همشهری آنلاین - مجید جباری: تفاهمنامه چندجانبه تکثیر و پرورش در اسارت و استحصال سم به‌منظور حفاظت از مارهای زهرآگین کشور به امضا رسیده که براساس آن، مؤسسات علمی و بهداشتی دیگر مجاز نیستند برای ساخت و تولید واکسن و پادزهر و فرآورده‌های دارویی، مارهای زهرآگین را از طبیعت برداشت کنند. بدین‌ترتیب انتظار می‌رود با این تفاهمنامه علاوه بر کنترل بازار قاچاق مارهای سمی، حفاظت از مارهای سمی در خطر انقراض ایران افزایش یابد.
راهکار کاهش قاچاق مارهای سمی
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست دراین باره گفت:«از سال‌ها قبل اقدامات مورد نیاز برای تصحیح فرایند برداشت و زنده‌گیری مارهای سمی و استحصال سم برای تولید پادزهر در دستور کار قرار گرفت و مقدمات آن با انجام طرح‌های پژوهشی همچون امکان تکثیر در اسارت و پرورش گونه‌های مارهای سمی و مقایسه کیفیت پادزهر تهیه شده از آن با پادزهر تهیه شده از زهر مارهای صیدشده از طبیعت به مرحله اجرا درآمد.»
غلامرضا ابدالی درگفت و گو با همشهری آنلاین افزود: «پیش‌تر مرکز تکثیر و پرورش مارهای سمی با اخذ مجوزهای قانونی و نظارت‌های کامل احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفت تا زمینه حفاظت و احیای جمعیت‌های طبیعی و تولید زهر مورد نیاز مؤسسات و سازمان‌های متولی تولید پادزهر کشور فراهم شود. این طرح با ورود یک شرکت دانش‌بنیان مورد قبول وزارت بهداشت در حوزه تولید سرم بیولوژیک به‌عنوان یکی از مراکز تامین‌کننده عمده پادزهر ادامه یافت. اما تلاش سازمان حفاظت محیط‌زیست با گذشت بیش از یک دهه در تفاهمنامه دوجانبه با دانشگاه منابع طبیعی دانشگاه تهران و این شرکت دانش‌بنیان به ثمر نشست تا علاوه بر حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض و حمایت‌شده، برداشت مار از طبیعت توسط افراد و سازمان‌های مختلف که در صنایع دارویی و تولید پادزهر کاربرد دارند، به حداقل برسد.
مردم سیستان و بلوچستان قاتلان سیاه خود را می‌بخشند | زهر سیاه‌مار ۱۰ برابر کشنده‌تر از سم افعی + اینفوگرافیک
قاچاق و تجارت عقرب در بازارهای زیرزمینی ایران | این تجارت می تواند به تولید سلاح‌های بیولوژیک ختم شود | قیمت عقرب برای قاچاق به خارج چقدر است؟
این مرد سقای حیوانات تشنه کویر است ؛ برای تشنگی حیوانات اشک می‌ریزم! | ماجرای زوج جوانی که پول سفر ماه عسل را نذر آبرسانی به حیوانات کردند
به گفته این مدیر سازمان حفظات محیط زیست کشور، کاهش برداشت مارهای زهرآگین از طبیعت، حفاظت بیشتر از این مارهای سمی، تکمیل بانک ژن این گونه‌ها و استحصال زهر از مارهای زهرآگین متناسب با اعلام نیاز سالانه وزارت بهداشت ازجمله اهداف این تفاهمنامه است.
برداشت ۱۲۸هزار مار سمی از طبیعت ایران
کارشناس ارشد تنوع زیستی و زیستگاه‌ها به برداشت بسیار زیاد انواع مارهای زهرآگین از طبیعت برای تولید فرآورده‌ای دارویی از دهه۳۰ تاکنون اشاره کرد و گفت:«این موضوع سبب شده است که جمعیت برخی گونه‌های مارهای ایران به‌ویژه افعی‌ها، کوچک شده و در معرض خطر انقراض قرار بگیرند.»
باربد صفایی مهرو در گفت و گو با همشهری آنلاین ادامه داد:« هنوز عدد درستی از برداشت مارهای سمی در ایران طی دهه‌های گذشته وجود ندارد اما برخی منابع، این رقم را ۱۲۸ هزار مار فقط بین سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۶۷ عنوان می‌کنند که عدد بسیار بالایی است.»
او گفت:« براساس فهرستی که در سال۱۳۷۸ از سوی شورای‌عالی حفاظت محیط‌زیست منتشر و در سال۱۴۰۱ به‌روزرسانی شد، ۲۰گونه از مارهای ایران در فهرست گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار دارند. از آنجا که حذف گونه‌های راس هرم مثل مارها می‌تواند باعث طغیان جمعیت جوندگان و آفات شود، برخی خسارت‌های اکولوژیک نیز پیش‌بینی می‌شود. بنابراین تکثیر در اسارت می‌تواند در حفظ و احیای جمعیت گونه‌هایی که در طبیعت زیست می‌کنند، بسیار اثرگذار باشد. مشروط بر اینکه شرکت‌های تولید فرآورده‌های دارویی و همچنین شرکت‌های تکثیر و پرورش مارهای زهرآگین طبق قانون سازمان حفاظت محیط‌زیست عمل و از برداشت و صید غیرقانونی و خودسرانه مارها از طبیعت خودداری کنند.»