اما خوشبختانه به مدد افزایش توان فنی متخصصان داخلی و نیز وجود مدیران اجرایی توانمند در راس پروژه‌های این‌چنینی، چند سالی است که تغییرات ساختاری عمده در شهر تهران به راحتی صورت می‌پذیرد و دیگر مثل گذشته شهروندان پایتخت رفع معضلات ریشه‌ای محل زندگی‌شان را فقط در حد یک رویا نمی‌بینند.
اوایل پاییز سال گذشته بود که براساس مطالعات و تحقیقات ترافیکی انجام شده در محدوده خیابان انقلاب‌اسلامی، طرح مصوب اجرای بزرگ‌ترین پل روگذر فلزی تهران شروع شد.
این پل به طول تقریبی 900متر، حدفاصل کوچه اعتمادی تا خیابان شهیدمفتح‌جنوبی قرار داشته و 6باند در آن تعبیه شده که 3باند برای حرکت از سمت شرق به غرب و 3باند برای حرکت از سمت غرب به شرق است.
2باند وسط از این 6باند ویژه سامانه اتوبوس‌های تندرو خط یک بوده و 4باند دیگر مخصوص وسایل نقلیه شخصی است. با افتتاح پل مذکور که به پل روشندلان مشهور شده، رانندگان وسایل نقلیه می‌توانند بدون توقف از پل‌چوبی به هریک از خیابان‌های دکترشریعتی، بهار و خاقانی راه یابند. این پل هم‌اکنون به پیشرفت فیزیکی 80درصد رسیده و پیش‌بینی می‌شود طبق برنامه زمان‌بندی شده، قبل از بازگشایی مدارس به بهره‌برداری برسد.
پیش از این تقاطع غیرهمسطح خیابان‌های انقلاب‌اسلامی و روشندلان به عرض 8و3دهم‌متر و طول 370متر برای عبور از اتوبوس‌های تندرو طراحی شده بود، اما پس از شروع عملیات اجرایی، با توجه به طرح تعریض خیابان انقلاب‌اسلامی مقرر شد این پل با افزایش عرض و طول به صورت توامان مورد استفاده وسایل نقلیه شخصی و اتوبوس‌های تندرو قرار گیرد.
هم‌چنین تاکید شد ایستگاه اتوبوس بی.آر.تی در تقاطع خیابان دکترشریعتی، بالای پل احداث شود. ارتفاع حداقل پل از کف خیابان در محل تقاطع‌ها 5ونیم‌متر بوده و هم‌چنین دسترسی‌ها، شیب‌راهه‌ها و گردش‌های ممکن برای انتقال بار ترافیکی در طراحی پل منظور شده است.
ساختار پل‌ها در زیربنا شامل پی‌ها، کوله‌ها و دیوارهای برگشتی به صورت بتون آرمه بوده و پایه‌ها از نوع فولادی پیش‌ساخته با شکل خاصی می‌باشند. هم‌چنین عرضه پل متشکل از شاه‌تیرهای فولادی به شکل ذوزنقه با دال بتون‌آرمه درجا بوده که به صورت مرکب طراحی شده است.
اجرای فونداسیون‌ها و پدستال‌های پایه‌ها، ساخت و نصف ستون‌ها و سرستون‌ها، ساخت و نصب تیرهای فلزی، اجرای عرضه بتونی، اجرای کوله‌ها، رمپ‌ها و اصلاح طرح هندسی به همراه اجرای گردش‌های زیرپل از جمله فعالیت‌های کلی صورت گرفته در پروژه است.
در مراحل پایانی که اوایل مردادماه کارهای مربوط به آن انجام شد، ادامه اجرای فونداسیون‌ها و پدستال‌های شرق و غرب تقاطع دکترشریعتی، ادامه تهیه و ساخت ستون‌های فلزی، ادامه نصب ستون‌های غربی-شرقی خیابان دکترشریعتی و نیز ادامه نصب تیرهای این محدوده به همراه میان‌تیترهای شرق و غرب به همراه ادامه اجرای عرشه مدنظر قرار گرفت و به نظر می‌رسد به‌زودی با نصب عرشه پل در تقاطع خیابان‌های انقلاب‌اسلامی و دکترشریعتی، عملا بخش عمده کار انجام شده باشد.
البته مسیر خیابان‌های اطراف پل هم نیاز به اصلاحاتی دارد که بعد از پایان سازه پل روشندلان، این قسمت از پروژه نیز ظرف حدود 2ماه اجرا خواهد شد.
