به گزارش همشهری آنلاین با آغاز مرداد و آغاز برداشت عناب از باغات خراسان جنوبی تلاش‌هایی برای ورود این محصول به بازار بورس در حال انجام است و این‌طور که محمدحسین اکبری، سرپرست جهاد کشاورزی خراسان جنوبی به همشهری می‌گوید انبار بورس برای عناب هم تامین شده و به زودی این محصول راهی بورس می‌شود. خراسان جنوبی بزرگترین تولید کننده عناب در کشور است و با راه‌یابی این محصول به بورس علاوه بر رضایت تولیدکننده و مصرف کننده، دست واسطه‌ها نیز کوتاه می‌شود.
شفافیت داد و ستد
بورس کالای کشاورزی یک قدم مهم به سوی توسعه اقتصادی است. این بورس با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، سازمان بورس اوراق بهادار و بانک کشاورزی در کشور ما سال ۱۳۸۳ راه اندازی شده است و حالا عناب خراسان جنوبی نیز به زودی به فهرست این محصولات اضافه می‌شود.
سرپرست جهاد کشاورزی خراسان جنوبی به همشهری می‌گوید: «با ورود عناب به بورس و تعیین قیمت خرید و فروش آن از سوی مرجع قیمت‌گذاری، نه فقط تولیدکنندگان و باغداران استان متضرر نمی‌شوند، بلکه مصرف‌کننده هم با خرید محصول درجه یک از این معامله بهره‌مند می‌شود.» محمدحسین بزرگترین مزیت ورود عناب به بورس را شفافیت این داد و ستد می‌داند و ادامه می‌دهد: «مصرف‌کننده دقیقا محصول مد نظر خود را خریداری می‌کند، زیرا عناب موراد مصرف متعدد از تازه‌خوری تا کاربری دارویی دارد.»
قطب تولید عناب
خراسان جنوبی بزرگترین تولیدکننده عناب در کشور است و برای افزایش تولید معمولا اصلاح الگوی کشت به باغداران توصیه می‌شود. اکبری یکی دیگر از مزایای ورود عناب به بورس را توجه کشاورزان به اصلاح الگوی کشت عنوان می‌کند: «با تعیین قیمت عادلانه و بهره‌مندی کشاورزان از فروش محصول تلاش برای افزایش تولید هم جریان پیدا می‌کند و کشاورزان به سمت اصلاح الگوی کشت که به نفع توسعه پایدار هم هست، پیش می‌روند.» آنچه مسلم است معاملات بورسی دست واسطه‌ها را از چرخه داد و ستد کوتاه می‌کند و موضوعی که به گفته اکبری یکی از مزایای بزرگ بورس است.
او می‌گوید: «انبار عناب برای بورس هم آماده شده و به زودی با پذیرش عناب در بورس از این انبار استفاده می‌شود.» اکبری تاکید می‌کند: «از آنجا در تولید زرشک هم در استان حرفی برای گفتن دارد، پیگیری برای ورود زرشک به بورس بعد از عناب انجام خواهد شد.»
خراسان جنوبی رتبه نخست سطح زیر کشت و تولید عناب و زرشک همچنین رتبه دوم تولید زعفران را در کشور دارد و این سه محصول به عنوان محصولات استراتژیک استان محسوب می‌شوند. اکبری همچنین معتقد است ورود این محصول به بورس، سبب مدیریت بحران ناشی از نوسانات عرضه و تقاضای محصول، توسعه صادرات و همچنین آشنایی بسیاری از مصرف‌کنندگان با این محصول ارزشمند می‌شود.
حسین راغ آرا، مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی هم خبر می‌دهد که با تدوین سند ملی عناب، برنامه جامعی برای توسعه اقتصادی عناب پیش‌بینی خواهد شد زیرا عناب در اقتصاد روستایی خراسان جنوبی تاثیر گذار است و ایجاد مشوق برای توسعه کشت عناب به عنوان عاملی برای مهاجرت معکوس قابل تامل است.
از مزایای ورود عناب به بورس که بگذریم، در پیگیری وضعیت تولید این محصول باید گفت که مکاتبات لازم و به‌روزرسانی اطلاعاتی از جمله میزان تولید، افزایش تعداد درختان بارور و گردش مالی این محصول انجام شده و به زودی شاهد ورود محصول عناب استان به بورس خواهیم بود. به گفته مهدی جعفری، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی، در سال‌های گذشته گردش مالی عناب استان ۲.۵ همت (هزار میلیارد تومان) برآورد شده بود که حالا به ۴ همت افزایش یافته است.
رسم عناب‌تکانی در روستاها
برداشت عناب از اوایل مرداد آغاز می‌شود؛ محصولی کم‌آب‌بر که با آب و هوای خشک منطقه خو گرفته و برای نخستین بار در منطقه‌ای به نام «هردنگ» در جنوب بیرجند کشت شد. اما برخی شواهد حاکی از این است که در دوره هخامنشی بیش از ۲ یا۳ هزار سال قبل عناب کشت شده است. در روستاهای اطراف بیرجند روستاهای اطراف بیرجند، خوسف، سربیشه درخت‌های عناب فراوان وجود دارد.
مرغوبیت عناب خراسان جنوبی چنان است که ۲ رقم عناب سیوجان و ماژان ثبت ملی شده است و حرف اول را در کشور می‌زند.
تکان دادن و جمع‌آوری محصول عناب در بیشتر روستاهای خراسان جنوبی با آیین «عناب تکانی» یا «عناب ته کنی» انجام می‌شود. این رسم در فهرست میراث فرهنگی ناملموس هم ثبت شده. جشن شکرگزاری برداشت عناب نیز شهریور در روستاهای خراسان جنوبی برگزار می‌شود. عناب سرشار از ویتامین c است و به صورت تازه و خشک مصرف می‌شود. اندام‌های مختلف عناب نظیر ریشه، پوست، شاخه، برگ و میوه آن به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند در طب گیاهی ایران و دیگر کشورها بهره‌برداری دارویی شده است.
بیشتر بخوانید:
عناب؛ همه چیز درباره خواص، فواید و کاربردهای عناب
محصولات در بورس کالای کشاورزی
بورس کالای کشاورزی ایران شامل انواع مختلف محصولات کشاورزی است که برای معامله و تبادل در این بازار معرفی و پذیرفته می‌شوند. این محصولات در گروه‌ها و زیرگروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند تا فرآیند معامله و خرید و فروش بهتر و شفاف‌تر انجام شود. برخی از محصولات کشاورزی مورد پذیرش در بورس کالا شامل گندم، ذرت، پسته، پنبه، زیره، زعفران، عدس، نخود، جو، برنج، خرما، چای و آرد است.
عناب در خراسان جنوبی
- رتبه تولید کشوری: ۱
- سطح زیر کشت: ۵۸۰۰ هکتار
- برداشت از هر هکتار: ۴۰۰۰ تن
- تولید سالانه: ۱۱۰۰۰ تن
- صادرات: ۷۰ درصد
تولید عناب در کشور
- خراسان جنوبی : ۹۴ درصد
- دیگر مناطق : ۶ درصد