همشهری آنلاین: ارتقای کمی و کیفی سامانه اتوبوسرانی تهران بی آرتی از مهمترین تغییرات حوزه مدیریت شهری است که برای عموم مردم و به ویژه قشر کم برخوردار شهر کاملا ملموس است. در این دوره به‌ویژه یک سال اخیر تعداد اتوبوسهای خطوط پرترددی مانند خط پایانه آزادی- پایانه خاوران و خط میدان راه آهن- میدان پارک‌وی افزایش پیدا کرده و اتوبوسهای جدید از تجهیزات و امکانات مناسبی مخصوصا وسایل سرمایشی برخوردارند. برای این‌که ببینیم تغییرات ایجاد شده چقدر به چشم مسافران آمده و چقدر توانسته رضایت مردم را فراهم کند، یک روز با مسافران سه خط اصلی از خطوط دهگانه اتوبوسرانی پایتخت همراه شدیم.
سیستم خنک کننده، مهمترین مزیت اتوبوس های جدید
در ایستگاه میدان ونک شمالی (خط ۷) چشم مسافران کلافه از گرما به پیچ میدان دوخته شده. یک اتوبوس از راه می‌رسد. تعداد مسافرها از ۱۰ نفر بیشتر است و اضافه شدن به جمع مسافران داخل اتوبوس که تک‌کابین هم هست، کمی دشوار، اما چیزی که به محض ورود حال همه را خوب می‌کند هوای بسیار خنک داخل اتوبوس است. «اتوبوسهای جدید خیلی خوبند، هم صندلی بیشتر دارند و هم داخل اتوبوس خیلی خنکه. پارسال کولر بیشتر اتوبوس‌ها خاموش بود و راننده‌ها می‌گفتن اتوبوس نمی‌کشه اما امسال در حالی که تاکسی‌ها کولر روشن نمی کنند اتوبوس‌ها خنک هستن.» این‌ها را خانمی می‌گوید که هر روز با همین اتوبوس‌ها به محل کارش در حوالی میدان تجریش می‌رود. او البته یک گلایه هم دارد: «حیف که باید پارک‌وی پیاده بشم و دوباره منتظر اتوبوس تجریش بمانم. نفهمیدیم چرا اتوبوسهای پارک وی تجریش رو جدا کردند»
امکان شارژ وسایل الکترونیک در اتوبوس
گرچه بیشترین رضایت مسافران همیشگی اتوبوس به خاطر امکانات خنک کننده است اما دیگر امکانات اتوبوسهای جدید هم از دید مسافران پنهان نمانده است. یکی از مسافران خط (آزادی- تهرانپارس) یک در این باره می‌گوید: «اتوبوسهای نویی که وارد این خط شده امکاناتی مثل مانیتور و پورت‌های یواس‌بی دارند که من فقط در سفرهای خارج دیده بودم، البته مانیتورها اغلب فعال نیستند اما از پورت‌های یواس‌بی بارها استفاده کردم و متوجه شدم که بعضی از مسافرها اصلا متوجه این قابلیت اتوبوس های جدید نشدن.» مسافران این خط البته گلایه‌های مهمی هم دارند: «در ساعات پایانی روز و در حالی که ایستگاه‌های میانی مثل ونک شمالی و جنوبی و چهارراه ولی‌عصر مملو از مسافر است، چندین اتوبوس در ایستگاه مبدا (پارک‌وی) معطل می‌ماند. بهتر است در چنین ساعاتی اتوبوس خالی برای مسافرگیری از ایستگاه‌های پرازدحام ازعرام شود.»