10 تا 15دقیقه صرفه‌جویی در وقت
مهندس یوسفعلی دهقان، معاون فنی و عمرانی شهرداری منطقه7با اشاره به بهره‌برداری از پل روشندلان به عنوان بزرگ‌ترین پل روگذر فلزی تهران قبل از موعد مقرر به همشهری‌مسافر می‌گوید: از اواخر تابستان سال1387طرح مذکور در محل فعلی یعنی حدفاصل پل چوبی تا خیابان دکترمفتح‌جنوبی در متن خیابان انقلاب‌اسلامی جانمایی شد.
متولی پروژه سازمان مهندسی و عمرانی شهر تهران است. هدف از اجرای پل روگذر روشندلان، حذف چند تقاطع از خیابان انقلاب‌اسلامی و حرکت راحت‌تر و بدون توقف وسایل نقلیه عبوری در محدوده موردنظر است.
درواقع این پل از روی تقاطع‌های خیابان روشندلان، خیابان دکترشریعتی و خیابان بهارجنوبی عبور کرده و بسته به سبک یا سنگین بودن ترافیک محل، از 10 تا 15دقیقه زمان سفر در این قسمت از خیابان انقلاب‌اسلامی را نسبت به وضعیت قبلی کاهش می‌دهد.
احداث ایستگاه اتوبوس‌های تندرو روی پل
صرفه‌جویی در سوخت، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و استهلاک کمتر خودروها کمک می‌کند و این مواهب جزو اثرات جانبی احداث پل روشندلان به حساب می‌آید. در مورد مسیرهای ویژه عبور اتوبوس‌های تندرو گفتنی است
ایستگاه اتوبوس طوری طراحی شده که مسافران از زیر پل به وسیله پله‌برقی به روی عرشه آن هدایت شوند و بالعکس برای پیاده شدن از اتوبوس، به همین شیوه از روی پل به سطح خیابان منتقل شوند که این امر از ویژگی‌های منحصر به فرد پل روشندلان نسبت به طرح‌های مشابه محسوب می‌شود. درواقع ایستگاه اتوبوس‌های بی.آر.تی هم اخلالی در بار ترافیکی خیابان‌های همجوار پل ایجاد نمی‌کند.
نصب عرشه در تقاطع خیابان‌دکترشریعتی
سونداژ، احداث فونداسیون پل و شمع‌های نصب شده ازجمله کارهایی است که در محل اجرا شده و بقیه مراحل ساخت پل با مونتاژ قطعات فلزی تهیه شده در کارگاه‌های خارج از محل پروژه تکمیل شده است. درواقع عرشه پل، پایه‌ها و شاه‌تیرها در جای دیگری ساخته شده و پس از تست نهایی، در محل نصب شده‌اند.
مراحل کار در چنین پروژه‌هایی به این شکل است که پس از طراحی سازه و انجام مطالعات جامع به ترتیب جانمایی، گمانه‌زنی، اجرای فونداسیون، نصب ستون‌ها و تیرهای اصلی، بتون‌ریزی کف عرشه، احداث حایل‌های کناری، نصب در جای بتون به سقف و ایجاد سازه‌ای صلب صورت می‌پذیرد که در حال حاضر فقط نصب عرشه در تقاطع خیابان دکترشریعتی باقی مانده و حدود 60درصد بتون‌ریزی عرشه پل به همراه مش‌بندی آن(آرایش میلگردها) صورت گرفته است.
مشکلات موجود بر سر اجرای طرح
پل روشندلان جزو پیشرفته‌ترین پل‌های فلزی ساخته شده در کشورمان است که تمام مراحل طراحی ونصب آن توسط نیروهای متخصص داخلی طراحی و اجرا شده است.
این پروژه توان علمی و اجرایی بالای مهندسان ایرانی را به اثبات می‌رساند و باعث غرور شهر تهران خواهد شد. خوشبختانه در احداث سازه‌های این‌چنینی، شهرداری تهران به آن درجه از رشد و خودکفایی رسیده که صرفا با تکیه بر توان و تجربه متخصصان داخلی و استفاده از مجریان و پیمانکاران ایرانی، از عهده امور برآمده و در کوتاه‌ترین زمان ممکن موفق به احداث تاسیسات بزرگ شهری شود.
