قلعه کردشت در زمان جنگ‌های ایران و روسیه یکی از پایگاه‌های مهم دفاعی عباس میرزا بوده و به دیوار چین ارس معروف است. قلعه کردشت در ساحل رود ارس و نزدیک مرز ایران و ارمنستان، مقر اصلی مبارزه‌های عباس میرزا، ولیعهد قاجار، در دوران حمله روسیه تزاری به خاک ایران بود.
طبق کتاب‌های تاریخی این قلعه به دستور عباس میرزا و به لحاظ موقعیت راهبردی در این منطقه بنا شده، ولی شواهد دیگری هم حاکی است که پیش از استفاده نظامی از قلعه کردشت در دوران قاجار، این قلعه وجود داشته و قدمت بنا به سده‌های نخست اسلام منسوب است.
وقتی در سال ۱۲۴۳ قمری (۱۸۴۱ میلادی) سپاهیان روس از رود ارس عبور و جلفا، نخجوان، مرند و اصلاندوز را تصرف کرد و به سوی تبریز روانه شدند، قلعه کردشت نیز به دست قوای دشمن سقوط کرد. همان زمان که عهدنامه ننگین ترکمانچای به دنبال شکست ایران در جنگ امضا شد و طی آن برخی قلمروهای دولت قاجار در قفقاز شامل خانات ایروان و نخجوان از حکومت ایران سلب و به روسیه واگذار شد.
معماری قلعه عباس میرزا
ساخت قلعه از پایین کوه و از میان باغ‌ها با گل رس شروع و هر چه به دامنه کوه حرکت کنیم مصالح دیوار به سنگ تبدیل می‌شود. دیوار قلعه با برج‌های بلند و سهمگین همچون شمشیری بر دامنه کوه نشسته و آن را دو نیم تقسیم کرده است. برج‌های قلعه به صورت دایره‌ای و یا مکعبی شکل بوده و ارتفاع آنها بیش از ۵ متر است. این قلعه برای نقش حفاظتی و امنیتی ساخته شده بوده و به وسیله این قلعه نگهبانان کاملا می‌توانستند محیط اطراف را از بلندی تحت کنترل خویش در آورند. این قلعه ۶ برج نگهبانی به فاصله ۱۰۰ متر از یکدیگر دارد.
فیلمی از سفر به قلعه عباس میرزا را تماشا کنید:
بیشتر بخوانید:
کوه هایی که فردوسی برایشان شعر سرود + فیلم