همشهری آنلاین-الناز عباسیان: انتخاب رشته در کنکور از آن تصمیمات سخت و اساسی است که دانش‌آموزان در بدو ورود به جوانی با آن مواجه می‌شوند؛ اینکه چه رشته‌ای انتخاب کنند که در آن استعداد داشته باشند، آن رشته بازار کار داشته باشد، رشته مورد نظر در دانشگاه معتبر باشد، دانشگاه در محل زندگی باشد، خواسته پدر و مادر هم درنظر گرفته شود، رتبه به خواسته آنها و خودشان بخورد و... که همین چند مورد باعث سردرگمی و استرس شدید دانش‌آموزان می‌شود. برای اینکه این اتفاق تعدیل شود، استاد حجت موسوی، مشاور انتخاب رشته و مدرس این حوزه، راهکارهایی را ارائه داده که در ادامه می‌خوانید.
۱
چینش کدرشته‌ها براساس علاقه
در فرم انتخاب رشته، حداکثر ۱۵۰کدرشته محل قابل انتخاب است. ترتیب این کدها بسیار مهم است؛ زیرا بررسی آنها از بالا به پایین انجام می‌شود؛ بنابراین لازم است داوطلبان رشته‌های اولویت‌دار خود را با توجه به علاقه و شانس قبولی در ابتدا قرار دهند. بارها تأکید شده که علاقه در اولویت است. فرد با رشته‌ای که انتخاب می‌کند تا پایان عمر خود سرکار دارد و همین نکته کافی است که باید به رشته خود علاقه داشته باشد.
۲
بررسی ظرفیت پذیرش و رتبه
داوطلبان باید در انتخاب رشته خود به ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها و رتبه کنکور توجه کنند. این اطلاعات به آنها کمک می‌کند تا انتخاب‌های منطقی‌تری داشته باشند. نکته دیگر موضوع خوابگاه دانشگاه‌هاست. برخی داوطلبان بدون توجه به این موضوع، خارج از محل سکونت خود دانشگاه انتخاب می‌کنند و بعد وقتی متوجه می‌شوند دانشگاه خوابگاه ندارد، ناچار مجبور به انصراف یا صرف هزینه‌های زیاد برای تامین خوابگاه شخصی می‌شوند.
۳
تأثیر معدل روی کنکور
کنکور ۱۴۰۳ در ۲ نوبت، نوبت اول اردیبهشت ۱۴۰۳ و نوبت دوم تیرماه ۱۴۰۳ برگزار شد و تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور امسال به ۵۰ درصد افزایش یافت؛ این درحالی بود که در سال ۱۴۰۲، معدل ۴۰ درصد تأثیر داشت و همچنین اعلام شده است در سال ۱۴۰۴ این اثرپذیری معدل به ۶۰درصد برسد. نکته مهم این است که برای هر دو کنکور ترازی اعلام شده است و سازمان سنجش به‌صورت خودکار تراز بالاتر را ملاک قرار می‌دهد و براساس آن رتبه‌ها اعلام شده است.
۴
دستیاری چون هوش مصنوعی
پای هوش مصنوعی به انتخاب رشته دانشگاه هم باز شده، اما حواستان باشد که نباید به‌عنوان یک ابزار اصلی و منحصر برای انتخاب رشته دانشگاهی استفاده شود. این فناوری تجربه آزمون و خطای چندانی نداشته و ریسک‌پذیر است. پس باید در حد یک دستیار و راهنما به آن اعتماد کرد.
۵
هزینه انتخاب رشته
دامنه مشورت‌تان را نه آنچنان محدود کنید که نتوانید نظرات مختلف را بشنوید و نه آنچنان گسترده که سردرگم شوید. بهترین راه این است که با افراد متخصص در انتخاب رشته مشورت کنید. مشاوران تحصیلی مدرسه در دسترس‌ترین و بهترین مشاوران هستند؛ آنها ظرفیت، توانایی و استعداد شما را می‌شناسند و می‌توانند در این راه کمک‌تان کنند، مشاوران سازمان سنجش نیز به واسطه تجربه زیاد گزینه‌های خوبی در این مسیر هستند، اما باید توجه داشته باشند که عرف هزینه انتخاب رشته حدود ۲ تا ۳میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است و نباید هزینه‌های بیشتری برای این کار صرف کنند.
