همشهری آنلاین – گروه سیاسی: این روزها سفرهای منطقه‌ای رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، که روز دوشنبه به ایستگاه ششم رسید، در کانون توجه رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی قرار دارد، چراکه پیش از هر چیز گویای تحرک دیپلماتیک تهران به‌منظور مدیریت تنش‌ها در سطح منطقه و همچنین تبیین‌کننده مواضع جمهوری‌اسلامی در مواجهه با تنش‌زایی‌های فزاینده رژیم‌صهیونیستی در سطح منطقه است.
در چنین شرایطی اعلام خبر توقف «روند مسقط» ازسوی ایران روز دوشنبه بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشت و با تعابیر و تفاسیر گوناگونی هم مواجه شد. برخی تحلیلگران تحولات منطقه‌ای این تصمیم ایران را اقدامی در راستای فشار به واشنگتن برای مهار رژیم‌صهیونیستی تعبیر کرده‌اند.
این درحالی است که وزیر امورخارجه ایران در جریان حضور در عمان تاکید کرده‌است جمهوری‌اسلامی پس از عبور منطقه از وضعیت خاص کنونی، درباره ورود به یک روند تازه یا چگونگی آن تصمیم‌گیری خواهد کرد.
بررسی دلایل یک تصمیم مهم
یک کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با همشهری آنلاین درباره اعلام خبر «توقف روند مسقط» ازسوی وزیر امورخارجه ایران گفت: برداشت من این نیست که رایزنی‌های غیرمستقیم تهران و واشنگتن به‌طورکلی متوقف شده‌است، بلکه موضوع اصلی توقف «روند مسقط» است که اقدام معنی‌داری است.
حسن بهشتی‌پور با بیان اینکه طی سال‌های اخیر مذاکرات غیرمستقیمی میان ایران و آمریکا با رویکرد اصلی رفع تحریم و به میانجیگری عمان در جریان بود، افزود: معتقدم علاوه بر شرایط ویژه‌ای که بر منطقه حاکم است، روند طی شده در رایزنی‌های مسقط نیز بر چنین تصمیمی موثر بوده‌است.
وی با اشاره به روند طولانی و بی‌نتیجه مذاکرات در مسقط اظهارکرد: معتقدم با توجه به روند خسته‌کننده و بی‌حاصل مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، این روند در صورت ادامه هم نمی‌توانست دستاوردی به همراه داشته باشد.
رویکرد دولت چهاردهم
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به رویکردهای دولت چهاردهم در قبال مذاکرات رفع تحریم‌ها عنوان کرد: معتقدم با توجه به سیاست‌های اعلام شده ازسوی دولت چهاردهم در زمینه پیگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها، این شکل از مذاکراتی که در عمان در جریان بود، چندان مورد رضایت دولت نبود.
بهشتی‌پور درباره آسیب‌های موجود در مذاکرات «روند مسقط» نیز گفت: با توجه به اینکه طرف ثالث در این مذاکرات نقش مهمی داشت، این آسیب قابل طرح است که نقطه‌نظرات دوطرف به‌صورت دقیق و واضح ازسوی طرف واسطه منتقل نشود. این موضوع را می‌توان در روند طولانی این مذاکرات موثر دانست.
وی ادامه داد: گمان می‌کنم در مقاطعی روند مذاکرات به رد و بدل کردن پیام‌های مکتوب نیز رسید؛ اقدامی که می‌توانست سوءبرداشت‌ها را کاهش دهد، اما در نتیجه روند رایزنی‌ها طولانی شد و در نهایت نیز نتیجه و دستاورد ملموسی برای ایران به‌همراه نداشت.
بهشتی‌پور عنوان کرد: در شرایط موجود حدس می‌زنم دولت چهاردهم چندان این روند طی شده و جاری را قبول نداشت و به‌دنبال طراحی چارچوب تازه‌ای برای پیگیری مذاکرات رفع تحریم‌هاست.
اولویت اصلی دستگاه دیپلماسی
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره تحولات جاری در منطقه اظهارکرد: آنچه بیش از موارد پیش گفته در توقف «روند مسقط» موثر بوده، وضعیت بحرانی حاکم بر منطقه است. در واقع هم‌اکنون مهار رژیم‌صهیونیستی در استمرار جنایت‌های روزانه‌اش به اولویتی محوری تبدیل شده‌است که مذاکرات مسقط را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
بهشتی‌پور درباره سفرهای منطقه‌ای اخیر وزیر امورخارجه به ۶ کشور منطقه تاکنون، ادامه داد: برقراری آتش‌بس در غزه و لبنان در اولویت دیپلماسی شجاعانه‌ای است که عراقچی در پیش گرفته است. در چنین وضعیتی تا زمانی که جنایات تل‌آویو متوقف نشود، مهار رژیم‌صهیونیستی محور اصلی دیپلماسی تهران خواهد بود.
وی با اشاره به سیاست اعلامی ازسوی وزیر امورخارجه دولت چهاردهم مبنی بر راهبرد «مدیریت تنش با غرب» افزود: آنچه در درجه اول اهمیت است، مدیریت تنش با رژیم‌صهیونیستی است؛ تنشی که تل‌آویو می‌کوشد آن را به «جنگ ایران و آمریکا» تبدیل کند.
بهشتی‌پور با تاکید بر اینکه نتانیاهو می‌کوشد پای ایران و آمریکا را به درگیری مستقیم بکشد، اظهارکرد: چشم‌انداز پیش رو برای ازسرگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها میان تهران و واشنگتن، حداقل تا ۱۵ آبان‌ماه و برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا چندان روشن نیست.
وی با بیان اینکه دستگاه دیپلماسی متناسب با نتایج انتخابات آمریکا درباره چارچوب و روند مذاکرات رفع تحریم‌ها تصمیم می گیرد، اضافه‌کرد: اساسا معتقدم تصمیم‌سازان در دستگاه دیپلماسی کشور حتما برنامه‌ریزی‌های لازم برای مواجهه با ریاست‌جمهوری هریس یا ترامپ را انجام داده‌اند. بنابراین فعلا مدیریت تنش‌ها اولویت اصلی به‌حساب می‌آید.