همشهری -پریسا نوری:در این طرح قرار است ۵۰۰مرکز غیرمجاز تفکیک زباله پایتخت که در ماه‌های اخیر شناسایی شده‌اند با دستور مقام قضایی تخریب و پلمب شوند. جزئیات آغاز اجرای این طرح را در ادامه می‌خوانید.
- آغاز مأموریت
کمی از ساعت ۸صبح گذشته‌است که نیروهای حفاظت و سازمان پسماند شهرداری تهران به همراه رضا محمدی مدیرعامل این سازمان، ولی‌الله مهبودی نماینده دادستان تهران، و جمعی از مدیران شهری و انتظامی در پشت در آهنی گاراژی در یکی از فرعی‌های خیابان دماوند که به‌عنوان یکی از مراکز تفکیک غیرمجاز زباله شناسایی شده، حاضر می‌شوند. بوی تعفن زباله تا چندمتری پشت در گاراژ به مشام می‌رسد. با دستور مقام قضایی قفل در شکسته و پشت آن محوطه وسیعی مملو از کیسه‌های بزرگ زباله نمایان می‌شود.
- فرار ناکام اتباع
حدود ۱۵کارگر که اغلب از اتباع هستند، با لباس‌های مندرس و ظاهر ژولیده در زباله‌ها پرسه می‌زنند. همین که متوجه حضور این تیم می‌شوند، تلاش می‌کنند از دیوار بالا بروند و فرار کنند. همسایه‌ها و کسبه محل با ابراز خوشحالی از جمع‌شدن این مرکز غیرقانونی پسماند درخواست جمع‌شدن چندین محل دیگر در خیابان دماوند را دارند. به دستور مقام انتظامی و قضایی کارگران از محوطه خارج می‌شوند و گاراژ هم پلمب می‌شود و نیروهای سازمان مدیریت پسماند چندین تن پسماند غیرمجاز را به محل دپوی زباله در خارج شهر منتقل می‌کنند.
- آسیب به محیط‌زیست
حاضران سوار ون‌های حفاظت شهرداری می‌شوند و به دومین مرکز غیرمجاز تفکیک پسماند در یکی از باغ‌های منتهی به تپه‌های سرخه‌حصار می‌روند. در سراسر این مقصد که باغ وسعی است، بوی مشمئزکننده کیسه‌های زباله تلنبارشده روی هم که چندین روز زیر آفتاب داغ مانده‌اند، پیچیده‌است. در انتهای باغ آلونک‌های کثیفی با سقف‌های ایرانیتی که محل زندگی کارگران بازیافت و اتباع غیرمجاز است، به چشم می‌آید. در برخی جاها کیسه‌های بزرگ و سنگین زباله باعث شکستن درختچه‌ها و نهال‌ها شده و به‌گفته دادستانی در این پرونده آسیب به درختان و محیط‌زیست هم در پرونده تخلفات مالک باغ و مافیای زباله ثبت می‌شود.
- بهره‌کشی از کودکان
بازدید از یک انبار در یکی از فرعی‌های خیابان اتحاد که گفته می‌شود متعلق به یکی از مافیای عمده زباله است، برنامه بعدی مقامات قضایی، شهری و انتظامی است. در سراسر انبار گونی‌های بزرگ زباله روی هم دپو شده‌اند و هجوم مگس‌ها مانند غباری سیاه روی آنها را پوشانده است. کارگران در شرایط کاملا غیربهداشتی و میان موش‌هایی که بین زباله‌ها جولان می‌دهند، مشغول کارند. در بین کارگران چند کودک زیر ۱۵سال هم دیده می‌شوند. به‌گفته مقام قضایی بهره‌کشی از کودکان تخلفات متهم این پرونده را سنگین‌تر می‌کند.
- رضایت همسایه‌ها
مرکز غیرمجاز تفکیک زباله بعدی در سه‌راه آزمایش است. اینجا هم زمین بزرگی است که دورش حصاری کشیده شده و وضعیتش از نظر بهداشت و دپوی زباله شبیه مراکز قبلی است. شهردار ناحیه توضیح می‌دهد که صاحب زمین در گذشته جزو پیمانکاران شهرداری بوده که به‌دلیل تخلف قراردادش فسخ شده و حالا به‌صورت شخصی اقدام به تفکیک زباله به‌صورت غیرمجاز می‌کند. دادستان بلافاصله دستور تخلیه و پلمب مرکز را می‌دهد.
- خدا خیرتان بدهد
تعدادی از همسایه‌ها جلوی در مرکز جمع شده‌اند. یکی از آنها که صاحب یک آهنگری در همان نزدیکی است، رو به معاون دادستان می‌گوید: «خدا خیرتان بدهد. از دست اینها شب‌وروز نداشیم. ماشین‌های پر از زباله‌شان ساعت‌ها زیر آفتاب می‌ماند و بوی تعفن نمی‌گذاشت کار کنیم.» یکی دیگر از حاضران در تأیید صحبت‌های او می‌افزاید: «ما همین نزدیکی یک شرکت داریم. کارکنان شرکت ما به‌خاطر بوی بد زباله بارها مریض شده‌اند و...»
