چه بخواهیم، چه نخواهیم ویروس‌ها همیشه از ما انسان‌ها جلوترند! آن‌ها در دنیای ویروسی خودشان به‌دنبال راه‌های ادامه حیات می‌گردند. در تاریخ بشریت، انسان‌ها تنها موفق شده‌اند یک‌ویروس را برای همیشه از صحنه روزگار حذف کنند؛
ویروس آبله! درحالی‌که ویروس‌های قدیمی مثل وبا، سل و یا آنفلوآنزا قرن‌هاست که هر‌از‌چند‌گاهی جان بسیاری از انسان‌ها را می‌گیرند. حتماً ویروس تازه‌وارد را می‌شناسید؛ آنفلوآنزای خوکی که مدتی است چنگ و دندانش را به انسان‌ها نشان داده و سوژه روز رسانه های جهانی بهداشت شده‌است.
درحالی‌که ویروس آنفلوآنزای خوکی با خیال راحت از کشوری به کشور دیگر سفر می‌کند؛ مراکز بهداشت در جهان سعی می‌کنند جلوی کشتار این دشمن بین‌المللی را بگیرند. البته آغاز این جنگ از دو‌سال پیش توسط سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی شده‌بود. این سازمان در گزارش سالیانه خود که در سال2007 در ژنو ارایه کرد، درباره ظهور بیماری‌های واگیردار جدید در قرن21 در سراسر زمین به همه مردم جهان هشدار داد.
این سازمان اعلام کرد، بر‌خلاف نگرش موجود در زمینه کاهش تلفات بیماری‌های واگیر، احتمال ظهور بلای دیگری نظیر ایدز، سارس یا تب ابولا طی سال‌های آینده که بتواند میلیون‌ها تلفات برجا بگذارد، بسیار بالاست و تصور عدم‌‌شیوع بیماری دیگری هم، بسیار ساده‌لوحانه است: «از دهه ۱۹۷۰ تاکنون به‌طور بی‌سابقه‌ای دست‌کم یک تهدید جدید شناسایی شده است.
امروزه حدود ۴۰ بیماری وجود دارد که تا یک نسل پیش ناشناخته بودند. تنها طی پنج‌سال گذشته، کارشناسان این سازمان بیش از ۱۱۰۰ همه‌گیری بیماری‌های مختلف را بررسی کرده‌اند. با توجه به این‌که هر‌ساله بیش از دو‌میلیارد نفر سفر هوایی انجام می‌دهند، شیوع یا همه‌گیری یک‌بیماری در یک نقطه جهان ظرف چند‌ساعت به تهدید قریب‌الوقوعی در جای دیگر تبدیل می‌شود».
این گزارش خواستار احیای تلاش‌ها برای مراقبت، پیشگیری و کنترل بیماری‌های همه‌گیر مانند وبا، تب‌زرد و بیماری‌های مننژیت بود. سازمان جهانی بهداشت در آن سال نسبت‌به مقاومت گسترده دارویی که پیامد درمان ناکافی پزشکی و مصرف نادرست پادزیست‌هاست، هشدار داد: «بیماری سل یک مشکل خاص است، به‌طوری که گونه‌های سل مقاوم در برابر دارو در سراسر جهان ظهور یافته است.
مقاومت دارویی در مورد بیماری‌های اسهالی، عفونت‌های بیمارستانی، مالاریا، مننژیت، عفونت‌های دستگاه تنفسی و عفونت‌های دیگر نیز مشهود است. با آن‌که ویروس آنفلوآنزای مرغی اچ ۵ ان ۱ تاکنون به یک ویروس قابل‌انتقال بین انسان‌ها جهش نیافته است، اما دانشمندان بیم آن دارند همه‌گیری بعدی آنفلوآنزا را یک ویروس پرندگان ایجاد کرده و یک‌و‌نیم‌میلیارد نفر از جمعیت جهان را مبتلا کند.
در مورد همه‌گیری آنفلوآنزای ناشی از این ویروس یا یک‌ویروس دیگر آنفلوآنزای پرندگان تنها مسأله زمان مطرح است». این گزارش تاکید کرده بود، تمام کشورها باید اطلاعات بهداشتی ضروری نظیر نمونه‌های ویروس و شیوع بیماری‌ها را براساس قوانین بهداشتی بین‌المللی گزارش دهند تا از این خطرها جلوگیری شود.
این‌طور که شواهد نشان می‌دهد، متاسفانه پیش‌بینی سازمان جهانی بهداشت درست از آب درآمد و آنفلوآنزای خوکی که ترکیبی از ویروس‌های آنفلوآنزای خوکی، انسانی و حاد پرندگان است، خیلی زود در جهان منتشر شد. البته ظاهراً این ویروس چندان هم نوزاد نیست و شبیه بیماری آنفلوآنزای خوکی از نوع اچ۱ان۱ است که قبلاً هم وجود داشته و شناخته شده‌است،
ضمن آن‌که همه‌گیری جهانی آنفلوآنزا در سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ نیز به علت شیوع همین نوع آنفلوآنزا بوده‌است. اما بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که تغییراتی در ساختار این ویروس در آنفلوآنزای خوکی به وجود آمده‌است. به همین علت از ۵آوریل ۲۰۰۹ موارد مرگ‌و‌میر ناشی از این بیماری در مکزیک و آمریکا گزارش شد.