البته در بحث زمان اتمام کار ذکر این نکته الزامی است که وجود برخی از موارد جانبی مثل معارضان ملکی و تاسیساتی، اغلب زمان‌بر و مشکل‌آفرین بوده و انرژی زیادی از مجریان طرح می‌گیرد.
همکاری سازمان‌های خدمت‌رسان
مشکلات جانبی در مورد پروژه پل روشندلان هیچ‌گاه مانع از روند پیشرفت فیزیکی سازه نشد، اما تلاش‌های زیادی را معطوف به خود کرد. ازجمله انتقال لوله اصلی آب عبوری در امتداد خیابان انقلاب‌اسلامی که قطر آن 900میلی‌متر بود. البته از مساعدت‌های ویژه سازمان‌های خدمات‌رسان مانند سازمان آب، برق و مخابرات هم باید یادی کرد که در تمام موارد پیش آمده با سعه‌صدر به همکاری با شهرداری پرداختند تا مساله تاسیسات زیرزمینی وقفه‌ای در کل پروژه ایجاد نکند.
در مورد لوله اصلی آب موجود در خیابان انقلاب‌اسلامی فعلا از روش غلاف بتونی استفاده شده، اما در زمان مقرر نیاز به جابه‌جایی خطوط انتقال آب است.
ضمنا پس از پایان کار احداث پل، مساله تعریض خیابان انقلاب‌اسلامی پیش می‌آید که مستلزم تملک املاک معارض و عقب‌نشینی ساختمان‌های مجاور پل خواهد بود.
رصد کردن موارد جانبی
ازجمله موارد جانبی دیگری که شهرداری منطقه7 در این طرح با آن مواجه بود، باید به آبگرفتگی‌ها و کم‌شدن عرض پیاده‌روها اشاره کرد.
با تلاش‌های صورت گرفته توسط واحد اجرایی معاونت فنی و عمرانی منطقه و نیز زحمت‌کشان نواحی2 و 3، همواره بازدیدهای منظم و مستمر از محل دایر بوده و مسایل تعمیراتی مثل افتادگی دریچه آب، آب‌گرفتگی و... در کوتاه‌ترین زمان ممکن رفع و رجوع شده
است.
درواقع ماموران ذی‌ربط با حضور فعال در محدوده احداث پل روشندلان، موارد جانبی را رصد کرده و برای رفاه حال شهروندان نسبت به رفع موقت مشکلات ایجاد شده نهایت تلاش خود را مبذول داشته‌اند. درواقع پیشرفت فیزیکی 80درصدی پروژه مرهون زحمات این افراد نیز بوده است.
تعریض خیابان انقلاب‌اسلامی
پیش بینی می شود قبل از بازگشایی مدارس، پروژه به بهره‌برداری کامل برسد. بعد از اتمام فعالیت کارگاه پل‌سازی، مساله هدایت آب‌های سطحی و تعریض پیاده‌رو مدنظر قرار خواهد گرفت و در مدت زمانی حدود 2ماه این بخش از کار نیز سامان‌دهی می‌شود.
در حال حاضر به دلیل آن‌که قسمتی از خیابان و معبر جزو کارگاه شده، امکان انجام فعالیت‌های تکمیلی مثل اصلاح نهر عبوری آب و عرض پیاده‌رو که زیر بار ترافیکی است، مقدور نیست.
البته تملک املاک معارض توسط اداره املاک و مستغلات منطقه در حال پیگیری است و تقریباً توافق با اکثر معارضین صورت گرفته است. از آن‌جایی که احداث پل‌های عریض این‌چنینی باعث کاهش محسوس عرض خیابان جوار پل می‌شود، در این موارد تعریض معبر امری اجتناب‌ناپذیر و الزامی است تا حرکت خودروها در مسیرهای گردشی مختل نشود.
مشکلات خیابان‌های شعاعی در منطقه7
تحقیقات و مطالعات مربوط به پروژه احداث پل روشندلان، توسط معاونت حمل‌ونقل شهرداری و عوامل ذی‌ربط صورت گرفته و شورای عالی ترافیک نیز بر آن نظارت داشته است. درواقع نیازهای منطقه مورد بررسی قرار گرفته و برحسب آن محدوده اجرای طرح مشخص شده است.
در مورد خیابان‌های منطقه7ذکر این نکته الزامی است که اکثر خیابان‌ها حالت شعاعی دارند. یعنی به جهت بافت سنتی و قدیمی منطقه، جهت چند خیابان به یک نقطه ختم می‌شود که این امر در مسایل ترافیکی حائز اهمیت بوده و مشکلات خاص خود را به دنبال دارد.
