این روزها احکامی در دادگاه‌های قضائی آرژانتین برای برخی از عاملان جنگ کثیف در دهه 1970 صادر شده که یاد و خاطره هولناک آن روزها را برای مردم این کشور دوباره زنده کرده‌است. در دهه 1970 جوخه‌های مرگ شبه‌نظامیان آرژانتین که گفته می‌شود از حمایت دولت وقت این کشور هم برخوردار بودند هزاران نفر از فعالان اتحادیه‌های کارگری، دانشجویان و شهروندان عادی چپ‌گرا را دستگیر، شکنجه و ناپدید کردند.
تعداد قربانیان این عملیات که به جنگ کثیف معروف شد به بیش از 30 هزار نفر می‌رسد. حضور دیگر دولت‌های دیکتاتوری در آمریکای جنوبی در آن سال‌ها مانع از رسیدگی قضائی به این جنایات شد و فضا را برای انجام چنین جنایاتی آماده کرده‌بود. اما با گذشت چند سال از آن جنایات، جهان، دولت آرژانتین را به جنایت علیه بشریت محکوم می‌کند.
والدین جولیادلگادو در سال1976 در شهر کوردوبا به وسیله افسران ارتش آرژانتین دستگیر شدند. در آن زمان مادر جولیا 6ماهه حامله بود. جولیا پس از گذشت 3ماه در بیمارستان ارتش متولد شد و تحت مراقبت پدر بزرگ و مادر‌بزرگش قرار گرفت. پس از آن واقعه هیچ‌کس والدین او را ندید.
جولیا می‌گوید، من امیدوارم که روزی بتوانم اثری از آنها بیابم زیرا ما نمی‌دانیم آنها کجا هستند و چه اتفاقی برایشان افتاده است.
25سال پس از خروج آخرین نفرات ارتش سنگدل و بیرحم آرژانتین و بر‌چیده شدن دولت دیکتاتور آنها، این کشور هنوز در پی التیام دادن شکاف‌های دردناک ناشی از جنگ است. بچه‌های به‌اصطلاح بی‌هویت هنوز در پی هویت واقعی خود هستند و اجساد بی‌نام و نشان در گورهای دسته جمعی یافت می‌شوند. بعضی از جنایتکاران جنگی در دادگاه‌ها محاکمه شدند اما عده‌ای هرگز. ترمیم شرایط دردناک آن دوران بسیار سخت است اما دولت مصمم است به آن زخم‌ها التیام بخشد.
آلواروفوانتس، عضو سازمان کودکان بی‌سرپرست می‌گوید، برای نخستین بار می‌توانیم ادعا کنیم که در حال گذر از زندگی تاریک به سوی افقی روشن گام برمی‌داریم. او در مکزیک متولد شد زیرا والدین او از دست حاکمان ارتش آرژانتین (بین سال‌های 1976 تا 1983) به مکزیک گریخته بودند؛ دوره‌ای که رسانه‌های گروهی انگلیسی زبان، آن را دوران جنگ‌های کثیف نامیدند.
آرژانتینی‌ها غالباً ترجیح می‌دهند که از آن دوران به‌عنوان دوران خفقان یاد کنند زیرا برآورد می‌شود که در آن دوران حدود 22 تا30 هزار نفر شبانه از خانه‌هایشان ربوده شدند، مخفیانه زندانی، شکنجه، اعدام و در نهایت ناپدید شدند. گرچه اجساد قریب به اتفاق آنها هرگز یافت نشد اما اکثر مردم اعتقاد دارند که بسیاری از اجساد در همان مراکز بازداشت در گورهای دسته جمعی دفن شده‌اند.
اولین گور دسته جمعی سال گذشته توسط یک گروه تجسس کشف شد که در آن توده‌ای از 10هزار استخوان شکسته و سوخته به دست آمد و با انجام آزمایش‌های DNA روی استخوان‌ها خانواده 42اسکلت شناسایی شدند.
