به گزارشس همشهری آنلاین، ایران نوشت: امروز روز تاریخی دیگری برای ایران اسلامی است. روزی که قدرت اجرایی کشور، در فرایندی قانونمند و مسالمتآمیز به رئیس جمهور مسعود پزشکیان منتقل میشود. این فرایند، امروز با برگزاری مراسم تحلیف نهمین رئیسجمهوری اسلامی ایران در مجلس شورای اسلامی به پایان میرسد. پس از برگزاری این مراسم که با ادای سوگند پزشکیان در مقابل نمایندگان ملت و رئیس قوه قضائیه همراه است، فرایند انتخاب همکاران پزشکیان در چهاردهمین دولت جمهوری اسلامی ایران آغاز میشود. مطابق قانون اساسی مسعود پزشکیان دو هفته مهلت دارد تا فهرست وزرای پیشنهادی خود را برای اخذ رأی اعتماد به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند. اما اینکه در ۱۴ روز دیگر چه کسانی به عنوان همکاران رئیس جمهور به مجلس شورای اسلامی معرفی خواهند شد، در درجه دوم اهمیت قرار دارد. مسأله امروز – یعنی سهشنبه ۹ مردادماه ۱۴۰۳- یک واقعیت تاریخی به عنوان مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهور منتخب ملت ایران است؛رئیسجمهوری که در یک رقابت نفسگیر و در یک انتخاب دو مرحلهای، از سوی اکثریت ملت ایران برای نشستن بر صندلی ریاست جمهوری در پاستور برگزیده شده است.
جزئیات از پیش مشخص
مراسم تحلیف رئیس جمهور، جزئیاتی از پیش مشخص دارد. این جزئیات عمدتاً براساس قانون اساسی مشخص شده است و اگر تغییراتی اندک دارد، ناشی از تشخیص و تعامل مجلس شورای اسلامی و گروه نماینده رئیس جمهور است که تقریباً به صورت مشترک، این مراسم را برگزار میکنند. به رغم این، براساس آنچه از سوی مجلس شورای اسلامی منتشر شده است، مراسم تحلیف که ساعت ۱۶ عصر امروز در مجلس شورای اسلامی در میدان بهارستان آغاز میشود، برنامهای دقیق دارد. بر این اساس، دستور جلسه چهاردهم مجلس دوازدهم به شرح ذیل است: «نواختن سرود جمهوری اسلامی ایران، تلاوت آیاتی از کلامالله مجید (سوره مبارکه نحل، آیات ۸۹ تا ۹۱)، خیر مقدم و بیانات رئیس مجلس شورای اسلامی، بیانات رئیس محترم قوه قضائیه، انجام مراسم تحلیف رئیسجمهوری اسلامی ایران، بیانات رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران و در نهایت نطق پایانی رئیس مجلس شورای اسلامی.»
منظور از «انجام مراسم تحلیف رئیسجمهور» در این دستور کار، ادای سوگند رئیس جمهور است. متن این سوگند در قانون اساسی مشخص است که مسعود پزشکیان باید آن را، هنگامی که رئیس قوه قضائیه کنار او ایستاده است، قرائت کند. این متن به این شرح است: «بسمالله الرحمن الرحیم. من بهعنوان رئیس جمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر متعال سوگند یاد میکنم که پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی کشور باشم و همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیتهایی که بر عهده گرفتهام به کار گیرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت سازم و از هر گونه خودکامگی بپرهیزم و از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته است حمایت کنم.»
برنامهریزی گسترده برای برگزاری مراسم تحلیف
از چند روز گذشته ورود میهمانان خارجی برای حضور در مراسم تحلیف ریاست جمهوری پزشکیان به تهران آغاز شده است. این امر نشان دهنده برنامهریزی گسترده برای برگزاری هرچه بهتر این مراسم است. کما اینکه نخستین اخبار برای چنین هماهنگی هایی، ۲۰ تیرماه منتشر شد، یعنی درست ۴ روز پس از اعلام نتایج قطعی انتخابات. در این روز یعنی ۲۰ تیرماه، جلسه «کمیته بینالملل ستاد برگزاری مراسم تحلیف چهاردهمین دوره ریاستجمهوری» به ریاست علیرضا شریفی، معاون اجرایی مجلس شورای اسلامی و با حضور مدیران وزارت خارجه و تشریفات نهاد ریاستجمهوری و علی نجفی، نماینده رئیسجمهور منتخب تشکیل شد. هدف از این جلسه، هماهنگی برای دعوت میهمانهای خارجی در سطوح عالی پارلمانی و بینالمللی انجام شد. پس از آن این برنامهریزیها در سطوح مختلف ادامه یافت که تشکیل «ستاد تحلیف رئیس جمهور» در مجلس شورای اسلامی از آن جمله است. یک روز پس از برگزاری مراسم تنفیذ، جلسه این ستاد با حضور رئیس مجلس تشکیل شد. محمدباقر قالیباف در این جلسه، مراسم تحلیف را از مهمترین رویدادهای جمهوری اسلامی برشمرد و برتلاش همه بخشهای مجلس شورای اسلامی برای برگزاری این رویداد ملی در سطح عالی تأکید کرد.
