تکنولوژی چاپ سه بعدی در توسعه تجاری‌سازی طرح‌های شرکت‌های فناور نوظهور و دانش‌بنیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و دانشگاه صنعتی امیرکبیر با ایجاد مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی، ایجاد هاب چاپ سه بعدی در ارایه خدمات به صنایع مختلف، دانشگاه‌ها و دیگر مراکز تحقیقاتی را به عنوان یک افق در نظر دارد.
محسن خواجه‌زاده، رییس مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به پیشگامی این دانشگاه در حوزه توسعه فناوری‌های پیشرفته ساخت در کشور، هدف اصلی مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی را ارائه خدمات فناوری، انجام پژوهش‌های کاربردی و ایجاد یک مرکز نوآوری با هدف حل مشکلات صنایع کشور با استفاده از ماهیت بین‌رشته‌ای تکنولوژی چاپ سه بعدی معرفی کرد.
عضو هیات علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر درباره خدمتی که فعالیت‌های فناورانه این مرکز نوآوری برای جامعه و مردم ایجاد می‌کند، بیان داشت: امروزه شاهد اقبال صنایع و دانشگاه‌های مختلف به فناوری ساخت افزودنی هستیم. در صنعت خودروسازی، مطرح‌ترین شرکت‌های جهانی به دنبال طراحی و راه‌اندازی خطوط تولید افزودنی هستند تا بتوانند قطعات را با سرعت بیشتر و هزینه کمتر تولید کنند. در صنایع هوا و فضا در حدود یک دهه است که از ساخت افزودنی به عنوان یکی از فناوری‌های اصلی تولید قطعات خاص استفاده می‌شود. در صنایع پزشکی از فناوری ساخت افزودنی برای تولید ایمپلنت‌ها، استخوان‌ها، بافت‌ها و کشت سلول‌ها استفاده می‌شود، در صنایع دریایی نیز شرکت‌های کشتی‌سازی بزرگی در اروپا برخی از قطعات فلزی و مهم مانند پروانه‌های کشتی را به کمک فناوری ساخت افزودنی تولید می‌کنند تا در هزینه و زمان صرفه‌جویی شود.
رییس مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی دانشگاه صنعتی امیرکبیر از هدفگذاری جهت ساخت اندام‌های زیستی در این مرکز خبر داد و یادآور شد: پس از پرینت موفقت‌آمیز یک نمونه ایمپلنت فک و دهان به روش ذوب گزینشی لیزری، اکنون برای اولین بار در کشور ساخت قلب و کلیه مصنوعی با استفاده از تکنولوژی چاپ زیستی، در دستور کار اساتید و فناوران این مرکز قرار گرفته است. ایمپلنت فک و دهان از جنس تیتانیوم گرید ۲۳ (گرید پزشکی) و با استفاده از چاپگرهای ذوب گزینشی لیزری ساخته شد و در پرینت قلب و کلیه مصنوعی از روش کشت سلول به کمک چاپگرهای زیستی و سپس نگه‌داشت سلول‌ها در محیط کنترل‌شده انکوباتور استفاده خواهد شد.
پرینت یک نمونه ایمپلنت فک و دهان به روش ذوب گزینشی لیزری در مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
وی با بیان اینکه پرینت ایمپلنت فک و دهان پس از چهار سال فعالیت به نتیجه رسید، درباره مدت زمانی که استادان و فناوران مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی دانشگاه صنعتی امیرکبیر می‌توانند ساخت قلب و کلیه مصنوعی را محقق سازند، به گروه دانش و فناوری همشهری گفت: در حال حاضر این موضوع در لبه علم قرار دارد و اکثر دانشگاه‌های طراز اول دنیا با تلفیق تکنولوژی مهندسی در علوم پزشکی و کشت سلولی در این مسیر حرکت می‌کنند. در عین حال باید توجه داشت که دستیابی به نقطه مطلوب بسیار چالش‌برانگیز و زمان‌بر بوده و نمی‌توان زمان دقیقی را برای آن اعلام کرد.
خواجه‌زاده درباره تجربه دنیا و ایران در زمینه ساخت اندام زیستی بدن و جایگاه مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این زمینه در بعد ملی و بین‌المللی نیز گفت: خوشبختانه تحقیقاتی که در این خصوص در ایران در حال انجام است، همگام با تحولات جهانی است. در عین حال، هنوز چه در ایران و چه در سایر کشورها، این تحقیقات در مراحل اولیه بوده و نمونه‌های موفقی از چاپ پوست، مو و ناخن گزارش شده است.
استفاده از تکنولوژی چاپ سه بعدی در صنایع پزشکی و ساخت ارگان‌های بدن انسان
خواجه‌زاده با بیان اینکه مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی دانشگاه صنعتی امیرکبیر مشتمل بر سه بخش مرکز تحقیقات و توسعه فناوری، آزمایشگاه‌های تخصصی و مرکز نوآوری است، درباره فعالیت این بخش‌ها توضیح داد: در مرکز تحقیقات و توسعه فناوری، پروژه‌های شاخص پژوهشی و کلان ملی در قالب طرح‌های پژوهشی، قراردادهای صنعتی و پایان‌نامه‌های دانشجویی به صورت تیمی کار می‌شود و در نهایت این قپروژه‌ها به صورت یک کل درآمده و در قالب پژوهش‌های ملی جمع‌آوری و تکمیل می‌شوند.
آزمایشگاه‌های تخصصی در مرکز نوآوری و تحقیقات تکنولوژی چاپ سه بعدی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز متشکل از آزمایشگاه ساخت افزودنی قطعات فلزی مشتمل بر چاپگر ذوب گزینشی لیزری (SLM) مدل Noura M۱۰۰P و چاپگر قوس الکتریکی و تغذیه سیم (WAAM)، آزمایشگاه ساخت افزودنی در حوزه زیستی (۳D Bio Printing)، آزمایشگاه ساخت افزودنی پلیمری مشتمل بر چاپگر ذوبی رسوبی (FDM) و چاپگر رزینی (DLP)، آزمایشگاه فرایندهای تخلیه الکتریکی مشتمل بر دستگاه‌های وایرکات، اسپارک و سوپر دریل از برند معتبر چارمیلز و آزمایشگاه عملیات تکمیلی مشتمل بر دستگاه پرداخت‌کاری جریان ساینده (AFM)، لپینگ و کوره عملیات حرارتی است.
در مرکز نوآوری نیز اساتید همکار، دانشجویان و محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر این امکان را دارند تا بتوانند ایده‌پردازی کنند و ایده‌های حاصل از پژوهش‌های دانشجویی خود را توسعه دهند.
خواجه‌زاده در پایان این گفتگو تاکید کرد: با وجود تلاش‌های صورت گرفته و سرمایه عظیم مادی و معنوی که در مرکز گردآوری شده است، هنوز فاصله زیادی تا تبدیل این مرکز به هاب چاپ سه بعدی در سطح ملی و منطقه‌ای وجود دارد که دستیابی به آن علاوه بر سرمایه عظیم نیروهای متخصص دانشگاهی و امکانات آزمایشگاهی، به حمایت و پشتیبانی مادی و معنوی تصمیم‌سازان علم و فناوری در کشور نیاز دارد.
نمایش مراحل ساخت قطعه به روش چاپ سه بعدی