همشهری آنلاین - گروه سیاسی: کمتر از یک هفته پس از حذف یکی از رهبران ارشد حماس در تهران و یکی از فرماندهان ارشد حزبالله در بیروت لبنان، خاورمیانه در معرض خطر است. این سرآغاز یکی از تحلیلهای اخیر پایگاه خبری روزنامه نیویورکتایمز است که در گزارشی تصریح داشته «ترس از یک جنگ منطقهای گستردهتر در بحبوحه وعدههای انتقامجویی رهبران ایران که اسرائیل را در وضعیت عدم اطمینان عمیق قرار داده، افزایش یافته است.»
در بخشهایی از گزارش این رسانه آمریکایی آمده است:
ایران متعهد شده است که انتقام مرگ اسماعیل هنیه، یکی از رهبران ارشد حماس را که پس از شرکت او و دیگر رهبران گروههای شبهنظامی مورد حمایت ایران در مراسم تحلیف رئیسجمهور جدید ایران در تهران ترور، بگیرد.
رهبران اسرائیلی تایید یا تکذیب نکردند که آیا پشت تجاوز به سیستم دفاعی ایران بودهاند یا نه، اما رهبران ایرانی و مقامات حماس بلافاصله اسرائیل را مقصر دانستند و قول دادند که تلافی کنند.
ارتباط لبنان با بحران چیست؟
دولت ایران گفته است که هرگونه حمله تلافیجویانه شامل نیروهای نیابتی آن نیز میشود که شامل حزبالله لبنان، حوثیها در یمن و شبهنظامیان در عراق میشود.
تنش بین اسرائیل و نیروهای نیابتی ایران پیش از ترور هنیه هم به علت ترور یک روز قبل فواد شکر فرمانده عالیرتبه حزبالله لبنان در بیروت بالا بود. حسن نصرالله، رهبر حزبالله پس از حمله بیروت گفت که درگیری این گروه با اسرائیل وارد مرحله جدیدی شده و تهدید به انتقامجویی بزرگ کرد.
حزبالله هزاران موشک و پهپاد به سمت اسرائیل شلیک کرده است و میگوید در همبستگی با حماس، که مورد حمایت ایران است، عمل میکند.
دوشنبهشب نیز یک حمله موشکی به پرسنل آمریکایی مستقر در پایگاهی در صحرای غربی عراق باعث زخمی شدن چند سرباز آمریکایی شد. حمله به پایگاه هوایی عین الاسد، شبیه حملات قبلی بود که توسط گروههای مسلح عراقی مورد حمایت ایران انجام شد که این پایگاه را در چند سال گذشته بارها هدف قرار داده بودند و از زمان آغاز جنگ غزه در ماه اکتبر حملات خود را تشدید کردند.
چه دیپلماسیای در جریان است؟
با تهدید ایران و نیروهای نیابتی آن به حمله به اسرائیل، تلاشهای دیپلماتیک دیوانهواری برای جلوگیری از یک جنگ گستردهتر در حال انجام است.
جو بایدن روز دوشنبه، یک روز پس از سفر ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن به تهران، تیم امنیت ملی خود را برای گفتوگو در مورد تحولات خاورمیانه تشکیل داد و با عبدالله دوم پادشاه اردن گفتوگو کرد.
اردن متحد نزدیک غربی است و در جریان حمله ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ ایران به اسرائیل به رهگیری موشکها و پهپادهای ایرانی کمک کرد.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در یک نشست خبری به خبرنگاران گفت: تشدید تنش به نفع کسی نیست. ایالات متحده تشدید تنش را اجتنابناپذیر نمیداند و از طریق متحدان خود در منطقه به ایران پیام میدهد که حمله به منافع ایران یا منطقه خدمت نمیکند.
مایکل کوریلا فرمانده فرماندهی مرکزی آمریکا روز دوشنبه برای تکمیل هماهنگیها با ارتش اسرائیل در حمله احتمالی ایران وارد اسرائیل شد.
سازمان همکاری اسلامی در بیانیهای اعلام کرد روز چهارشنبه نشستی با وزرای خارجه کشورهای عربی و مسلمان در عربستان سعودی برگزار کند تا در مورد تداوم جنایات اشغالگر اسرائیل از جمله ترور آقای هنیه و تجاوزات اسرائیل به ایران، گفتوگو کند.
دولتهای غربی چه توصیهای به شهروندانشان میکنند؟
کشورهایی از جمله ایالات متحده، بلژیک، بریتانیا، کانادا، دانمارک، فرانسه، آلمان، ایرلند، هلند، نروژ و سوئد در آخر هفته از شهروندان خود خواستند فورا لبنان را ترک کنند.
فرانسه همچنین از اتباع خود در ایران خواست هر چه زودتر این کشور را ترک کنند و از سفر به «اسرائیل و سرزمینهای فلسطینی» خودداری کنند. کانادا روز شنبه از کاناداییها خواست به دلیل وضعیت غیرقابل پیش بینی امنیتی از هرگونه سفر به اسرائیل خودداری کنند.
چندین شرکت هواپیمایی پروازهای از مبدا و به مقصد بیروت را متوقف یا لغو کرده بودند و بسیاری از پروازها نیز از فهرست فروش خارج شدند. خطوط هوایی بینالمللی از جمله دلتا، یونایتد، گروه لوفتهانزا و خطوط هوایی اژه نیز پروازهای خود به اسرائیل را به حالت تعلیق درآوردهاند.
اختلالات پروازی باعث شده است که بسیاری از اسرائیلی های مسافر قادر به بازگشت به خانه نباشند.