تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۳۸۸ - ۱۸:۰۵

نیلوفر قدیری: شاید افغانستان تنها کشوری باشد که همزمان با جنگی هولناک، انتخابات هم برگزار می‌کند.

هر دو کار را هم، نیروهای خارجی در آن کشور  انجام می‌دهند. در افغانستان می‌جنگند تا امکان برگزاری انتخابات فراهم شود و انتخابات برگزار می‌کنند تا جنگ تمام شود.

جنگ در افغانستان گویی پایانی ندارد. مردم جهان وقتی نام افغانستان را می‌شنوند بی‌اختیار به یاد جنگ، مصیبت و ویرانی می‌افتند. این تداعی سال‌هاست که وجود دارد و تا سال‌های آینده هم ادامه خواهد یافت.

اکنون که قرار است نخستین انتخابات کاملا رقابتی تاریخ افغانستان برگزار شود، کسی نمی‌داند این انتخابات است که خود را به جنگ تحمیل کرده یا جنگ است که باری شده به دوش انتخابات.

نیروهای خارجی به رهبری ناتو و آمریکا که از سال 2001 و برای ریشه‌کن کردن پدیده‌ای به نام طالبان و نماد آن یعنی القاعده وارد افغانستان شدند اکنون به‌دنبال آتش‌بس یکروزه با این گروه که نیمی از خاک افغانستان را در اختیار دارد، هستند.

طالبان نه تنها در بخش‌های جنوب و شرق که تحت کنترلشان است امکان برگزاری انتخابات را غیرممکن کرده‌ بلکه تهدید کرده است که دست‌های جوهری از انتخابات افغان‌ها را قطع و به حوزه‌های رای حمله می‌کنند و به هر صورت مانع برگزاری انتخابات می‌شوند. این تهدید را یک هفته قبل از انتخابات با یک انفجار بزرگ در امن‌ترین منطقه پایتخت در عمل نشان دادند.

غرب با همه توان می‌خواهد به هر قیمتی که شده این انتخابات را برگزار کند و طالبان و حامیان پنهان آنها در خارج از افغانستان، به همین اندازه بر اخلال در روند انتخابات تاکید دارند. برای غرب این انتخابات یک تحول حیثیتی است.

افکار عمومی نگران و خشمگین آمریکا و انگلیس که روزانه سربازان جوان کشته‌شده خود را در این جنگ شمارش می‌کنند - که حالا 200 تن شدند یا 201 تن - وقتی می‌بینند که مردم افغانستان با برگزاری انتخابات یک گام دمکراتیک برداشته‌اند اندکی آرام می‌گیرند. پوشش خبری گسترده سی‌ان‌ان و بی‌بی‌سی از مناظره‌ها و گردهمایی‌ها و مردم پوستر به دست در خیابان‌های کابل با همین هدف صورت می‌گیرد.

این انتخابات پز دمکراتیک سیاست دولت‌سازی‌ یا کشور‌سازی‌ غرب است. سیاستی که با جنگ در یک کشور شروع می‌شود و با انتخابات و تحویل قدرت به نمایندگان منتخب ظاهرا پایان می‌پذیرد. جدیدترین نمونه این سیاست در عراق اجرا شد.

در افغانستان اما هنوز جنگ تمام نشده‌است. نظامیان آمریکایی و انگلیسی در هفته‌های اخیر عملیات خود را در نقاط جنوبی و شرقی شدت بخشیدند تا مناطق تحت کنترل طالبان را آزاد کرده و آن را برای برگزاری انتخابات آماده کنند. یکی از این مناطق، نوزاد در استان هیلمند بود که همین هفته آزاد شد و بلافاصله کار ثبت نام از مردم این منطقه برای شرکت در انتخابات آغاز شد.

دولت افغانستان با نظارت آمریکا به‌دنبال گفت‌وگو با طالبان برای برقراری آتش بس یکروزه در روز انتخابات است. معلوم نیست چه امتیازی به طالبان پیشنهاد شده که قرار است برایش جذاب‌تر از اخلال در روند انتخابات‌ باشد. این معامله جنگ در افغانستان و ماموریت نیروهای غربی را با تناقض رو‌به‌رو کرده است.

این نیروها با شعار ریشه‌کنی طالبان وارد افغانستان شدند اما حالا با گذشت 8سال از جنگ برای برگزاری انتخابات باید به طالبان امتیاز بدهند تا بگذارند رای‌گیری صورت گیرد. همین تناقض آشکار باعث شده تا دولت آمریکا در آستانه انتخابات اعلام کند که اولویت در این کشور هنوز ریشه کنی طالبان و القاعده است.

جنگ افغانستان اما یک جنگ با یک گروه در یک جبهه نیست. به همین دلیل هم هست که فرماندهان نظامی آمریکا و استراتژی پردازان پنتاگون یکی پس از دیگری ارزیابی و گزارش کار و تحلیل می‌دهند برای پایان دادن به این جنگ، اما هیچ کدام نتیجه‌ای ندارد. افغانستان کشور تنوع‌ها و تفاوت‌هاست.

هر استان اکثریتی دارد و اقلیتی. اما همان اقلیت از چندین قوم با زبان‌های مختلف تشکیل شده و هر قوم هم از قبائل مختلف گرد آمده است. هر کدام از اینها برای خود فرهنگی دارند و رسوم و آدابی. چندی پیش خبری منتشر شد از یکی از محلات استان ننگرهار در مرز شرقی افغانستان از یکی از همین خاندان‌های قومی که 40سال از خاندان رقیب کینه به دل داشت. ورود طالبان به این منطقه و بروز درگیری و ناامنی فرصت را فراهم کرد تا این خاندان از رقیبش انتقام بگیرد. جنگ افغانستان جنگ هزار قوم و قبیله است، در کشوری که 34 هزار روستا، 398 بخش و 34 استان دارد.

 Nghadiri@Hamshahri.org