تاریخ انتشار: ۱۵ شهریور ۱۴۰۳ - ۰۰:۳۳

کنار سنگ مزار یکی شخصیت بازیگوش کارتون باب اسفنجی لبخند می‌زند و روی سنگ مزار دیگری سلفون کشیده‌اند تا باد و خاک چشم‌های زیبای کودک دلبندشان را نیازارد. اینجا خانه ابدی خردسال‌ترین ساکنان بزرگترین آرامستان پایتخت است.

همشهری آنلاین- رابعه تیموری: آرامستانی که پیکر بیش از یک میلیون و ٦٠٠ هزار پیر و جوان این شهر را به نظم و دقت در قلب خود جای داده است. قلب آرامستان بهشت زهرا (س) به ٣٢٨ قطعه تقسیم شده و در هر قطعه خاموشانی کم‌یا بیش شبیه هم در کنار یکدیگر خفته‌اند:

بیشتر بخوانید:روزگار راننده هایی که عقب خودرویشان جنازه می خوابد | از جنازه‌های معمولی تا غیرمعمولی‌های کِرم‌خورده


اگر از در اصلی بهشت زهرا (س) وارد خانه اموات شوید، باید تابلوهای قطعات آن را یکی‌یکی پشت سر بگذارید تا به اولین قطعات که در ضلع شرقی آرامستان قرار دارد برسید. بسیاری از پدربزرگ و مادربزگ‌های مردم تهران در قطعات اول تا ١٩ آرامستان بهشت زهرا (ع) آرمیده‌اند و بسیاری از آنها در دهه ٤٠ و ۵٠ هم دوره هم بودند. به حوالی قطعه ٢٠ که می‌رسید، انگار یک باره از گذشته‌ها فاصله می‌گیرید و آثار و علایم معماری امروزی را در المان‌های یادبود خفتگان، فرهنگسرای رضوان و موزه شهدا می‌بینید. این موزه و فرهنگسرا که به سبک امروزی ساخته شده‌اند در قطعات ١٩ و ٢۵ قرار دارد، اما آرامگاهی که برای ٧٢ تن از شهدای شاخص انقلاب مانند شهیدان رجایی، باهنر، تندگویان و... در قطعه ٢٤ساخته شده، علیرغم شکل و شمایل امروزی اش به دفترچه خاطراتی قدیمی شباهت دارد که تاریخ‌های مزارهای داخل آن قدمتش را نشان می‌دهد. شهادت همه افراد مدفون در این قطعه با هم همزمان نبوده و افرادی مانند رحمان دادمان وزیر راه دولت هفتم نیز که سال‌هایی نه‌چندان دور درگذشته در این قطعه به خاک سپرده شده است.


ساکنانی خاص

در شهر اموات سنگ مزارهای هیچ قطعه‌ای به‌اندازه قطعه ٢٦ یکدست و شبیه هم نیست. پیش از آن که سنگ نوشته مرمری ورودی قطعه نشان دهد که اینجا محل دفن شهدای حج سال ١٣٦٦ است، ردیف سنگ مزارهای سفید رنگ هم شکل و هم‌اندازه، همزمانی درگذشت این همسایه‌های خاموش را یادآوری می‌کند. خانه‌های ابدی معصوم‌ترین ساکنان بهشت زهرا (س) در قطعه ٣١ جای گرفته است. در این قطعه پدران و مادران داغدار و دل‌شکسته مزار کودکان دلبندشان را که خیلی زود در آغوش سرد خاک خفته‌اند، با تصاویر شخصیت‌های کارتونی، ماکت اسباب‌بازی‌های جورواجور و گل و بته‌های رنگارنگ طبیعی و کاغذی زینت داده‌اند، اما این بزک‌ودوزک‌های شاد غم سنگینی را که روی این قطعه سایه انداخته صدچندان می‌کند. بر روی مزار کودکانی که در دهه‌های ٦٠ و ٧٠چهره در نقاب خاک کشیده‌اند، فقط سنگ‌هایی ساده گذاشته شده، ولی والدین طفلان امروزی که حسرت بزرگ کردن فرزندان‌شان در اتاق‌هایی بزک کرده روی قلبشان سنگینی می‌کند، سنگ مزارهای کودکان‌شان را حسابی آراسته‌اند. ١٠ قطعه بعد از قطعه فرشتگان و در قطعه ۴۱ بهشت زهرا (س) تعدادی از اعضا و هواداران گروه‌های سیاسی مانند گروه فرقان و سازمان مجاهدین خلق و عوامل کودتای نوژه دفن شده‌اند.


قطعه‌ای از بهشت

قطعه ۵٠ سرزنده‌ترین قطعه بهشت زهرا (س) است که بر پیشانی هر مزار تصویر یکی از پهلوانان وطن خودنمایی می‌کند. این پهلوانان نامیرا شهدای دوران دفاع مقدس، شهدای آتش نشان، شهدای رسانه، مدافعان حرم و... هستند که پهلو به پهلوی هم آرمیده‌اند. والدین داغدیده و صبور این شهدا هم که در سال‌های اخیر بسیاری از آنها به دیدار فرزندان‌شان شتافته‌اند، کمی دورتر در قطعات ۵٦، ۵٧ و ۵٨ دفن شده‌اند. در میان سایر قطعات بزرگترین آرامستان پایتخت، قطعه ٨٨ به دلیل داشتن ساکنانی خاص از شهرت بیشتری برخوردار است. در این قطعه که قطعه هنرمندان نامیده شده، بزرگان موسیقی، تئاتر، سینما، ادبیات و دیگر رشته‌های هنری آرمیده‌اند. در همسایگی قطعه هنرمندان محلی برای دفن ایرانیان سرشناس در نظر گرفته شده که در آن ورزشکاران افتخارآفرین و پیشکسوت، برخی نویسندگان، استادان و فرهیختگان دانشگاهی، چهره‌های ماندگار و شماری از اهداء‌کنندگان عضو آسوده‌اند.
سال ١٣٤٩ که قرار شد بهشت زهرا (س) محل دفن اموات پایتخت باشد، قطعه زمینی برهوت در جنوب پایتخت بود و حالا شمار قطعاتش به ٣٢٨قطعه رسیده که بیش از یک میلیون و ٦٠٠ هزار نفر به آداب و قواعدی خاص در دل آنها خفته‌اند.....