۶
حواستان به رشته‌های بومی باشد
در انتخاب رشته، از هیجانات دوری و سعی کنید تصمیمات خود را براساس منطق و واقعیت‌ها بگیرید. بسیاری از خانواده‌ها و حتی خود داوطلبان اصرار دارند حتما در دانشگاه‌های معتبر ولو در رشته‌های معمولی تحصیل کنند و سال‌ها با افتخار بگویند مثلا فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی‌شریف هستم؛ این در حالی است که با همین رتبه می‌توانند در دانشگاه‌های دیگر در رشته‌های مورد علاقه خود تحصیل کنند. ناگفته نماند برخی از رشته‌ها دارای شرایط بومی‌گزینی هستند. بررسی این شرایط و انتخاب رشته‌های بومی می‌تواند شانس قبولی افراد را افزایش دهد.
۷
حضور والدین در زمان انتخاب رشته
والدین داوطلبان در زمان انتخاب رشته نهایی و چیدمان کد رشته‌ها حضور داشته باشند؛ زیرا انتخاب دانشگاه‌های شهرهای دیگر باید با هماهنگی خانواده صورت بگیرد. چه بسا داوطلبی که براساس علاقه خود در دانشگاه یک شهر دیگر قبول شود، اما خانواده مخالف تحصیل او در شهر دیگر باشد. تحصیل در خارج از محل سکونت خانواده مشکلاتی دارد که داوطلب باید واقع‌بینانه دست به انتخاب بزند.
۸
دانشگاه فرهنگیان، گزینه روی میز
در چند سال اخیر با توجه به نیاز نظام آموزشی به تربیت معلمان جوان، ظرفیت دانشگاه فرهنگیان افزایش پیدا کرده و داوطلبان زیادی این دانشگاه را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کنند. نکته قابل تامل در انتخاب رشته سال گذشته این بود که ۷۰ درصد داوطلبان دارای رتبه زیر ۲هزار در رشته انسانی در این دانشگاه مشغول به تحصیل شدند. این آمار با همین میزان رتبه در رشته ریاضی ۲۷درصد، تجربی یک‌درصد و هنر و زبان‌های خارجی یک‌درصد بود. بسیاری از داوطلبان به‌دلیل امنیت شغلی فارغ‌التحصیلان فرهنگیان، این دانشگاه را انتخاب می‌کنند.
۹
زمان انتخاب‌تان محدود است
زمان انتخاب رشته محدود است. بهتر است داوطلبان از روز اول برای انتخاب رشته اقدام کرده و برنامه‌ریزی دقیقی برای این کار داشته باشند. همچنین داوطلبان باید با قوانین و شرایط انتخاب رشته آشنا شوند. آگاهی از سهمیه‌ها، شرایط بومی بودن و سایر عوامل تأثیرگذار است. به ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها و رتبه‌های قبولی در رشته‌های مختلف توجه شود. این دفترچه شامل اطلاعات مهمی درباره رشته‌ها و شرایط پذیرش است. افراد می‌توانند رتبه و نمرات خود را با آخرین رتبه‌های قبولی در رشته‌های مورد نظر مقایسه کنند. این تحلیل به آنها کمک می‌کند تا رشته‌هایی که شانس قبولی در آنها بیشتر است را شناسایی کنند.
۱۰
بازارکار رشته‌تان را بررسی کنید
توصیه می‌شود قبل از انتخاب رشته، بررسی کنید که بازار کار رشته‌های مختلف چگونه است. این اطلاعات کمک می‌کند تا انتخابی متناسب با نیازهای بازار داشته باشید. راهنمایی گرفتن از افرادی که شاغل در رشته‌های مختلف هستند، بسیار راهگشاست.