همشهری آنلاین: ۵۰ سال پیش، گزارشی در شماره یکشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۳ روزنامه آیندگان منتشر شده که به معضل ۳۰۰ دلالی که از قِبَلِ ۱۲۰ سینمای تهران نان می‌خورند پرداخته است. گزارش‌نویس اول توضیح داده که تنها عیب بازار سیاه این نیست که قیمت کالایی در آن گران‌تر از بازارهای دیگر است؛ بلکه با رواج بازار سیاه مردم عملا نشان می‌دهند که به حقوق یکدیگر احترام نمی‌گذارند. او می‌نویسد: «چرا وقتی گروهی انبوده در صف طویل سینما ایستاده‌اند برخی به خود اجازه می‌دهند از دلال بلیت بخرند و گران‌تر از قیمت واقعی هم و به هر طریق خود را جا بزنند.»
چاقوکشی دلالان سینما
در ادامه این گزارش آمده: «گذشته از دلال‌های جلو ورزشگاه امجدیه که کارشان رونق مدام ندارد و گهگاهی است، از قبل ۱۲۰ سینمای تهران حدود ۳۰۰ دلال بازار سیاه نان می‌خورند. حوزه فعالیت دلالان بلیت سینما نیز روشن است و هر کسی یا گروهی تنها حق فعالیت در حوزه خود را دارد و در حوزه دیگران پا نمی‌گذارد. البته گاه چنین دخالت‌هایی پیش می‌آید، اما خالی از دردسر نیست. کار به چاقوکشی و لات‌بازی می‌انجامد ولی معمولا این مناظر به سبب احترام دلالان به حقوق یکدیگر کمتر دیده می‌شود. سبب حفظ این حقوق و تجاوز نکردن به حریم دیگران، بیشتر کسب قابل توجهی است که دلالان می‌کنند.»
اما بازار دلالان کی سکه بوده؟ این گزارش چنین جواب این پرسش را می‌دهد: «هر دلال در زمان‌هایی که فیلم پرفروش نمایش داده می‌شود، به طور متوسط روزانه ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ ریال درآمد دارد. اما تاسف‌بار اینجاست که دلالان درآمد نسبتا قابل توجه خود را بیشتر به راه‌های ناصواب می‌ریزند. قمار و مصرف مواد مخدر از سرگرمی‌های بیشتر جوانانی است که به کار بازار سیاه می‌پردازند. گذشته از این هر گروه از دلالان رئیسی دارند که باید درصدی از درآمدشان را به او بپردازند. در مقابل این «پورسانتاژ» رؤسا موظف‌اند که حوزه فعالیت زیردستان را از گزند و نفوذ بیگانه محفوظ نگه دارند.»
خوابیدن دلالان در سینما
به رغم درآمد خوب، اما به گفته این گزارش، دلالان وضع مالی خوبی نداشتند: «برخی از دلال‌ها با وجود درآمد خوب اغلب جایی برای خوابیدن ندارند و چه بسیار اتفاق می‌افتد که سانس آخر فیلم را در سینما می‌نشینند و پس از رفتن تماشاگران برای آنکه از چشم ماموران دور بمانند زیر صندلی‌ها جا می‌خورند و پس از آنکه از وجود دیگران آسوده شدند، شب را بر روی صندلی سینما یا هر جای دیگری به روی می‌آورند.»
در این گزارش می‌خوانیم که عباس فروز، مدیر سینما امپایر (استقالال فعلی)، یک شب هنگام بازگشت به خانه مورد حمله دلالان قرار گرفته و جراحت برداشته، چراکه مانع فعالیت آنها می‌شده. به گفته او، عده‌ای مدیر قبلی سینما را با تاکسی به خارج شهر بردند و به قصد کشت کتک زدند تا دیگر مانع کار آنها نشود.
دست خالی پلیس در برخورد با دلالان
سرهنگ انصاری، رئیس روابط عمومی شهربانی، درباره دستگیری این افراد گفته: «آنها را به جرم ولگردی بازداشت می‌کنیم و پس از ۲۴ ساعت به شورای داوری معرفی می‌شوند، اما به علت ضعف مجازات و جریمه اینان دوباره به کار اول بازمی‌گردند.» او پیشنهاد کرده بود: «اگر مجازات در حد ۳ ماه اردوی کار باشد شاید آنها در این فاصله بتوانند حرفه‌ای بیاموزند.»
چغاله‌بادام‌فروش دلال
حسین یکی از دلالان جلوی سینما امپایر در جواب اینکه چرا دلالی بلیت می‌کند گفته: «من سواد ندارم و کاری هم ندارم. قبلا چغاله‌بادام می‌فروختم که از طرف اتاق اصناف به علت کسب غیرمجاز بازداشت می‌شدم، جریمه می‌پرداختم و سرمایه‌ام از دست می‌رفت. ولی این کار جریمه زیادی ندارد و در عین حال سرمایه‌ای هم به هدر نمی‌دهد.»
نمایی از صف مقابل سینما امپایر/ استقلال در همان سالها