حضور متفاوت پزشکیان در بهارستان
از دوره هشتم تا دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی، مسعود پزشکیان به طور پیوسته نماینده مردم تبریز در خانه ملت بوده است. بنابراین رئیسجمهور که امروز در مجلس سوگند یاد میکند، با همه زوایا و جزئیات کاری خانه ملت آشنا است. مضافاً اینکه او بارها در مراسم تحلیف رؤسای جمهور قبلی نیز به عنوان نماینده مجلس حضور داشته است. اما امروز در مراسم تحلیف ریاست جمهوری که در مجلس برگزار میشود، قرار نیست مسعود پزشکیان یکی از نمایندگانی باشد که روی صندلی سبز بهارستان نشسته است.
این بار موضوع جلسه، ریاست جمهوری و ادای سوگند خود اوست. او پس از ادای سوگند راهی پاستور میشود تا این بار در جایگاه دیگری، عزم و همت خود را برای پاسخ به مطالبات مردمی که او را برگزیدهاند، به کار گیرد. هرچند او در موارد مختلف بویژه مراسم تنفیذ، این حقیقت را یادآوری کرده است که او در دوره ریاست جمهوری پاسخ به مطالبات ایرانیانی را که رأی ندادهاند نیز در دستورکار خود دارد.
ترافیک دیپلماتیک برای شرکت در مراسم تحلیف
مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس جمهور دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران امروز نهم مردادماه ۱۴۰۳ میزبان شمار زیادی از هیأتها و مقامهای بلندپایه منطقهای و بینالمللی خواهد بود. بیش از ۸۰ هیأت خارجی، ۳۰۰ مقام خارجی از کشورها و سازمانهای بینالمللی و ۶۰۰ خبرنگار داخلی و خارجی در این مراسم حضور خواهند یافت. به گفته علاالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، ۱۱ رئیس مجلس، چهار نایب رئیس مجلس، چهار نخستوزیر و ۲ رئیس جمهور به همراه فرستادههای ویژه، وزرای کشورها و معاونان وزیر در این مراسم حضور خواهند داشت.
حضور میهمانان خارجی در مراسم تحلیف ریاست جمهوری در قریب به اتفاق کشورهای جهان امری متعارف است که بر مبنای آن، از مقامات دیگر کشورها جهت مشارکت در رویدادهای مهم سیاسی دعوت به عمل میآید. حضور در مراسم تحلیف رئیس جمهور در بطن خود نشاندهنده موقعیت و جایگاهی است که کشور میزبان در روند مناسبات سیاست خارجی خود در فضای پیرامونی و بینالملل دارد. علاوه بر آنکه این مهم مهیا کننده فرصتی خواهد بود تا مقامات کشورها به طور مستقیم مخاطب پیامی قرار گیرند که رئیس جمهور قرائت و نسبت خود را با جهان خارج مشخص میکند.
در همین راستا حضور پرشمار هیأتهای خارجی در مراسم تحلیف رئیس جمهور دولت چهاردهم ایران نشان از این مهم دارد که روند مناسبات با تهران به رغم تلاشی که جریانهای ضد ایرانی مبنی بر منزوی نشان دادن آن به جریان انداختهاند، در بالاترین سطح از تحرکات دیپلماتیک قرار دارد. این حضور پرتعداد معنایی جز این ندارد که بسیاری از بازیگران بینالملل به استقبال گفتمان پزشکیان رفتهاند. او در دکترین سیاست خارجی خود که چندی پیش در نشریه «تهران تایمز» منتشر شد، تصریح کرد که با برنامهای برای «تعامل سازنده با جهان» پا به عرصه انتخابات گذاشت و پیروز این نبرد سیاسی شد. پزشکیان اصول سیاست خارجی ایران را مبتنی بر اصول «عزت، حکمت و مصلحت» خواند و اعلام کرد که روی گشاده دولت خود را به همه کشورهای منطقه و پیرامونی و آن دسته از کشورهای جهان خواهد گشود که از سوءمحاسبات گذشته درس گرفته و سیاست جدیدی در قبال ایران در دستور کار قرار خواهند داد؛ مناسباتی برابر که در آن یک کشور به تنهایی به دنبال استیلا و تسلط بر دیگران نخواهد بود.