همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: راسته خفاشها به دو زیر راسته خفاشهای بزرگ و خفاشهای کوچک تقسیم میشوند. از راسته خفاشها تاکنون ۸ خانواده و ۵۰ گونه در ایران شناسایی شده است که یک گونه آن به نام خفاش میوهخوار از زیر راسته خفاشهای بزرگ و بقیه از زیر راسته خقاشهای کوچک هستند. از میان ۱۳۰۰ گونه خفاش روی زمین یک گونه فقط در ایران زندگی میکند. خفاشها حیوانات بسیار مفیدی هستند. آنها با خوردن تعداد زیادی از حشرات مضر، نقش مهمی در کنترل بیولوژیک آفات و بیماریها ایفا میکنند. تعداد خفاشهای ایران حتی از کل قاره اروپا نیز بیشتر است به اعتقاد متخصصان این میزان تنوع خفاش در ایران بسیار چشمگیر است. البته بخشی از این تنوع به روشهای جدید شناسایی خفاشها برمیگردد. روشی که با استفاده از رمزنگاری DNA توانستهایم گونههای پنهان را شناسایی کنیم. گونههای پنهان همانها هستند که جمعیتهایشان از نظر ظاهری بسیار شبیه به هم هستند ولی در اصل گونهای کاملا متفاوت از بقیه هستند و صرفا به دلیل شباهت ظاهری تفکیک نشدهاند.
زیستگاه:
شمال و غرب کشور
رشتهکوه البرز و زاگرس
بیشترین تنوع خفاش :
کدام گونهها وسیعترین پراکنش را در ایران دارند؟
مایوتیس گوشموشی کوچک (Myotis blythii)
پیپیسترل کول یا بالسفید (Pipistrellus kuhlii)
پیپیسترل (P.pipistrellus)
نعلاسبی بزرگ (Rhinolophus ferrumequinum)
اندمیک: مایوتیس هیرکانی (Myotis hyrcanicus)
ایرانی ترین خفاش
مایوتیس هیرکانی، خفاشی از تیره خفاشهای مایوتیس است و فقط در شمال شرق ایران زندگی میکند. این گونه در سال ۲۰۱۲ توسط تیمی به سرپرستی زیستشناس چک، پتر بندا نامگذاری شد. این از همان گونههای پنهان است که بر اساس شواهد میتوکندرییایی DNA، از شبیهترین و نزدیکترین خفاش ساکن اروپا یعنی مایوتیس آلکاتوس جدا شده است. این دو در توالی ژنهایشان حداقل ۹.۵ درصد با هم تفاوت دارند، که نشان میدهد آنها گونههای متفاوتی هستند. تنها نمونه شناخته شده در یک جنگل آبرفتی در کردآباد در شمال شرقی استان گلستان ایران جمع آوری شد ولی با اینحال از آنجایی که تحقیقات زیادی در مورد خفاشةا در کشور انجام نشده محققان چک گمان میکنند شاید بتوان نمونههایی را در کل جنگل های هیرکانی و حتی آذربایجان یافت.
طول ساعد ۳۲.۴ میلیمتر
طول گوش ۱۴.۲ میلیمتر
رنگ موهای بدن مایل به قهوه ای، با صورت، گوش ها و بال های قهوه ای خاکستری است
رفتارهای زیستی در خفاش ها:
نرخ تولید مثل کندی دارند (یک و به ندرت دو بار در سال)
تعداد نوزادان در هر زایمان یک و به ندرت بیشتر است
به نسبت وزن بدن مادر، سنگینترین نوزادان را در میان پستانداران به دنیا میآورند
بیش از ۳۰ سال عمر میکنند
خفاشها اگرچه کور نیستند اما برای جهتیابی و شکار از امواج صوتی استفاده میکنند
انواع خفاش بر اساس تغذیه :
خفاشهای میوهخوار، خفاشهای گل و گردهخوار، خفاشهای خونآشام، خفاشهای گوشتخوار و حشرهخوار
مخاطرات خفاشها:
یک چهارم از گونههای خفاش در جهان تهدید به انقراض شدهاند.
تخریب درختان کهنسال تو خالی
استفاده از آفتکشها در کشاورزی
تخریب غارها توسط توریستها، جستجوگران گنج، قاچاقچیان، غارنوردان،
صدای خفاش پیپیسترل :
۱۳۰۰ گونه شناختهشده در دنیا
۵۰ گونه شناخته شده در ایران