خوشبختانه جولیا به خانواده اجدادیش برگردانده شد ولی برعکس او بسیاری از فرزندان نا‌پدید‌شدگان به خانواده‌هایشان تحویل داده نشدند بلکه آنها را به زوج‌های جوان ارتشی بدون فرزند تحویل دادند. چون غالباً چهره و قیافه افراد میانسال وسیله‌ای است برای شناسایی افراد جوان و کم‌سن‌وسال. یک گروه از مادر بزرگ‌ها، مسئولیت پیدا کردن خانواده‌های کودکان ربوده شده را به‌عهده گرفتند. آنها تا به حال موفق شدند که از طریق قیافه و انجام آزمایش‌هایی، خانواده 97نفر را شناسایی کنند.
برآورد می‌شود که هنوز بیش از 500 نفر وجود دارند که اجدادشان مشخص نشده و عده‌ای از این افراد نیز به این کار تمایل ندارند چون لحظه افشای این موضوع برای بعضی بسیار سخت و آزار‌دهنده است.
پس از پایان دوران خفقان، دولتی جدید به شیوه دمکراتیک تشکیل شد و نخستین کمیسیون حقوق شهروندی برای انجام محاکمات قضائی شکل گرفت. در ظرف مدت 5سال قوانینی تصویب شد که پیگردهای قانونی را محدود کرد. در سال1990 کارلوس منم، رئیس‌جمهوری پیشین به خاطر انجام کارهای خلاف قانون فرماندهان ارتش از مردم عذر خواهی کرد.
با شروع سال2003 و روی کارآمدن دولت جدید، فصل جدیدی در بازجویی‌ها گشوده شد. در یک حکم قضائی در ماه جاری 2نفر از فرماندهان پیشین محکوم به زندگی در زندان شدند و قوانین جدید امکان تنها عذر‌خواهی کردن در برابر جرائم بشری را لغو کرد. پارتی شیاوالدز، رئیس سازمان «اپن ممری» که برای احیای حقوق قربانیان جنگ کثیف آرژانتین تلاش می‌کند، می‌گوید، این نوع تسویه‌حساب تنها راهی است که جامعه را به جلو می‌راند.
پرزیدنت کریس تینا فرناندز، قول داده است که همه متهمان جرائم جنگی را تا پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش که در سال2011 به پایان می‌رسد شناسایی و به محاکم قضائی معرفی کند اما در فوریه گذشته رئیس‌جمهوری از کند بودن روند کارها و تاخیر در سرویس دهی محاکم قضائی گله کرد.البته افرادی نیز وجود دارند که ممکن است هرگز به دست قانون سپرده نشوند چون یکسری از افسران متهم تا‌کنون دست به‌خودکشی زده‌اند (در سال‌جاری 3 مورد) و طبق آمار موجود 176نفر از متهمان نیز مرده‌اند. 40 نفر هم از دست محاکم قضائی فرار کرده‌اند. طبق گزارش روزنامه کلارین، محکومیت‌ها رو به افزایش است.
سال گذشته تعداد محکومین 28 نفر گزارش شده و در ماه جولای گذشته یک نفر از فرماندهان بازداشتگاه «لپرلا» که در شکنجه و قتل زندانیان دست داشته بود به زندان محکوم شد. این بازداشتگاه مکانی است که والدین جولیا همراه با 2200نفر دیگر در آن زندانی بودند وفقط 17نفر از آنها نجات یافتند. این مکان امروز به یک یادواره ملی تبدیل شده است و نمونه بارزی است از صدها نمونه دیگر در این کشور.
والدز به چشم خود دیده که چگونه این خاطرات در کشور‌های آمریکای لاتین گسترش یافته است. او سال‌های زیادی را در کشور پرو گذرانده و کمیسیون حقوق بشر السالوادر را رهبری کرده است. او می‌گوید: مردم عقیده دارند که گذشته آرژانتین هرگز غروب نمی‌کند و همیشه در یاد‌ها حاضر است و من فکر می‌کنم که حق با آنهاست.
Real clear world