در چنین شرایطی بهترین راهکار، تشکیل کمیتههای کارشناسی و اجرایی با حضور نمایندگان حوزههای مختلف مرتبط با امور مردم و رسیدن به شیوهای جامع است. قطعا این شکل همکاری به رفع و رجوع ریشهای مشکلات در کوتاهترین زمان ممکن بیشترین کمک را کرده و نوعی بسیج عمومی برای مبارزه با مخاطرات غیرمترقبه اجتماعی به حساب میآید.
هرساله حدود 70میلیون نفر در پایانهها و پارکسوارهای شهر تهران رفتوآمد دارند. درواقع مثل این است که بگوییم مراجعان این سازمان در طول یک سال به اندازه جمعیت کشور است. با این اوصاف باید قبول کرد پایانهها و پارکسوارها به عنوان مراکز تبادل سفرهای درونشهری و برونشهری، ازجمله بزرگترین مراکز تجمع مردم هستند.
با تغییر مدیریت این سازمان، سیاستهای جدید مبین آن بودند که پایانهها باید به محلی ایمن، مناسب و آرام برای شهروندان و مسافران تبدیل شوند. بنابراین جهتگیری برنامهها به سمت و سوی بهبود خدمات کمی و کیفی معطوف شد که یکی از این تغییر نگرشها، مساله بهداشت عمومی و حفظ کرامت انسانی بود.
امروزه سازمان پایانهها و پارکسوارهای شهر تهران همگام با مسایل و دغدغههای روز جامعه حرکت کرده و سعی دارد به الگویی برای دیگر نهادهای خدمترسان تبدیل شود. در مورد بحث شیوع بیماری آنفلوآنزای نوعA که به درست یا غلط این روزها از آن به عنوان آنفلوآنزای خوکی یاد میشود نیز حساسیتهای خاصی در پایانهها و پارکسوارهای شهر تهران اعمال میشود.
ناگفته پرواضح است که به دلیل رفتوآمد مسافران شهرهای مختلف به این مراکز، امکان سرایت بیماری از فرد حامل ویروس آنفلوآنزا به دیگران بیش از سایر اماکن بوده و اگر دقت عمل لازم منظور نشود، بیشترین نرخ شیوع بیماری به اماکن اینچنینی مربوط میشود.
ارسال دستورالعمل به پایانهها و پارکسوارها
مهندس ولی آذروش، مدیرعامل سازمان پایانهها و پارکسوارهای شهرداری تهران در این رابطه به همشهریزندگی میگوید: توجه ما به مسایل بهداشتی در اولویت برنامههای سازمان قرار داشته و از حدود یکسال پیش تا به امروز، تغییرات محسوسی در زمینه رعایت نظافت غرفهها، سرویسهای بهداشتی و مسایلی که به سلامت مسافران مربوط میشود، رخ داده است.
بالطبع مساله انتقال بیماری در پایانهها نیز یکی از دغدغههای مسئولان مربوطه بوده و حساسیت خاصی به آن داریم. اخیرا نیز دستورالعملی را تهیه و به مراکز زیرمجموعه خود ارسال داشتهایم که دستاندرکاران پایانهها و پارکسوارها را ملزم به رعایت موارد بهداشتی به طور خاصی در این ایام که بیماری آنفلوآنزا جان مردم را تهدید میکند، مینماید.
از طرفی با تهیه بروشورهایی، اطلاعرسانی لازم در مورد این بیماری، راههای انتقال آن و پیشگیریهای لازم جهت عدم گسترش آنفلوآنزای نوعA صورت گرفته است. در بوردهای پایانهها علایم و نشانههای ابتلا به آنفلوآنزا را به مردم معرفی کرده و احتیاطهای معمول برای پیشگیری از گرفتار آمدن در دام این بیماری تذکر داده شده است.
