همشهری آنلاین - مجید جباری: محیط زیست کشور سال‌هاست در بخش های مختلف با چالش‌های زیادی مواجه است. کم‌آبی، خشکسالی های پی در پی، تغییر اقلیم، برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی، خشکیدن تالابها، حریق جنگل مرتع و هجوم آفت و بیماری به رویشگاه‌های جنگلی، کاهش جمعیت حیات‌وحش، آلودگی هوا و ... مهمترین مشکلات محیط زیست ایران هستند. با وجود برخی اقدامات در این حوزه ها اما محیط زیست نیازمند اقدامات و سیاستگذاری های جدیدی است که در طول سال ها مورد بی توجهی قرار گرفته است.
کارشناسان محیط زیست در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین با اشاره به مشکلات و چالش‌های موجود در بخش‌های مختلف محیط‌زیست از اولویت‌های دولت چهاردهم در حوزه محیط زیست می‌گویند.
شاه‌کلیدکنترل آلودگی هوا
یوسف رشیدی، کارشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی: در بحث آلودگی هوا تقریبا همه مشکلات را می دانیم و به کارمطالعاتی ویژه‌ای نیاز نداریم. بر همین اساس دو نکته باید به طور دقیق و عمیق مورد توجه قرار بگیرد. بحث توسعه حمل و نقل عمومی شاه کلید کاهش تردد خودروهای شخصی و کمک به ناترازی بنزین در کشور است. البته منظور از توسعه حمل و نقل عمومی، حمل و نقل ریلی مناسب و پوشش دهنده شبکه شهر به خصوص در کلانشهرهاست. نکته دوم اما بحث دولت الکترونیک است که این مورد هم باید به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد تا سفرهای زائد شهری کاهش پیدا کند. به طورخلاصه باید سفرهای ضروری را با حمل و نقل عمومی و سفرهای غیر ضروری را با توسعه دولت الکترونیک کاهش دهیم.
گریز دولت به برنامه‌های پیشین
هادی کیادلیری، عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات:آتش سوزی‌ها و طغیان آفات و بیماری دو مشکل عمده عرصه‌های جنگلی است و همین دو عامل از پیامدهای تغییر اقلیم هستند. تعادل دام و مرتع و جنگل دیگری است که جنگلها را نابود می‌کند. کشاورزی در اراضی جنگلی به ویژه در مناطق زاگرس بسیار ویران کننده است. خیلی از ارگان‌ها در زمینه منابع طبیعی با همدگیر و سازمان های متولی تضادهایی دارند. در سیاست گذاری ها برای هر بخش سیاستگذاری جداگانه صورت گرفته است. در حالی که باید برای آب، غذا، انرژی و... سیاست‌های مشترکی وجود داشته باشد و برای رفع این تضادها لازم است سیاست‌ها منجر به برنامه و قوانین هماهنگ و هدفمند شوند. دولت باید به سمت اقتصاد دانش محور نه اقتصاد منابع محورحرکت کند. منابع انسانی در سازمان های محیط زیست و منابع طبیعی با سخت‌ترین کارها کمترین دستمزد را دریافت می‌کنند. دولت باید به منابع انسانی توجه ویژه داشته باشد. برنامه توسعه ششم برای این موارد راهکارهایی داشت که مورد توجه قرار نگرفت. دولت باید علاوه بر برنامه توسعه هفتم، گریزی هم به برنامه‌های قبلی بزند و این راهکارها را مرور کند.
رد پای چینی‌ها در نابودی لاک پشت فراتی | سوپ لاک‌پشت به قیمت انقراض جانور نادر ایران
سرباز کوچک نصف جهان تسلیم مهاجمان می‌شود؟ | خطر انقراض در کمین مدافع سلامت مردم اصفهان
عرصه‌های طبیعی، زیر چرخ آفرودسوارها | ۱۰ آسیب جدی هجوم آفرودسوارها به طبیعت ایران
بانک اطلاعات حیات وحش ایران
باربد صفایی، کارشناس ارشد تنوع زیستی و زیستگاه‌ها:حیات وحش ایران نیازمند بانک اطلاعاتی دقیق و کاربردی مبتنی بر اطلاعات و منابع شامل کتاب‌ها، مقالات و پایان نامه هایی است که از سوی کارشناسان داخلی تدوین شده اما به جمع بندی نرسیده است. منابع موجود درزمینه مهره داران، پستانداران، پرندگان و ... باید توسط تیم های متعدد جمع بندی شوند. این بانک‌های اطلاعاتی به ما کمک خواهند کرد که نگاه به مناطق حفاظت شده بر اساس غنا و تنوع گونه‌ای باشد. از آنجا که طبق کنوانسیون های بین المللی باید ۵ درصد دیگر به مناطق حفاظت شده ایران اضافه کنیم، ضرورت دارد پرسنل، تجهیزات و ادوات یگان های حفاظت به اندازه کافی هوشمند باشند و مناطق، آگاهانه و هوشمندانه انتخاب شوند. ضمن اینکه که باید بررسی شود که آیا مناطق قبلی ما استعداد ادامه حفاظت را دارند؟
نکته مهم دیگر اینکه همه انرژی حفاظتی در سال‌های گذشته منحصر به چند گونه انگشت شمارهمچون یوز پلنگ، گور، گوزن و پلنگ بوده و گونه های کوچک دربحث حفاظتی دیده نشده‌اند. حرکت از سیاست های مبتنی بر حیات وحش برگزیده به سمت تنوع زیستی و گونه‌های نادر، بزرگترین گام حفاظت خواهد بود.
۱۱ اولویت دولت برای حفاظت و احیای تالابها
علی ارواحی، متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی نیز در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره اولویت‌های محیط زیستی دولت چهاردهم در حفاظت و احیاء تالاب ها را با ارسال چند نکته ضروری بدین شرح اعلام کرد:
- اجرای موثر قانون حفاظت و احیای تالاب‌های کشور
- تخصیص اعتباربرای اجرای برنامه‌های مدیریت تالابها
- فعال‌سازی ستاد ملی و دیگر ساختارهای بین بخشی مدیریت تالابها در سطوح استانی و محلی
- به‌کارگیری ارزش‌گذاری اقتصادی تالابها در توجیه اقتصادی و ارزیابی اثرات پروژه های توسعه
- بازنگری پروتکل‌های تخصیص و تحویل حقابه تالابها
- کنترل آلاینده ها وارزیابی مداوم شاخص‌های سلامت تالابها
- کاهش مصارف کشاورزی، شرب و صنعت در حوضه های تالابی از طریق کنترل هوشمند بهره برداری آبهای سطحی وزیرزمینی و بازچرخانی آب
- مدیریت تلفیقی سیلاب (روش‌های سازه ای، طبیعت محور و دانش بومی) در حوضه های تالابی
- تثبیت حریم وپایش ماهواره‌ای وآنلاین تراز، حجم و وسعت تالابها
- توسعه شبکه‌های تالابی، ظرفیت گستری وارتقای مشارکت ذینفعان
- دیپلماسی موثر مدیریت تالاب‌های مرزی و بهره‌مندی ازتجارب بین‌المللی در مدیریت تالابها