- * حضور در قرارگاه اجتماعی کلانشهر تهران
بعد از بازدید و پلمب تعدادی از مراکز، افراد حاضر در مراسم به قرارگاه اجتماعی کلانشهر تهران در سالن اجلاس سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در جنوب‌شرق تهران رفتند. این بخش چندساعته که به نوعی جمع‌بندی کار نیز به‌حساب می‌آمد، با حضور این افراد تشکیل شد:
- رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند
- عسکر جلالیان، معاون حقوق‌بشر و امور بین‌الملل وزارت دادگستری
-حجت‌الاسلام‌والمسلمین صادق مرادی، نماینده دادستان کل کشور
- ولی‌الله مهبودی، معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب تهران
- جمعی از نمایندگان سازمان‌های بهزیستی و منابع طبیعی
- نتایج جلسه قرارگاه چه بود؟
-در قرارگاه اجتماعی کلانشهر تهران موضوع ساخت و بهره‌برداری از شهرک بازیافت در آرادکوه مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
-در پایان معاون دادستان برای تعیین زمین شهرک و تسریع در ساخت آن مهلت داد.
- بازدید سرزده
در حاشیه بازدید از مراکز غیرمجاز تفکیک پسماند، معاون دادستان و هیأت همراه از کارگاه سمیه شایسته‌پور، جوان ۳۳ساله‌ای که با آزمون و خطا و انجام آزمایش‌های مختلف روی پلاستیک، آن را به سوخت جامد و پاک تبدیل کرده‌است، بازدید کردند.
- تولید پسماند در تهران در یک روز به روایت اعداد
۷۵۰۰تن: پسماند روزانه در پایتخت تولید می‌شود.
۲۲۵۰تن: مقدار پسماند خشک تولیدشده است.
۱۱۲۵تن: مقدار پسماند خشک قابل بازیافت هر روز تهران است.
۱۹۰تن: مقدار پسماند خشک تفکیک‌شده که در طرح نوماند و آرادکوه به ثبت رسیده است.
۸درصد از پسماند خشک قابل بازیافت پایتخت، توسط شهروندان و در مبدأ تفکیک می‌شود.
۵۰۰مرکز غیرمجاز تفکیک پسماند در تهران شناسایی شده که به‌زودی پاکسازی و پلمب می‌شوند.
۹۰درصد زباله‌گردهای پایتخت، اتباع فاقد اوراق هویتی‌اند.
۹۶درصد این اتباع، افغانستانی‌اند.
- مقابله با مافیای پسماند در ۹ماه اخیر
۶هزارو۲۵۰زباله‌گرد شناسایی شدند.
۶۳۹ دستگاه خودروی حمل زباله بدون مجوز و غیرقانونی توقیف شدند.
۲هزارو۴۲۶ چرخ‌دستی حمل زباله بدون مجوز جمع‌آوری شد.
۲۵۱ مرکز غیرمجاز شناسایی و ۱۶۵ مورد از آنها تعطیل شدند.
نگاه مسئول
عزم ما برای مقابله با مافیای زباله جدی است
رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران:
از روز اول شروع ماموریت ما در سازمان مدیریت پسماند یکی از اهداف اصلی مبارزه با مافیای زباله‌ای است که هم به چهره شهر آسیب زده است و هم با ساخت مراکز غیرقانونی، محیط‌زیست و سلامت شهروندان را به خطر انداخته‌است. در این دوره تعداد زیادی از این مراکز جمع‌آوری شدند و امروز هم چند مرکز غیرمجاز دپوی زباله پلمب شدند. عزم ما برای مقابله با مافیای زباله جدی است و شهرداری برای مقابله با مافیای زباله نیاز به همکاری قوه‌قضاییه، دادستانی و نیروی محترم انتظامی دارد تا با سرعت بیشتری ضمن شناسایی برای مقابله با این مراکز غیرمجاز اقدام کند.
نقض حقوق شهروندی خط قرمز ماست
ولی‌الله مهبودی، معاون دادستان تهران:
قانون مدیریت پسماند ۲۰سال پیش تصویب شده‌است؛ ولی ما در اجرای این قانون بسیار عقب هستیم. به‌دلیل تولید زیاد پسماند در کشورمان نخستین وظیفه همه ارگان‌های مربوط این است که در این مورد فرهنگسازی کنند. گام دوم شناسایی آسیب‌ها در حوزه پسماند است. مردم هم باید در شناسایی این مراکز به مسئولان کمک کنند. گام سوم وظیفه ما مسئولان است که در اجرای قانون و برخورد با قانون‌شکنان با هیچ‌کس مماشات نکنیم. دادستانی کنار شهرداری و ارگان‌هایی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند. وجود این مراکز نقض حقوق شهروندی و نقض بهداشت عمومی است که این موضوع خط قرمز ماست و این مطالبه به‌حق مردمی را تا اجرای کامل قانون، مداوم و مستمر پیگیری می‌کنیم.