وی تصریح میکند: خوشبختانه تا این لحظه مورد خاصی در پایانهها و پارکسوارها گزارش نشده و مسافران استقبال خوبی از این شیوه اطلاعرسانی کردهاند. این در حالی است که هر روز مراجعان فراوانی به پایانههای 4گانه تهران و پارکسوارهای مربوطه رفتوآمد میکنند و جلوگیری از شیوع بیماری در این مراکز، کاری سخت و البته ارزشمند به حساب میآید. البته توقع داریم وزارت بهداشت و درمان نیز در این رابطه حساسیت موضوع در پایانهها را درک کند.
رعایت بهداشت فردی توسط مردم
آذروش در ادامه میگوید: ایجاد ارتباط با مراکز علمی و دانشگاهی ازجمله اهم وظایف سازمان تعریف شده و ما به منظور تبادل اطلاعات در شرایط خاص مثل دورههای زمانی شیوع یک بیماری، تعامل خوبی با متخصصان امور بهداشتی داریم. از طرفی با استفاده از تجربیات و دانش متخصصان امور بهداشتی، شرایطی را در پایانهها و پارکسوارها حاکم کردهایم که مراجعان کمترین نگرانی بابت نظافت غرفههای خدماتی نداشته باشند.
البته در مورد بیماریهای واگیردار مثل آنفلوآنزای نوعA که اخیرا شایع شده، انتظار داریم مسافران مسایل بهداشت فردی را رعایت کنند و خود نیز نگران سلامتشان باشند. مثلا اینکه در این ایام از دست دادن با یکدیگر به دلیل مسایل بهداشتی صرف نظر کنند و یا هنگام عطسه یا سرفه کردن از دستمال شخصی استفاده نمایند تا در صورت داشتن عامل پنهان بیماری در بدن، آن را به دیگران منتقل نکنند.
اینها مواردی نیست که ما بخواهیم آن را به تکتک شهروندان تذکر رو در رو داده و یا وسایل پیشگیری را به تعداد مراجعهکنندگان در اختیارشان قرار دهیم، اما در بحث اطلاعرسانی عمومی و نیز الزام صاحبان غرف و مسئولان مشاغل در پایانهها و پارکسوارها برای رعایت اکید مسایل بهداشتی بسیار سختگیر و جدی هستیم و دوست نداریم مسافران با خاطرهای ناخوش از این مراکز تبادل سفر یاد کنند. درواقع ما بخشی از این پروسه هستیم و نهادهای دیگر نیز باید نقش خود در مهار موثر این نوع بیماریهای موسمی را به درستی ایفا کنند.
چگونه مبتلا نشویم
پاییز امسال از لحاظ آنفلوآنزای خوکی بسیار هولناک خواهد بود. حداقل 2سال گرفتار این بیماری خواهیم بود که طی آن موجهای مختلف بیماری بروز میکند و هر موج 6 تا 8هفته طول میکشد. طی سمیناری که در انستیتو پاستور برگزار شد، متخصصان اعلام کردند احتمالا طی 2سال حدود 10میلیون و 500هزارنفر تا 24میلیون نفر در کشورمان به این نوع آنفلوآنزا مبتلا میشوند
که از این تعداد 525هزار تا یک میلیون نفر نیازمند بستری در بیمارستان میشوند. متاسفانه بیماری آنفلوآنزا از نوع خوکی دارای تمام مشخصههای یک بیماری مسری و خطرناک است که بهرغم تلاشهای مجدانه محققان پزشکی هنوز داروی موثری برای پیشگیری یا درمان قطعی آن وجود ندارد. (البته این موضوع صرفا به آنفلوآنزای خوکی مربوط نیست
بلکه در مورد تمام انواع آنفلوآنزاها صدق میکند). بنابراین آنفلوآنزای خوکی از حالت یک بیماری معمولی به یک بیماری شدید و عالمگیر تبدیل شده و نگرانی جدی تمام مردم، دولتها و نهادهای ملی و بینالمللی در زمینه بهداشت و سلامت را موجب شده که در ماههای اخیر به یک بحران جهانی تبدیل شده است.