مثال وجود چنین عارضه‌ای در خیابان روشندلان باعث می‌شد در حرکت وسایل نقلیه از شرق به غرب و بالعکس کندی و وقفه ایجاد شود که احداث پل روگذر چنین معایبی را تحت پوشش اصلاحی خود قرار می‌دهد.
امتیازهای روگذر بر زیرگذر
در بیان امتیازات مثبت احداث روگذرها به جای زیرگذرها در معابر شریانی اصلی مثل خیابان انقلاب اسلامی باید به این نکته توجه داشت که وجود تاسیسات زیرزمینی متعدد در خیابان‌های این‌چنینی، احداث زیرگذر را هزینه‌بر، سخت و زمان‌بر می‌کند.
درواقع تحمیل شرایط خاص معابر قدیمی به سازه‌هایی چون زیرگذر، زمان احداث آن در معابر پرتردد را بسیار طولانی کرده و مشکلات عدیده‌ای را پدید می‌آورد. درتقاطع مرکزی شهر، انسداد مسیرها ازجمله الزامات اصلی اتخاذ روش‌های ترانشه باز بوده و احداث زیرگذرها به دلیل ترافیک ایجاد شده در معابر اصلی، توجیه فنی ندارد.
درواقع در کنار پارامترهای فنی و مسایل هزینه‌ای، باید مدیریت زمان را نیز در نظر گرفت. انسداد بار ترافیکی در خطوط ارتباطی فرامنطقه‌ای، تبعات اجتماعی و آثار زیست‌محیطی خاص را به دنبال داشته و مشکلات زیادی را به کل منطقه تحمیل می‌کند.
احداث پل براساس نیازسنجی
تا چند سال پیش و قبل از احداث ایستگاه مترو دروازه‌دولت در خط یک راه‌آهن شهری، در تقاطع خیابان شهیدمفتح‌جنوبی و خیابان سعدی‌شمالی با خیابان انقلاب‌اسلامی یک پل فلزی مشابه پل‌حافظ و پل‌چوبی وجود داشت که باعث تردد بدون وقفه وسایل نقلیه در این تقاطع می‌شد.
پس از حذف پل و احداث زیرگذر در این محدوده، گرچه نیازهای عبوری از شمال به جنوب تقاطع به نوعی مرتفع شد، اما در خود خیابان انقلاب‌اسلامی تاخیرهای حرکتی خودروها بر جای ماند. با نیازسنجی‌های صورت گرفته مشخص شد که احداث پل روگذر در تقاطع خیابان‌های بهار جنوبی، روشندلان و دکترشریعتی با خیابان انقلاب‌اسلامی، به نوعی ایرادات وارد بر حذف پل فلزی قبلی در تقاطع خیابان شهیدمفتح‌جنوبی و خیابان انقلاب‌اسلامی را مرتفع می‌سازد و این از محسنات پل روشندلان محسوب می‌شود.
اتصال شهیدمطهری به‌بزرگراه شهیدصیادشیرازی
از جمله طرح‌های عمرانی–ترافیکی دیگری که در منطقه7 پیگیری می‌شود، می‌توان به ادامه خیابان شهیدمطهری و اتصال آن به بزرگراه شهیدصیادشیرازی اشاره کرد.
درواقع با تملک یکی، دو ملک معارض باقی‌مانده، تقاطع همسطح خیابان‌های شهیدمطهری و دکترشریعتی باز شده و خودروها می‌توانند بدون طی مسیر اضافی به بزرگراه شهیدصیادشیرازی و سایر معابر عبوری دسترسی پیدا کنند.
این کار سنگین که مدیریت ارشد شهرداری تهران تاکید خاصی بر اجرای آن دارد، ترافیک خیابان‌های دکترشریعتی، معلم، شهیدمطهری، سهروردی و زیر پل سیدخندان را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
هم‌چنین باید به تقاطع‌های غیرهمسطح پل خیابان پلیس، پل خیابان شهیدمطهری و پل خیابان شیخ‌صفی در مسیر عبوری شمال به جنوب بزرگراه شهیدصیاد شیرازی اشاره کرد که ترافیک را در خیابان‌های مرتبط با این محدوده سامان خواهد بخشید.
همشهری مسافر