گروه سیاسی - همشهری آنلاین: شهید سیدابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم ۳ سال پیش در سومین سفر استانی خود راهی خراسان جنوبی شد. این سفر بهواسطه پیگیریهای رئیس دولت سابق در حل مشکلات منطقه بازخوردهای فراوانی پیدا کرد و به دنبال آن مقامات و مسئولان محلی متعددی به این منطقه سفر کردند. یک نقطه از این سفر در ۱۹ شهریورماه ۱۴۰۰ تبدیل به قاب ماندگاری از حضور رئیسی در جمع کارگران یک معدن شد؛ معدن پروده که انفجار اول مهرماه ۱۴۰۳، زندگی جانهای پرشماری از این قاب عکس را به سکون و آرامش ابدی برد.
بسیاری از کارگران معدن پروده در فیلمهای به یادگار مانده از بازدید ۱۴۰۰ و حضور شهید سیدابراهیم رئیسی در جمع آنان، از مشکلات معیشتی، حقوق ناکافی و استانداردهای پایین کاری خود در این معدن سخن میگفتند. اگرچه با این پیگیریها برخی امکانات در اختیار آنان قرار گرفت، ولی مشکل امنیت کاری و حرفهای آنان حل نشد و بر اثر آنچه انفجار ناشی از تجمع گاز در اول مهرماه ۱۴۰۳ اعلام شد، بیش از ۵۰ نفر از کارگران این معدن جان خود را از دست دادند.
در برخی ویدئوهای صداوسیما از لحظات همراهی اعضای دولت سیزدهم با کارگران معدن پروده طبس و طرح مشکلات آنان، یکی از کارگران خطاب به رئیسجمهور شهید میگوید «من کارگر که پیکور زیر کوه میگذارم و ذغال بالا میآید، برایم حق بیمه ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی رد میشود، یعنی اگر برای کارگران حادثهای اتفاق بیفتد، این رقمها اصلا پولی نیست. قرارداد من زیر نظر پیمانکار ۷ میلیون تومان با حق اولاد، حق سنوات و حق عیدی است. خواسته ما این است که چرا شرکتی نمیشویم؟»
کارگر دیگری در یکی از همین بازدیدها به شرایط استقرار و استراحت کارگران معدن اشاره میکند و با انتقاد از زندگی کانکسی در این معدن میگوید «آیا وضعیت اتاق و رفاه یک کارگر باید اینچنین باشد؟ زیر پای بچهها یک فرش نیست. ۵ سال است که تنها یک موکت زیر پای ماست.»
یکی دیگر از کارگران میگوید «با پیکور کار میکنم و زیر آوار ماندم. ما فقط بیمه میخواهیم. وکیل گرفتیم تا حقمان را گرفتیم.»
کارگر دیگری میگوید «به ما میگویند اگر توانایی داری کار کن و اگر نداری خوش آمدی!»
سیدابراهیم رئیسی رئیس وقت دولت در ادامه همین انتقادات به مدیران معدن و وزیر وقت صمت دستور میدهد «از همین الآن به مدت ۲۰ روز به پیمانکاران وقت میدهم وضعیت زندگی کارگرها و اتاقها را در اینجا متحول کنند.»
گزارشهای بعدی رسانهای که خبرنگاران متعدد با حضور در معدن پروده منتشر میکنند حکایت از ساخت محل استقرار دائمی جای کانکسهای قدیمی دارند، ولی همچنان این زمزمه از میان کارگران به گوش میرسد که «جناب آقای رئیسجمهور که آمد، یک مقدار تمیز کردند.» روایتی که همان ۳ سال پیش در بهبود اتاقکهای محل زندگی و بحث ماخذ بیمه کارگران متوقف میشود و دیگری خبری در میان نیست تا اینکه فاجعه از جای دیگری غیر از محل استراحت آنان، از داخل خود معدن تعداد زیادی از کارگران را به کام مرگ میبرد.
کارگران این معدن در زمان تهیه گزارش ۳۳۶ نفر اعلام شده بودند که در ۲ شیفت ۱۵ روزه کار میکردند.
آنچه در فحوای همه انتقادات کارگران معدن پیداست شرایط سخت و زیانآوری اشتغال در معادن است که در برهههای مختلف حادثهساز بودهاند و دولتها را تنها پس از بروز حادثه بزرگ پای کار آوردهاند. ضعف شدید استانداردهای کاری در چنین معادنی به همراه شرایط زیست موقت آنها مورد انتقاد همیشگی کارگران معادن بوده است. حقوق و مزایای این کارگران در کف پرداختهای پیمانکاری متوقف مانده است و آسیبهای جسمی این کارگران نیز بهعلت پوششهای بیمهای ضعیف و بدون مستمری مکفی، آنها را در انبوه مشکلات مالی و از کار افتادگی همیشگی رها میکند.