در حالی که تهران از اواخر روز شنبه برای دومین بار طی کمتر از یک ماه دچار آلودگی ناشی از ورود توده ریزگرد شد، هفته گذشته یک مقام مسئول اعلام کرد که ذرات معلق و گرد و غبار سبب جا به جا شدن ویروس آنفلوانزای خوکی می‌شود، بنابراین به‌دنبال این خطر، شهروندان باید از ماسک استفاده کنند و تا حد امکان از منازل خارج نشوند.
این خبر در شرایطی اعلام شد که تقریبا همه متخصصان عفونی اتفاق نظر داشتند که سرعت انتشار ویروس آنفلوانزای خوکی هیچ ارتباطی با گرد و غبار موجود در هوا ندارد؛ به‌طوری که دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و نایب رئیس انجمن حمایت از بیماری‌های عفونی کشور موضوع انتقال ویروس آنفلوانزای نوع آ از طریق گرد و غبار و ذرات معلق در هوا را منتفی می‌داند و می‌گوید: نباید با انتشار چنین اخباری موجب ترس و وحشت مردم شد.
دکتر محرز با تاکید بر اینکه انتقال این بیماری فقط از طریق تماس با فرد مبتلا صورت می‌گیرد، می‌افزاید: با شروع چرخش این بیماری در کشور باید منتظر افزایش تعداد مبتلایان به این ویروس بود.
این در حالی است که دکتر حمید عمادی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز با بیان اینکه ویروس آنفلوانزای خوکی از طریق قطرک‌های تنفسی منتقل می‌شود، به همشهری اینطور توضیح می‌دهد: وقتی این قطرک‌ها توسط افراد بیمار در هنگام عطسه یا سرفه پراکنده می‌شوند، اگر فرد سالم در فاصله یک متری از او باشد و با این قطرک‌ها تماس پیدا کند، به بیماری مبتلا خواهد شد.
به گفته این متخصص عفونی، راه دیگر انتقال این است که فرد بیمار عطسه کند و قطرک‌های تنفسی‌اش روی سطوح مختلف مثل میز یا دستگیره در بریزد. در این هنگام اگر فرد بیمار از طریق دست با این سطوح تماس داشته باشد و دست خود را به مخاط بینی و یا چشم و دهان ببرد، مسلما بیمار خواهد شد.
دکتر عمادی با بیان این عبارات تایید می‌کند که گرد و غبار موجود در هوا به هیچ وجه نمی‌تواند عاملی برای انتقال آنفلوانزای خوکی باشد؛ چون قطره‌های موجود در هوا قطر زیادی دارند و اگر از 10 میکرون بیشتر باشند، اصلا از داخل بینی عبور نمی‌کنند.
واکسینه شده‌ها هم در خطرند!
اما خیلی از مردم سؤال می‌کنند که کسانی که واکسن آنفلوانزای فصلی زده‌اند از این بیماری در امانند؟ به گفته متخصصان عفونی پاسخ منفی است چون نوع این ویروس با همه انواع دیگر کاملا متفاوت است.
«علائم این بیماری کاملا شبیه آنفلوانزای فصلی است و با تب و لرز، بدن درد، سردرد، سرفه، استخوان درد، کاهش اشتها، گلو درد و آبریزش بینی همراه است.»
دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته کشوری آنفلوانزا نیز با بیان این عبارات به نکته مهم دیگری هم اشاره می‌کند و آن این است که برای تشخیص بهتر این بیماری کسانی که واکسن آنفلوانزای فصلی دریافت کرده‌اند، برای تمیز آن با آنفلوانزای خوکی می‌توانند مطمئن شوند که دیگر آنفلوانزای فصلی نمی‌گیرند.
دکتر مردانی تاکید می‌کند: آنچه خیلی مهم است رعایت بهداشت فردی و اجتماعی برای پیشگیری از این بیماری است؛ یعنی اول از همه از مسافرت به کشورهایی که مواردی از این بیماری در آنها دیده شده باید جدا خودداری شود و دوم اینکه اگر کسی از بستگان و خانواده از این کشورها به ایران می‌آیند، به محض دیدن علائم آنفلوانزا مثل تب، سرفه و تنگی نفس باید سریعا با پزشک تماس گرفت.
وی با بیان اینکه احتمال قوی‌تر‌شدن ویروس آنفلوانزای خوکی و افزایش مرگ‌و‌میر وجود دارد، می‌افزاید: اگرچه تاکنون قدرت بیماری‌زایی ویروس آنفلوانزای خوکی کم تشخیص داده شده، اما این احتمال وجود دارد که در آینده بر قدرت بیماری‌زایی آن اضافه شود.
دکتر مردانی با بیان اینکه آنفلوانزای نوع آ مرگ و میر بالایی ندارد، 3 احتمال برای آینده آن پیش‌بینی کرد؛ ممکن است مرگ و میر این بیماری در همین حد باقی بماند و پس از مدتی خاتمه یابد یا ممکن است وضعیت این بیماری به همین شکل ادامه یابد و مرگ و میر ناشی از آن گسترش پیدا کند.
همچنین ممکن است این ویروس تا شروع فصل سرد سال دچار جهش ژنتیک شود و پدید‌آمدن ویروس جدیدی را سبب شود که ممکن است مرگ و میر بالایی را به همراه داشته باشد.
دکتر مردانی، عطسه، سرفه، بوسیدن و دست‌دادن را از جمله راه‌های مهم انتقال این بیماری عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: بر این اساس لازم است حتما آماده‌باش لازم در این زمینه وجود داشته باشد و آگاهی افراد جامعه در رابطه با چگونگی انتقال این بیماری افزایش یابد.
بنابراین باید از دست‌دادن و بوسیدن‌های بی‌مورد به‌ویژه با افرادی که کوچک‌ترین علامت و عفونتی در دستگاه تنفسی فوقانی‌شان مشاهده می‌شود، پرهیز کرد. همچنین کودکانی که علائم بیماری را دارند نباید به مدرسه بروند یا افراد دارای علائم این بیماری از رفتن به محل کار خودداری کنند.
مردانی با تاکید بر ضرورت شست‌وشوی مکرر دست در مبتلایان به آنفلوانزای نوع آ و خانواده آنها می‌گوید: شست‌وشوی مکرر دست سبب قطع زنجیره انتقال از یک فرد به فرد دیگر می‌شود.
همچنین از آنجا که فصل گرم سال معمولا ایام مسافرت‌هاست، توصیه می‌شود که درصورت مشاهده علائم عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی به نخستین مرکز درمانی مراجعه شود. میهمانان خارج از کشور درصورت داشتن علائم بیماری، قبل از پذیرش در منزل حتما با مراجعه به پزشک متخصص عفونی و یا داخلی ویزیت شوند.