به قطعاتی با جنس فلزی یا پلاستیکی که در یک شکل ثابت برش داده می‌شوند، پروفیل می‌گویند. این ابزارها در انواع مختلفی، مانند پروفیل سبک، ساختمانی، صنعتی و گالوانیزه، با طول‌های متفاوت به بازار عرضه می‌شوند که آن‌ها را برای کاربردهای متنوعی در انواع صنایع مناسب می‌سازد. هر یک از این قطعات ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که کاربرد به‌خصوصی به آن می‌بخشد. در ادامه به بررسی انواع profile می‌پردازیم و مشخصات کامل هر نوع را ذکر می‌کنیم.
پروفیل چیست؟
پروفیل‌ها (Profile) قطعاتی هستند که با برش در یک شکل ثابت و در طول‌های مختلفی ساخته می‌شوند. این مقاطع در طرح‌ها و سایزهای متنوعی تولید می‌شود و کاربردهای متفاوتی در صنایع مختلف دارد؛ ازجمله این کاربردها می‌توانیم به کاربرد در ساخت‌وسازها، صنایع خودروسازی و ماشین‌آلات اشاره کنیم. بیشتر از هرچیزی، از profile برای تقویت وسایل مختلف استفاده می‌کنند که قیمت پروفیل نسبت به نوع ضخامت ورق آن می تواند متغییر باشد.
Profileها شکل ثابتی را در طول خود دارند و در اشکال مختلفی، مانند مربع، مستطیل، دایره، U شکل و L شکل طراحی شده‌اند. از لحاظ شکلی آن‌ها به دو دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند که «باز» و «بسته» نام دارند. از طرح‌های نوع باز این قطعات می‌توانیم به تیرآهن، نبشی، ناودانی یا ورق‌های فلزی و از انواع مقاطع بسته می‌توانیم به لوله‌های فولادی یا قوطی‌های فلزی اشاره کنیم.
برخی از profileها با پوششی مقاوم تولید می‌شوند که این پوشش‌ها معمولا از فلز روی هستند؛ به این قطعات، پروفیل گالوانیزه می‌گویند و به‌دلیل مقاومت بالایی که دارند، از آن‌ها در محیط‌های مرطوب و صنعتی استفاده می‌شود. پروفیل‌ها با مواد مختلفی، مانند فولاد، آلومینیوم، PVC، چوب و مواد کامپوزیتی، برای کاربردهای متفاوت تولید می‌شوند؛ شما می‌توانید هر یک از این قطعات را (بسته به نیاز و کاربردی که دارند) انتخاب کنید. در ادامه به بررسی انواع profileها (از نظر کاربردشان) می‌پردازیم.
پروفیل ساختمانی
این قطعات نوعی profile هستند که برای صنعت ساختمان‌سازی کاربرد دارند و از آن‌ها برای ایجاد اسکلت فلزی، ساخت سازه‌های مختلف و کاربردهای معماری استفاده می‌کنند. این مقاطع به مقاومت بالا و ویژگی‌های ساختاری مناسب شناخته می‌شوند؛ بنابراین، جزو اصلی‌ترین اجزای سازه‌های مدرن به‌شمار می‌روند. لوله داربست نیز یک نوع پروفیل به حساب می آید قیمت لوله داربست نسبت به نوع ورق و ضخامت لوله متغییر است.
این قطعات معمولا از فولاد ساخته می‌شوند و ضخامت‌شان چیزی بین ۲ تا ۴ میلی‌متر است؛ به همین دلیل، مقاومت خوبی در برابر نیروهای فشاری، کششی و خمشی دارند. این نوع profile در مقاطع و ابعاد متنوعی تولید می‌شود که آن را برای انواع سازه مناسب می‌سازد. همچنین به‌دلیل مواد باکیفیت و مقاومی که در ساخت این قطعات استفاده می‌شود، آن‌ها معمولا دوام خوبی در برابر انواع شرایط جوی دارند.
انواع پروفیل ساختمانی
همان‌طور که متوجه شدید، پروفیل‌های ساختمانی در انواع مختلفی و برای سازه‌های متنوعی تولید می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند؛ در ادامه به معرفی انواع این قطعات می‌پردازیم و کابردهای هریک را بررسی می‌کنیم.
- تیرآهن: انواع مختلفی از پروفیل‌های تیرآهن وجود دارند که به نام‌های IPE، IPN و H (HEM، HEB و HEA) شناخته می‌شوند. نوع IPE این قطعات دارای بال‌های نازک و ثابت هستند که آن‌ها را برای اسکلت فلزی ساختمان‌ها و پل‌ها مناسب می‌سازد؛ درحالی‌که، انواع Profile H بال‌های پهن‌تری دارند و می‌توانند بارهای سنگین‌تری را تحمل کنند.
- ناودانی: این قطعات در دو نوع UNP و C شکل طراحی می‌شوند. مدل UNP با مقطع‌های U شکل در ساخت قاب‌ها، اسکلت‌های فلزی و سازه‌های صنعتی کاربرد خوبی دارد؛ اما نوع C شکل آن بیشتر برای ساخت چارچوب‌های سبک مناسب است.
البته این مقاطع ساختمانی در انواع دیگری مانند Z شکل، نبشی و قوطی نیز تولید می‌شوند که کاربردهای متفاوتی دارند.
