همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: نشانه تمدن در گونه انسان، استخوان ران ۱۵ هزار ساله‌ای است که شکسته و بعد جوش خورده است. به اعتقاد مارگارت مید، انسان‌شناس قرن بیستم، در دوران پارینه سنگی، فردی که استخوان رانش می‌شکست نمی‌توانست برای فرار از دست شکارچیان یا بدست آوردن غذا بدود. تحقیق مشترک دانشمندان سوییسی، آلمانی و ژاپنی نشان می‌دهد مورچه‌های نجار نیز از همنوعان خود مراقبت می‌کنند؛ البته آنها کارشان به قطع کردن پا ختم می‌شود. ولی در این کار تا ۹۵ درصد موفق عمل می‌کنند.
در مطالعه اخیری که در نشریه سل‌پرس منتشر شده، دانشمندان دریافته‌اند که گونه‌ای از مورچه‌ها به نام علمی (Camponotus floridanus) که به مورچه نجار معروف است، پاهای زخمی همنوع خود را برای جلوگیری از عفونت قطع می‌کنند. تحقیقات پیشین در مورد مورچه‌ها، نشان داده بود برخی مورچه‌ها با استفاده از ترشحات غده‌ای خاص در بدنشان، مانع از بروز عفونت در زخمهای همنوعانشان می‌شوند.
آشنایی با آناتومی پای مورچه
دو راه پیش‌رو برای مورچه‌های نجار
دانشمندان دریافتند که مورچه‌های نجار یکی از این دو روش را برای بهبود همنوع خود استفاده می‌کنند: ۱- یا فقط با دهان خود زخم را تمیز می‌کنند، ۲: ابتدا این کار را انجام داده و سپس پا را به طور کامل قطع می‌کنند.
محل قطع پای مورچه‌ها
مورچه‌ها بر اساس محل شکستگی، پای دیگری را قطع می‌کنند. عمده آنها استخوان ران و استخوان ساق پا است. البته زخمهای فمور(استخوان ران) در ۷۶ درصد مواقع منجر به قطع عضو می‌شود، در حالی که زخمهای تیبیا (استخوان ساق) به مراقبت طولانی‌تر از زخم بدون قطع عضو منجر می‌شود. قطع عضو در ناحیه مفصل تروکانتر (نزدیک بدن) انجام می‌شود. میزان موفقیت در قطع پا از ران، ۹۰ تا ۹۵ درصد و در استخوان ساق پا ۷۵ درصد است.
نرخ بقا در کدام جراحی بیشتر است
قطع عضو استخوان ران اگر بلافاصله پس از قرار گرفتن در معرض پاتوژن (ویروس و باکتری) انجام شود به طور قابل توجهی نرخ بقا را، افزایش می‌دهد. ظاهرا زخم استخوان ران باعث کاهش سرعت انتشار پاتوژن‌ها می‌شود در نتیجه مورچه‌ها زمان کافی برای قطع کردن عضو و زنده ماندن دارند. زخمهای ساق پا که با مراقبت طولانی‌تر از زخم درمان می‌شوند به دلیل کاهش کنترل عفونت، مرگ و میر بالاتری دارند.
استراتژی درمان
اولین کاری که مورچه‌های سالم در مواجهه با مورچه‌های زخمی می‌کنند، لیسیدن محل زخم است. تحقیقات نشان می‌دهد مورچه‌ها می‌دانند که برای زخمهای روی ران وقت بیشتری بگذارند چون نرخ بقا در این زخم‌ها بیشتر است. حتی میکرو سی تی اسکن، کاهش انتشار پاتوژن روی استخوان ران را ثبت کرده اند.
این مطالعه نشان می‌دهد که مورچه‌ها نیز به مانند انسان، زندگی اجتماعی پیچیده‌ای دارند و برای تضمین بقای کلنی، رفتارهای پیچیده تکامل یافته از خود نشان می‌دهد.
رنگ: معمولا قرمز، سیاه و یا ترکیبی از این دو رنگ
شکل: چند شکلی (نر و ماده و کارگر اشکال مختلف دارد)
اندازه: ۶ تا ۱۲ میلی‌متر
عمر: مورچه کارگر معمولی حدود هشت ماه، ملکه حدود ۳ سال
۱۲ هزار گونه مورچه در جهان وجود دارد (۲۶ زیر خانواده، ۴۳۳جنس)
۱۰۰ میلیون سال قبل تا کنون مورچه‌ها در زمین زندگی می‌کنند
۲۰ کوادریلیون مورچه هم اکنون در زمین زندگی می‌کند
۱۲ مگاتن زیست‌توده کل مورچه‌های زمین است