش «موسسه بین المللی دموکراسی و شرکت در انتخابات» مستقر در سوئد ۴ نکته مهم را درباره کاهش نرخ مشارکت در انتخابات در سطح جهان مطرح کرده است:
دهه ۱۹۹۰: آغاز روند کاهش مشارکت جهانی در انتخابات پس از پایان جنگ سرد
افزایش رادیکالیسم: ارتباط کاهش نرخ مشارکت در کشورهای مختلف با افزایش قدرت گیری احزاب سیاسی رادیکال
تغییر شکل واکنش مدنی: همزمان شدن کاهش نرخ مشارکت در انتخابات با افزایش اعتراضات، اعتصابات و جنبش های توده‌ای در کشورها مختلف
رشد شبکه های مجازی: کاهش نرخ مشارکت جهانی در انتخابات همزمان با رشد پلتفورم ها، شبکه‌های مجازی و رسانه‌های مختلف خارج کنترل از دولت
دوم: مسیر متفاوت نرخ مشارکت با روند سیاسی در جهان
در عین حال کاهش نرخ مشارکت جهانی در انتخابات در شرایطی صورت گرفته، که به طور کلی روند سیاسی جهان مسیری متفاوتی را طی کرده است. در واقع روند سیاسی جهان در دو دهه گذشته به سمت افزایش برگزاری انتخابات ها بوده است، اما با وجود این روند، ما شاهد کاهش نرخ مشارکت جهانی در انتخابات ها هستیم. به طور کلی ویژگی روند سیاسی در مناطق مختلف جهان را در این موارد می توان دید:
افزایش تعداد کشورهای دارای پارلمان و انتخابات پارلمانی: افزایش تعداد کشورهای دارای پارلمان از جمله تحت تاثیر استقلال کشورهای شوروی سابق
افزایش جمعیت جهانی: رشد جمعیت دارای حق رای در بسیاری مناطق جهان از جمله دو برابر شدن افراد دارای حق رای در آفریقا بدلیل افزایش جمعیت
کمتر شدن کشورهای فاقد انتخابات مستقیم و سراسری: تعداد کشورهای فاقد انتخابات سراسری در جهان بسیار کمتر و انگشت شمار شده است، از جمله: برونئی دارالسلام، چین، اریتره، عربستان سعودی و واتیکان
سوم: رشد تعداد کشورهای دارای انتخابات مستقیم در دهه های مختلف
آمار ذیل براساس گزارش «موسسه بین المللی دموکراسی و شرکت در انتخابات» تهیه شده و در آن رشد تعداد کشورهای دارای انتخابات مستقیم در چند دهه گذشته مشخص است. این در حالی است که همزمان نرخ مشارکت جهانی در انتخابات مناطق مختلف کاهش یافته است:
۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰: ۹۴ کشور
۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰: ۱۱۴ کشور
۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰: ۱۷۶ کشور
۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰: ۱۹۴ کشور
چهارم: تغییرات نرخ جهانی مشارکت در انتخابات
همان گونه که گفته شد علیرغم رشد جمعیت جهانی رای دهندگان و تعداد کشورهایی که انتخابات برگزار می کنند، اما میانگین مشارکت جهانی در انتخابات کاهش یافته است. این تغییرات در مناطق مختلف متفاوت بوده است:
دوره ثبات: ثابت بودن نرخ مشارکت جهانی در انتخابات بین دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۸۰ در حد فاصل ۷۸ تا ۷۶ درصد در مناطق مختلف جهان
دوره سقوط: کاهش ناگهانی رشد مشارکت در انتخابات به میانگین ۷۰ درصد در دهه ۱۹۹۰ و سقوط به زیر ۶۶ درصد در دهه ۲۰۲۰
اروپا: دارای بیشترین میزان کاهش نرخ مشارکت در جهان از دهه ۱۹۹۰ به بعد
پنجم: نرخ مشارکت جهانی زنان در انتخابات
نرخ مشارکت زنان در انتخابات نیز همواره یک موضوع جنجالی به شمار می رود.
خاورمیانه و شمال آفریقا: دارای کمترین میزان نرخ مشارکت زنان در انتخابات
پاکستان: دارای یکی از کمترین میزان نرخ مشارکت زنان در آسیا
ترکیه: تنها کشور آسیایی دارای نرخ مشارکت برابر زنان و مردان در انتخابات
استرالیا و آرژانتین: دو کشور غربی دارای نرخ برابر زنان و مردان در انتخابات
بلاروس، نیوزلند، روسیه، ترینیداد و توباگو: دارای نرخ مشارکت انتخاباتی بالاتر زنان در مقایسه با مردان
ششم: نرخ مشارکت پائین انتخاباتی در برخی کشورها
با استناد به منابع مختلف مانند International IDEA و WiseVoter می توان دریافت که حتی برخی کشورهای اروپایی نیز در مقاطعی و یا بطور متناوب با نرخ های مشارکت پائین در انتخابات روبرو بوده‌اند:
فرانسه: نرخ مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۷ حدود ۷۴.۵۶% بود، اما در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۷ به ۴۲.۶۴%. کاهش یافت.
آمریکا: آمریکایی ها در انتخابات میان‌دوره‌ای ۲۰۱۸ نرخ مشارکت ۵۳.۴ درصدی را تجربه کردند که در مقایسه با گذشته نرخ کمی به حساب می آمد.
ژاپن: نرخ مشارکت در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۱ حدود ۵۵.۹۳%. بود.
سوئیس: اگرچه سوئیس به عنوان یک کشور با زیرساخت‌های دموکراتیک قوی شناخته می‌شود، اما نرخ مشارکت در انتخابات این کشور همواره زیر ۵۰ درصد است.
چک: دیگر کشور اروپایی با نرخ مشارکت حدود ۵۰٪
بلغارستان: نرخ مشارکت در انتخابات بلغارستان بسته به نوع انتخابات و شرایط خاص متفاوت است، اما به طور کلی، در انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری این کشور، نرخ مشارکت حدود ۵۰ درصد است.