پروفیل صنعتی
این نوع profile برای کاربردهای گسترده در صنایع مختلف طراحی شده‌اند و معمولا از موادی مانند فولاد، آلومینیوم یا دیگر آلیاژهای فلزی ساخته می‌شوند. جنس و طراحی خاصی که این مقاطع دارند، آن‌ها را در برابر نیروهای مکانیکی مقاوم می‌سازد و موجب طولانی‌ترشدن عمرشان می‌شود. ازجمله کاربردهای این مقاطع می‌توانیم به کاربرد در ساخت سازه‌های صنعتی، ماشین‌آلات، پل‌ها و ساختمان‌ها اشاره کنیم؛ همچنین از آن‌ها در قطعات و چارچوب‌های ماشین‌آلات سنگین، سازه‌های مرتبط با استخراج نفت و گاز و خودروسازی نیز استفاده می‌کنند.
انواع پروفیل صنعتی
Profileهای صنعتی نیز در طرح‌های مختلفی تولید می‌شوند که در ادامه به بررسی کاربردهای هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:
- مربع و مستطیل: این قطعات که مقاطع مربع یا مستطیل دارند، از پرکاربردترین پروفیل‌ها به‌شمار می‌روند؛ از این مقاطع معمولا در ساخت شاسی‌ها، فریم‌ها، اسکلت‌ها، ستون‌ها و تیرها استفاده می‌شود.
- دایره‌ای: این قطعات دارای مقاطعی دایره‌شکل و توخالی هستند که آن‌ها را برای استفاده به‌عنوان لوله صنعتی مناسب می‌سازد؛ از profile دایره‌ای معمولا برای انتقال سیالات و گازها و ساخت سازه‌های صنعتی استفاده می‌شود.
- L شکل: قطعات L شکل می‌توانند برای اتصال و پشتیبانی از سازه‌ها مناسب باشند. این مقاطع را در ضخامت‌های متنوع و اندازه‌های مختلف می‌سازند که هر یک کاربردی دارد.
مقاطع I شکل و U شکل از دیگر پروفیل‌های صنعتی محسوب می‌شوند که هرکدام در انواع مختلفی به بازار عرضه می‌شوند.
پروفیل مبلی (سبک)
این قطعات به‌عنوان نوعی پروفیل فولادی شناخته می‌شوند که ضخامت کم و وزن سبک از بارزترین ویژگی‌های‌شان است. این ویژگی‌ها و نوع طراحی، آن‌ها را برای ساخت قطعات ظریف و دکوراتیو مناسب می‌سازد؛ به همین دلیل، آن‌ها در صنایع مختلف، به‌ویژه در ساخت مبلمان، دکوراسیون داخلی و ساخت لوازم خانگی کاربرد خوبی دارند. پروفیل سبک (مبلی) از ورق‌های فولادی سرد نوردشده (ورق روغنی) تولید می‌شود و فرآیند تولید به‌خصوصی دارد؛ این نکته باعث به‌وجودآمدن سطحی صیقلی و صاف در آن می‌شود. ضخامت این قطعات نیز معمولا چیزی بین ۰.۵ تا ۱.۵ میلی‌متر است که انعطاف‌پذیری آن‌ها را افزایش می‌دهد.
پروفیل مبلی با طرح‌های مختلفی در مقاطع، مانند مربع، بیضی و مستطیل تولید می‌شود که هر یک از این طرح‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای منحصربه‌فردی دارند.
قیمت پروفیل
عوامل متنوعی بر تعیین قیمت نهایی انواع پروفیل تاثیرگذار هستند که ازجمله آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- نوع profile انتخابی (باز یا بسته) یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت به‌شمار می‌رود و معمولا قطعه‌های باز قیمت بیشتری نسبت‌به قطعه‌های بسته دارند.
- از دیگر عوامل مهم می‌توانیم به جنس مواد اشاره کنیم؛ آلومینیوم، به‌دلیل سبکی و مقاومت خوبی که در برابر خوردگی دارد، در میان دیگر جنس‌های این مقاطع بیشترین قیمت را دارد. سپس نوبت به فولاد می‌رسد که با مقاومت و استحکام بالای خود معمولا بیشتر از دیگر قطعات دوام می‌آورد؛ درآخر، پلاستیک‌ها و کامپوزیت‌ها به‌عنوان ارزان‌ترین پروفیل‌ها شناخته می‌شوند.
- فرایند تولید نیز می‌تواند تاثیر زیادی بر قیمت نهایی قطعات داشته باشد؛ در بیشتر مواقع، مقاطعی که با روش نورد گرم ساخته شده‌اند، گران‌تر از مقاطع ساخته‌شده با نوردهای سرد هستند.
- از دیگر موارد تاثیرگذار بر قیمت پروفیل می‌توانیم به ابعاد و ضخامت، مکان و زمان خرید، پوشش سطحی (پوشش‌های گالوانیزه گران‌تر از نوع رنگی آن) اشاره کنیم.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی انواع پروفیل (براساس کاربردهایی که دارند) پرداختیم و ویژگی‌های هرکدام را مورد بررسی قرار دادیم؛ ازجمله انواع آن‌ها می‌توانیم به پروفیل مبلی (سبک)، صنعتی، گالوانیزه و ساختمانی اشاره کنیم که هریک ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. توجه داشته باشید که فروشگاه یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر قیمت و کیفیت این قطعات به‌شمار می‌رود؛ بنابراین، پیش از خرید هر نوع profile بهتر است اول فروشگاه‌های مختلف را مورد بررسی قرار دهید و از کیفیت محصولات آن‌ها اطمینان حاصل کنید.