همشهری آنلاین: زمانی فیلم‌ها با سیمرغ‌ها و دیپلم‌های افتخار یا موفقیت‌های انتقادی‌شان در میان سینماروها، دست‌اندرکاران سینما و مسئولان و سیاست‌گذاران فرهنگی ــ هنری کشور واجد اعتبار و اهمیت می‌شدند. اما حالا چند سالی می‌شود که فتح گیشه تنها معیار موفقیت نزد مسئولان و اغلب دست‌اندرکاران سینماست. سینماروها هم به خوراکی که برای‌شان می‌پزند و پیش روی‌شان می‌گذارند خو می‌کنند و کم‌کم ذائقه‌شان فقط به همان چیزی که موجود است عادت می‌کند. همین هم می‌شود که هر فیلمی که در گیشه بیشتر بفروشد، عامه مردم، به اشتباه، فروشش را به نشانه کیفیتش می‌گیرند و مسئولان هم، عامدانه، فروش بالا را به حساب درستی سیاست‌های‌شان می‌گذارند. در ظاهر همه‌چیز خوب است، اما این همه واقعیت نیست. سینمایی که تنوع نداشته باشد، بالاخره جایی به تکرار می‌رسد و فروش‌ها از سقف به کف می‌رسد و تماشاگرش از دست می‌رود. دیر و زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد. فعلا تا زمانی که این اتفاق بیفتد، دل همه برای پرفروش‌ها غنج می‌رود. همین امسال سه فیلم به فروشی بیشتر از ۱۰۰ میلیارد تومان رسیده‌اند که سایر صاحبان آثار و تهیه‌کنندگان را وسوسه می‌کند فیلم‌شان را به ترتیبی اکران کنند که وارد باشگاه ۱۰۰ میلیاردی‌ها شود. اما مگر چند فیلم چنین قابلیتی دارند؟ وارد باشگاه ۱۰۰ میلیاردی‌ها شدن چه فرمولی دارد؟ در تاریخ سینمای ایران تنها ۵ وارد این باشگاه شده‌اند؛ «فسیل»، «هتل»، «تگزاس ۳»، «تمساح خونی» و «مست عشق». شاید با نگاه به این فیلم‌ها بشود این فرمول را کشف کرد.
اطیابی‌ساز باشد
دومین و سومین فیلم‌های ۱۰۰ میلیاردی سینمای ایران را گیشه‌پسندترین کارگردان تاریخ سینمای ایران ساخته: مسعود اطیابی. «هتل» حدود ۲۷۶ میلیارد تومان فروخت و «تگزاس ۳» فعلا حدود ۱۷۲ میلیارد تومان فروخته. کمدی‌های اطیابی مملو از شوخی‌های خط قرمزی است و پژمان جمشیدی. جز اینها، تولید سریع و شناخت ذائقه مخاطب این نوع کمدی‌ها دیگر عوامل مهم موفقیت تولیدات اطیابی است.
کمدی باشد
از ۵ فیلم باشگاه ۱۰۰ میلیاردی‌ها، ۴ فیلم کمدی است و یک فیلم درام تاریخی. «مست عشق» اگر بازیگران ترکش را نداشت، با وجود شهاب حسینی و پارسا پیروزفر محال بود، این‌قدر بفروشد. پس اگر کسی می‌خواهد فیلم غیر کمدی برای عضویت در باشگاه ۱۰۰ میلیاردی‌ها بسازد، باید بداند که تقریبا این کار غیرممکن است. کمدی‌ها هم برای رسیدن به رقم لازم برای ورود به باشگاه باید بیش از هر چیز روی محبوبیت بازیگر نقش اصلی حساب کنند و البته داستانی ساده. تماشاگر با این حجم از رخدادهای اجتماعی، تمایلی به چیزهای پیچیده ندارد.
خیلی روی پرده باشد
«فسیل» تقریبا یک سال، «هتل» تقریبا ۶ ماه و «تمساح خونی» تقریبا ۴ ماه روی پرده بودند. «مست عشق» و «تگزاس ۳» در مد زمان کوتاه‌تری به فروش بالای ۱۰۰ میلیارد تومان رسیدند. اما به هر حال مسلم است که اکران طولانی‌مدت نقش پررنگی در رسد شدن از مرز ۱۰۰ میلیارد تومان فروش دارد. البته از ابتدای امسال قرار شد فیلمی بیش از ۱۴ هفته روی اکران نباشد و اگر این قانون واقعا اجرا شود، فیلم‌ها کار سختی برای ۱۰۰ میلیاردی شدن دارند. زمانی که قرار شد اکران «تمساح خونی» به واسطه این قانون از اکران پایین بیاید، تهیه‌کننده‌اش معترض شد و اعلام کرد: «تمساح خونی اولین فیلمی است که شامل قانون جدید شورای صنفی و آیین‌نامه اکران سال ۱۴۰۳ می‌شود؛ آن‌هم در شرایطی که فیلم تا پیش از تعطیلات تاسوعا و عاشورا سومین فیلم پرفروش هفته بود. برای من جای سوال است که تکلیف فیلم‌هایی که همچنان مخاطب دارند و به واسطه پتانسیل خود در هفته چهاردهم هم از فروش خوبی بهره‌مند هستند، چرا باید با پایان یا محدودیت در اکران مواجه شوند؟»