کاهش زمان انتظار و افزایش تعداد صندلی‌ها
ایستگاه خیام از خط ۲ (آزادی- پایانه خاوران) مبدا بعدی من برای همسفر شدن با مسافران بی‌آرتی است. این‌بار سراغ مسافران آن سوی میله‌ها یعنی آقایان می‌روم و مستقیم می‌پرسم: «وضعیت سرویس‌دهی این خط نسبت به سال‌های قبل چه تفاوتی داشته؟» یکی از آقایان که خود را بهزاد معرفی می‌کند جواب می‌دهد: «سال‌هاست مسافر این خط هستم و هر روز از منزلم در میدان خراسان به محل کارم در خیابان آزادی تردد دارم، امسال به طور محسوسی تعداد اتوبوسهای خط بیشتر شده به طوری که قبلا گاهی تا ۴۵ دقیقه در ایستگاه منتظر اتوبوس می‌ماندیم اما الان این زمان ۵ دقیقه تا نهایتا ۱۰ دقیقه است.»
اتوبوس به ایستگاه ولی‌عصر(عج) رسیده که یکی از خانم‌ها هم وارد بحث می‌شود: «تغییر مثبت دیگری که کاملا محسوسه اینه که اتوبوس های جدید تعداد صندلی بیشتری دارند و اغلب جا برای نشستن پیدا می‌کنیم. ضمن این‌که بسیار هم تمیز و نو هستند و در مواردی حتی سلفون روی صندلی‌ها هنوز کاملا برداشته نشده. این موضوع برای مسافران این مسیر که اغلب از قشر کم درآمد هستند آسایش بیشتری را فراهم کرده که با وجود خستگی از کار ناچار نمی‌شوند بین استفاده از تاکسی و سر پا ایستادن در اتوبوس یکی را انتخاب کنند.»
نیاز به امکانات بیشتر برای توانیابان
در پایانه آزادی اتوبوسهای چهارراه تهرانپارس (خط ۱) را سوار می‌شوم تا از این خط پرتردد هم اطلاعاتی به دست بیاورم. تا ایستگاه دانشگاه شریف تقریبا فضای بدون صندلی پر از مسافر شده اما به محض ورود یکی از شهروندان با صندلی چرخدار، بقیه مسافرها راه را باز می‌کنند تا او بتواند ویلچرش را به نقطه خلوت‌تر و ایمن‌تری برساند. به قسمت آقایان می‌روم و درباره شرایط خاص ترددش با اتوبوس می‌پرسم. می‌گوید: «اتوبوسهای جدید امکانات خوبی برای معلولان دارند و من تا پارسال می‌توانستم از اتوبوسهای جدید استفاده کنم ولی از وقتی جای خانم‌ها و آقایان تغییر کرده ناچارم منتظر اتوبوسهای دوکابین بمانم چون ورود با ویلچر به قسمت مردانه اتوبوسهای جدید امکانپذیر نیست.»
شلوغی مسیر، مشکل اصلی خط ۴
در ایستگاه آزادی دوباره مسیر عوض می‌کنم و سوار اتوبوسهای ترمینال جنوب- پایانه افشار (خط ۴) می‌شوم. ساعات پایانی روز است ولی گرما همان است که بود. اینجا هم بیشتر مسافرهای هر روزه متوجه تغییراتی از قبیل بیشتر شدن امکانات و تجهیزات و افزایش تعداد در ناوگان شده‌اند اما مشکلاتی هم هست. یکی از مسافرها که هر روز از خیابان آذربایجان به محل کارش در حوالی خیابان ملاصدرا رفت و آمد دارد، می‌گوید: «مسیر این خط در بعضی قسمت‌ها خط ویژه نیست و ترافیک مسیر باعث می‌شود زمان رسیدن اتوبوس به ایستگاه طولانی شود. گاهی اوقات تا نیم‌ساعت اتوبوس نمی‌رسد و گاهی ۳ اتوبوس پشت سر هم وارد ایستگاه می‌شود.» مشکلی که البته مختص خط ۴ نیست و مسافران دیگر خطوط اصلی و فرعی اتوبوسرانی هم در ساعات پیک رفت و آمد با آن مواجه هستند.