محل تولد این ویروس جدید در مکزیک است و علایم آن به آنفلوآنزای انسانی یعنی تب، سرفه، گلودرد، سردرد، احساس سرما و خستگی شباهت دارد. البته ظاهراً برخی از افراد هم پس از مبتلا شدن به این بیماری دچار اسهال و استفراغ می‌شوند. به علت شباهت‌هایی که این بیماری به همان آنفلوآنزای معمولی خودمان دارد، پزشکان قادر به تشخیص قطعی آنفلوآنزای خوکی نیستند و تشخیص قطعی آن فقط با انجام تست لابراتواری ممکن است.
4علامت اصلی تب بالای ۳۸درجه، سردرد، گلودرد، سینه‌درد و سرفه از علایم اصلی این بیماری هستند که اگر کسی ۲ تا ۳علامت ذکرشده را داشته‌باشد مشکوک به بیماری آنفلوآنزای نوعA است. اسهال، استفراغ، تهوع، کوفتگی عضلات، عطسه و آبریزش بینی از علایم فردی این بیماری است که چنان‌چه با ۲ تا ۳علامت اصلی همراه باشد، فرد مشکوک به این بیماری است.
حدود 3ماه قبل وقتی اولین موارد ابتلای به بیماری آنفلوآنزای خوکی در مکزیک گزارش شد، سازمان‌های بین‌المللی بهداشت با اعلام مرحله5 وضعیت هشدار نشان دادند که شیوع جهانی آنفلوآنزای خوکی امری حتمی‌خواهد بود. این اولین بار بود سازمان بهداشت جهانی وضعیت هشدار خود را به مرحله5 ارتقا می‌داد که یک مرحله مانده تا وضعیت قرمز است.
مرحله‌ای که نشان می‌دهد اپیدمی جهانی این بیماری حتمی است و البته این بار هم پیش‌بینی این سازمان درست از آب‌درآمد! درست در همان زمان موارد تأیید‌شده ابتلا به این بیماری در مکزیک به 99نفر و 8قربانی رسید و مقامات مکزیک براى جلوگیرى از گسترش آلودگى به ویروس آنفلوآنزاى خوکى، مدارس، موزه‌ها و سایر مراکز تجمع در شهر مکزیکو‌سیتى را تعطیل کرد ندو حتی بین مردم این شهر ماسک هم توزیع شد.
در این حال وزیر بهداشت مکزیک اعلام کرد، شیوع نوع جدیدی از بیماری آنفلوآنزا موسوم به آنفلوآنزای خوکی در این کشور، احتمالاً در ماه گذشته موجب مرگ حدود 81نفر شده است. خیلی زود ویروس این بیماری دست‌کم در 9کشور جهان منتشر شد و در آمریکا هم حدود 100نفر در 11ایالت این کشور به آن آلوده شدند.
اکوادور هم سرانجام در ممنوعیت تبادل هرگونه پرواز میان کشورش و مکزیک به کوبا و آرژانتین پیوست. آلمان و اتریش دیگر کشورهایی بودند که وجود مواردی از آنفلوآنزای خوکی را در کشورشان تأیید کردند. تعداد تلفات این بیماری در مکزیک بعد از گذشت کمتر از یک‌ماه به 168تن رسید. این درحالی بود که تا حدود 2ماه بعد از آن مقامات مسئول در ایران وجود این بیماری را در کشور تکذیب می‌کردند و بالاخره بعد از گذشت 2ماه از شیوع بیماری آنفلوآنزای خوکی در جهان، شمار مبتلایان به این بیماری در سراسر جهان از 70هزار نفر فراتر رفت.
سازمان بهداشت جهانی در گزارشی اعلام کرد که تا ساعت 9صبح 8تیرماه، 70هزار و 893مورد ابتلا به آنفلوآنزای خوکی در سراسر جهان شناسایی شده که 311نفر از آنان جان باخته‌اند. به اعتقاد کارشناسان بهداشتی، پنهان کردن اخبار شیوع یک بیماری واگیردار به مصلحت هیچکس و هیچ‌جا نیست.
این نکته به‌ویژه در مرزهای داخلی یک کشور، اهمیت بیشتری دارد. دلیل آن هم خیلی ساده است، زیرا علاوه‌بر زیان‌های اقتصادی و سیاسی، افراد به‌دلیل عدم‌اطلاع کافی از بروز یک‌بیماری، مبتلا می‌شوند و جان‌شان به‌خطر می‌افتد و بالاخره مقامات ایرانی هم به‌وجود این بیماری در ایران اذعان کردند.
کمتر از یک ماه قبل اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با حضور مسئولان وزارت بهداشت موضوع شیوع آنفلوآنزای خوکی را در کشور بررسی کردند و اولین آمار رسمی در ایران بر اساس اعلام «سیدحسن امامی رضوی» معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان‌‌و‌آموزش پزشکی، تا تاریخ 5مردادماه به 69نفر رسید. مقامات مسئول معتقدند مبتلایان به این بیماری در جریان سفر به خارج کشور، به این بیماری مبتلا شده‌اند که بیشتر آنان را عمره‌گزاران تشکیل می‌دهند.
نمایندگان مجلس بر این باورند که در صورت تداوم سفرهای غیرضروری هموطنان به خارج از کشور و نبود نظارت دقیق بر ورود و خروج مسافران، بر شمار مبتلایان به این بیماری افزوده شود. این درحالی است که دانشمندان بر این باورند، چند ماه و شاید یک‌سال پیش در نقطه‌ای از جهان یک ویروس خوکی به انسانی منتقل شده و جهش یافته و از آن زمان میان انسان‌ها منتقل شده است. البته بر‌خلاف آنفلوآنزای پرندگان، پزشکان تاکنون شواهدی را از انتقال مستقیم این ویروس از خوک به انسان در دست ندارند.
همشهری مسافر