به گزارش همشهری، در این نشست که با حضور بیش از 15 نفر از استادان، نمایندگان شوراها و مجامع تخصصی فناوری اطلاعات و انفورماتیک و متخصصان و تولید‌کنندگان نرم‌افزار در ایران برگزار شد، مسائل و مشکلات مرتبط با تکثیر، هک و شکستن قفل نرم‌افزارهای داخلی مورد بررسی قرار گرفت و گام‌های اولیه برای تدوین پیش نویس سند راهبردی مالکیت معنوی و مادی نرم‌افزار در کشور برداشته شد.
مهدس شنتیایی از فعالان حوزه آی‌تی در این نشست اظهار داشت: امسال هجدهمین سال تدوین لایحه حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم‌افزار است اما عملا در این زمینه اقدامی از سوی دست‌اندرکاران صورت نگرفته است و آیین‌نامه مذکور نیاز به اصلاح در هیات وزیران دارد.
دکتر شهرستانی از فعالان فناوری اطلاعات نیزبیان داشت: اجرایی نشدن آیین‌نامه حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم‌افزار باعث فرار مغزها و از دست رفتن فرصت‌های فراوان در عرصه آی‌تی کشور شده است.
وی افزود: نیروی انسانی مهم‌ترین عامل توسعه است و نرم‌افزار چون توسط نیروی انسانی تولید می‌شود پتانسیل توسعه را دارد، حتی اگر این ظرفیت درست ساماندهی شود قابلیت جایگزین شدن به جای صادرات نفت را دارد.
وی با اشاره به تجربه هند در تولید نرم‌افزار گفت: هند قرار بود در سال 2006 به صادرات 76 میلیارد دلاری نرم‌افزار دست پیدا کند اما با برنامه‌ریزی دقیق حتی 6 ماه زودتر به این هدف خود رسید.
ایرلند نیز اکنون 85 درصد تولید نرم‌افزار اروپا را تعهد کرده است. عنصر اصلی در تولید نرم‌افزار، مغز افزار است و ما این سرمایه را در جوانان خود داریم اما اینکه چرا به این هدف نایل نمی‌شویم بخشی از آن به مسئله کپی‌رایت نرم‌افزار در ایران برمی‌گردد.
وی اضافه کرد: حریم کپی رایت آنچنان در اینترنت شکسته شده که نیاز به نیروی چند صد برابری دادستانی فعلی داریم. البته در بحث پول الکترونیک و تکثیر فیلم‌های سینمایی حساسیت بیشتری ایجاد شده است.
مشکل ما این است که باید حساسیتی ایجاد کنیم که با مشاغل تکثیر سی دی یا بساطی‌های فروش سی دی برخورد شود. الان فروش سی دی قفل شکسته از طریق اینترنت رایج شده است و کسی با آن برخورد نمی‌کند. حتی ابزار‌های هک را از طریق اینترنت به فروش می‌رسانند. بخشنامه معاون اول ریاست‌جمهوری هم در مورد ممنوعیت خرید نرم‌افزارهای قفل شکسته اجرا نمی‌شود.
فرزین، مدیر انتشارات مبنا نیز گفت: در یک پرونده 8 ساله علیه تکثیر‌کنندگان غیرمجاز نرم‌افزار ما ادعای 2 میلیارد تومان خسارت کردیم اما در نهایت مجرم به 400 هزار تومان جریمه محکوم شد. او اینک مثل مار زخم خورده علیه ما اقدام می‌کند، ما همزمان 10پرونده شکایت در دادگستری داریم.
راهکار این قضیه این است که در قوانین تجدید نظر شود و رویه‌های پلیسی تغییر کند. وی افزود: خود من یک نسخه نرم‌افزار قفل شکسته شرکت خودم را از طریق اینترنت سفارش دادم و آمدند دم در شرکت تحویل دادند و پول گرفتند و رفتند! فرزین اضافه کرد: باید به پیمان‌های بین‌المللی مانند WIPO و WTO بپیوندیم چرا که الان بر اثر این آسیب‌ها حدود 40 درصد از شرکت‌های تولید‌کننده نرم‌افزار ورشکسته شده و 60 درصد بقیه نیز با سختی ادامه کار می‌دهند.
یوسفی، دیگر فعال آی‌تی در این نشست اظهار داشت: قبح استفاده از محصولات قفل شکسته در ایران از بین رفته است. اکثر شرکت‌های تولید‌کننده نرم‌افزار یا کار خود را کم کرده یا به قسمت‌های دیگر انفورماتیک رفته اند.نرم‌افزارهای قفل شکسته شرکت ما بیش از نرم‌افزارهای اصلی به فروش رفته است، حتی اینترفیس نرم‌افزار ما را تغییر داده و به نام خود کرده‌اند.
مجید‌زاده، تولید‌کننده بازی‌های رایانه‌ای نیز گفت: تولید هر بازی خوب بین 200 تا 500 میلیون تومان هزینه دارد؛ با وجود این و با فضای فعلی، ما جرات ارائه تولیداتمان را به بازار نداریم.
دکتر فرید شکری از معاونت حقوقی قوه قضاییه نیز گفت: باید به‌دنبال اصلاح قانون باشیم. محسنیان از مرکز پژوهش‌های مجلس نیز اظهار داشت: نخبگان باید به اجماعی در این زمینه برسند و بانک ایده های آی‌تی و نرم‌افزاری تشکیل شود. وی افزود: دفاتر مالکیت معنوی نرم‌افزار و فناوری اطلاعات در تمام کشورها فعال است اما ما در ایران چنین مرکزی نداریم.
مهدی طاهریان دبیر این نشست نیز خبر داد که هفته آینده نشست بزرگ‌تری در ادامه همین نشست تخصصی در تهران برگزار خواهد شد و در آن سند راهبردی مالکیت حقوق نرم‌افزار به امضا خواهد رسید.
وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار همشهری که با توجه به اینکه شورای‌عالی اطلاع رسانی نیز نشست‌هایی به‌منظور تدوین سند راهبردی جامعه اطلاعاتی برگزار کرده است، آیا شأن اجرایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مغایر با تدوین سند راهبردی ومسائل سیاستگذاری نیست؟ گفت: ما از تمام ظرفیت‌های موجود در عرصه آی‌تی کشور برای حل مشکلات استفاده می‌کنیم و این دو موضوع هیچ تناقضی با هم ندارند.
مثل دزدی
مهدی صرامی، معاون مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: هدف ما ایجاد سازو کاری است که تولید نرم‌افزار در ایران تقویت شود.
وی با اشاره به اقدامات این مرکز برای ثبت نرم‌افزار وحمایت از تولید‌کنندگان نرم‌افزار گفت: در بخشنامه جدید بر ضرورت برخورد پلیس با نرم‌افزارهای بدون هولوگرام تاکید کرده ایم. به مراکز تکثیر سی دی تاکید شده بدون اجازه صاحب اثر حق تکثیر آن را ندارند و تکثیر‌کنندگان نیز باید نشان ویژه خود را روی سی دی حک کنند تا قابل پیگیری باشد.
وی به بحث فرهنگ‌سازی اشاره کرد و افزود: از طریق ساخت انیمیشن و برنامه‌های مشابه درصدد هستیم این مسئله را جا بیندازیم که تکثیر بدون مجوز سی دی مثل دزدی است.