علایم و نشانهها
نشانههای قابل انتظار این بیماری در انسانها مانند نشانههای آنفلوآنزای فصلی انسان است. مثل حمله ناگهانی تب، بیحالی، درخود فرو رفتن، بیاشتهایی و سرفه کردن، همچنین تعدادی از افراد آلوده با آنفلوآنزای خوکی دچار سردرد، سرماخوردگی، کوفتگی و درد مفاصل، عطسه، ناراحتی تنفسی، سرخ شدن یا التهاب و آبریزش از بینی میگردند. در مواردی نیز تهوع، استفراغ و اسهال نیز گزارش شده است.
راههای انتقال و شیوع
آنفلوآنزای خوکی از دهان و بینی منتقل میشود و یک بیماری مجاری تنفسی است. با این وجود دانشمندان هنوز نمیدانند که گونه تازه H1N1 که در مکزیک پیدا شد، چگونه به انسان انتقال یافت. انتقال انسان به انسان این بیماری مثل آنفلوآنزای فصلی از طریق رودررو و به وسیله سرفه کردن یا عطسه انسانهای آلوده به ویروس اتفاق میافتد.
مردم با دست زدن به چیزهایی که با ویروس آنفلوآنزای خوکی آلوده است و سپس دست زدن به دهانشان ممکن است آلوده شوند بنابراین توصیه میشود: «اگر با کسی در تماس هستید که سرماخوردگی دارد، با او دست ندهید و روبوسی نکنید». ویروس آنفلوآنزا در اماکن عمومی ازجمله پایانهها وجود دارد و تماس با سطوحی مانند دستگیره اتوبوس، نردهها، صندلیها و نیمکتها، دستگیرههای در و... به راحتی شما را آلوده میکند.
اگر دستان خود را به دستگیره در اتوبوس و یا جاهای دیگر زدهاید آن را به دهان و بینی خود نزنید چون ویروس آنفلوآنزا میتواند تا چندین ساعت روی سطوح باقی بماند و از دست و صورت بیماران به دیگران منتقل شود. ویروس یاد شده میتواند از طریق مسافران به دیگر کشورها و شهرها منتقل شود، اما براساس گفته پزشکان از راه مواد غذایی منتقل نمیشود.
راههای پیشگیری
در حال حاضر باید احتیاطهای معمول برای آنفلوآنزا را انجام داد که شامل پوشاندن دهان و بینی به هنگام عطسه و سرفه کردن با یک دستمال کاغذی است که پس از مصرف حتما باید در سطلهای زباله انداخته شود و مخصوصا از عطسه کردن در کف دست باید جدا خودداری شود.
دستهایتان را باید مرتب بشویید و در صورت نبودن آب و صابون از ژل پاککننده استفاده کنید. اگر بیمار شدهاید حتما در خانه بمانید. از دست دادن و روبوسی کردن پرهیز نمایید. از دست زدن به اجسام صاف مثل سکه، میز پیشخوان و... خودداری نمایید چون اجسام صاف بیشتر از اجسام ریز و منفذدار مثل کاغذ و اسکناس ویروس را منتقل میکنند.
سعی کنید حتیالامکان صورت خود را لمس نکنید و دستهای خود را از غشاهای مخاطی(چشم، دهان و بینی) دور نگه دارید چون ویروس از این راهها وارد بدن میشود. توجه داشته باشید از افراد بیمار حتما دوری کنید. اگر بیمار شدید در خانه بمانید و استراحت کنید.
مایعات فراوان صرف کنید. دهان و بینی خود را خصوصا هنگام سرفه و عطسه بپوشانید. دستها را مرتبا با آب و صابون بشویید. افراد خانواده و فامیل را از بیماری خود مطلع نمایید. در صورت شدت گرفتن علایمی نظیر تنگی نفس، ضعف و خستگی شدید، سردرد و سرگیجه شدید، استفراغ و تهوع غیرقابل کنترل حتما به پزشک مراجعه کنید.