در شرایط کنونی بهنظر میرسد که مهمترین فاکتور در انتخابات افغانستان نه کاندیداها و نه نیروهای خارجی بلکه نوع عملکرد جریان افراط این کشور است.
انفجار بزرگ روز یکشنبه این کشور که در منطقه بهشدت حفاظت شده کابل و درست روبهروی مقر ناتو انجام شد نشان از افزایش توان عملیاتی طالبان آن هم در مناطق حساس این کشور است. بر این مبنا به سختی میتوان به این سؤال پاسخ داد که آیا انتخابات افغانستان در روز پنجشنبه برگزار خواهد شد یا خیر.
جریانی که براساس برخی آمارها در بیش از 50 درصد از خاک افغانستان نفوذ استراتژیک دارد و از قضا مانیفست خود را نیز ممنوعیت شرکت در انتخابات میداند چگونه اجازه خواهد داد انتخاباتی برگزار شود.
براساس آنچه ستاد انتخابات افغانستان ادعا کرده حدود 18 میلیون نفر برای شرکت در انتخابات پس فردای افغانستان ثبت نام کردهاند. جالب اینجاست که بیشتر ثبتنامکنندهها در مناطق بهشدت ناامن و تحت کنترل طالبان همچون قندهار، هلمند، زابل، غزنی، پکتیکا و پکتیا زندگی میکنند.
اگر فرض را بر لزوم حضور ماموران انتخاباتی افغانستان در این مناطق بگذاریم - که علیالقاعده چارهای هم جز این نبوده - سؤال اینجاست در مناطقی که بهشت طالبان است و نیروی دولتی در آن وجود ندارد نیروهای دولتی چگونه توانستهاند به آن مناطق بروند؟
در مناطقی که طالبان مردم را تهدید به قطع انگشتان دست درصورت شرکت در انتخابات کرده اند، چگونه مردم میتوانند در انتخابات شرکت کنند؟
در کشوری که در خیابانهای پایتختش هم امنیت نیست و به سختی باید امکان برگزاری انتخابات را فراهم کرد چگونه میتوان به انتخاباتی سالم در مناطقی که اصولا امنیت نیست دلخوش بود؟
رقبای دولت افغانستان این روزها بیش از همیشه از امکان تقلب در همین مناطق خبر میدهند و نگران آنند که صندوقهایی پر شده بدون رای مردم به کابل باز گردد. این یعنی احتمال تقلب به نفع کرزی آن هم در کشوری که اروپا و آمریکا هم ناظر انتخاباتش شدهاند. [آمریکا و انتخابات افغانستان]
فارغ از این دغدغهها، نکته مهمتر نوع تصمیم دولت افغانستان برای مواجهه با طالبان است. فرماندهان طالبان در روزهای اخیر صراحتا دولت افغانستان را تهدید به حمله به مراکز رایگیری کردهاند. این تهدید اگر بخواهد رنگ واقعیت بهخود گیرد، امکان برگزاری انتخابات در بخش اعظم افغانستان از بین خواهد رفت.
بهنظر میرسد دولت تلاش میکند تا با دادن امتیازاتی به طالبان لااقل روز انتخابات را آرام سپری کند. دور پیش انتخابات افغانستان هم همین اتفاق افتاد. در روزهای پیش از آن انتخابات طالبان طوفانی از آتش و خون به پا کرد و در روز برگزاری انتخابات در حالی که همه منتظر اقدامی توسط طالبان بودند، حتی یک انفجار هم رخ نداد. این بارهم خیلیها منتظرند تا اتفاق مشابهی میان دولت و طالبان روی دهد.