همشهری انلاین؛ مطابق اصل دوم و متمم دوازدهم قانون اساسی آمریکا، مردم آمریکا در انتخابات ریاستجمهوری به ۵۳۸ الکترال (گزیننده) رأی میدهند تا آنها رئیسجمهور و معاونش را انتخاب کنند. هر ایالت سهمی از این رقم دارد که آن را تعداد سناتورهایش (به طور ثابت ۲ سناتور برای هر ایالت) به علاوه تعداد نمایندگانش در مجلس نمایندگان (متغیر براساس جمعیت) تعیین میکنند.
انتخاب شدن الکترالها و انتخاب رئیسجمهور توسط آنها
نامزدهای ریاستجمهوری معمولاً در بازه انتخابات مقدماتی یا در ماه منتهی به انتخابات نهایی الکترالهای خود در هر ایالت را تعیین میکنند. این الکترالها نباید از اعضای سنا، مجلس نمایندگان یا مسئولین فدرال و ایالتی باشند. در روز انتخابات، نام الکترالها ممکن است بر روی برگه رأی بیاید یا صرفاً اسم کاندید ریاستجمهوری بر روی آن باشد؛ اما در هر صورت این الکترالهای نامزد هستند که انتخاب میشوند.
نحوه انتخاب الکترالها در ایالتها به این صورت هست که نامزدی که بیشترین رأیهای ایالت را کسب کند، تمام سهم الکترالهای ایالت را بدست میآورد (The winner takes all). تنها ایالتهای مین و نبراسکا از این قاعده مستثنی هستند و تعداد الکترالها به صورت نسبی توزیع میشود؛ به این صورت که در هر دو ایالت، ۲ الکترال به طور ثابت به نامزد برنده و الکترالهای باقیمانده (۲الکترال برای مین و ۳ الکترال برای نبراسکا) به نامزد برنده در حوزههای انتخاباتی مختلف این ایالاتها اختصاص مییابد. مین دو حوزه و نبراسکا سه حوزه انتخاباتی دارند و هر حوزه یک الکترال خواهد داشت.
در همه ایالات مرجع نهایی اجرا و نظارت انتخابات مقامات ایالتی هستند. هرگونه شمارش، تأیید، رسیدگی به اختلافات و بازبینی آرا توسط دیوان عالی ایالتی انجام میشود. در نهایت تا انتهای دسامبر الکترالهای هر ایالت، رأی خود را به نامزد مدنظر میدهند و سپس فرماندار ایالت طی سندی (certification of ascertainment) آرای نهایی الکترالها را به کنگره ارسال میکند.
در ژانویه طی جلسهای مشترک میان سنا و مجلس نمایندگان به ریاست رئیس سنا، آرا خوانده و رئیسجمهور و معاونش اعلام میشوند. رئیس سنا باید نتیجه آرا را تأیید کند. در صورتی که هیچ از نامزدها نتواند رأی کافی (۲۷۰) را بدست آورد، رئیسجمهور و معاونش به ترتیب توسط مجلس نمایندگان و سنا انتخاب خواهد شد. در این صورت هر ایالت تنها ۱ رأی خواهد داشت.
رای الکترالها بر خلاف تعهدات حزبی
بیش از ۳۰ ایالت تاکنون برای چنین الکترالهایی (Faithless electors) قواعدی وضع کردهاند. برخی ایالات همچون فلوریدا، تگزاس و کالیفرنیا، الکترالها را از چنین کاری منع کردهاند و در صورت تخلف، رأی آنها محاسبه نمیشود و الکترال دیگری جایگزین میگردد. برخی دیگر از ایالتها نیز صرفاً برای چنین اقدامی جریمه قرار دادهاند. به همین دلایل، نامزدها همیشه تلاش میکنند الکترالهایی را برگزینند که از وفاداریشان مطمئن هستند.
به علاوه به دلیل این که تعداد الکترالها در ایالات مختلف نسبت یکسانی با جمعیت این ایالات ندارد و به عنوان مثال ممکن است در یک ایالات به ازای هر ۱۰ هزار نفر و در ایالت دیگر به ازای هر ۲۰ هزار نفر واجد رای یک الکترال وجود داشته باشد آرا مردم در ایالتهای مختلف ارزش متفاوتی مییابد. همچنین، قاعدۀ «The winner takes all» باعث میشود تاثیرگذاری آرای مردم در ایالات مختلف متفاوت باشد. به عنوان مثال رأیدهندگان جمهوریخواه در ایالت کالیفرنیا تأثیر چندانی در انتخابات ندارند و رای دادن یا ندادن آنها هیچ تفاوتی ایجاد نمیکند؛ چراکه اکثریت دموکرات آن همیشه تمام الکترال ایالت را تصاحب میکنند.